Rijksmuseum in Amsterdam organiseert in 2023 de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit

Het Rijksmuseum wijdt in het voorjaar van 2023 voor het eerst in zijn geschiedenis een overzichtstentoonstelling aan de 17de-eeuwse schilder Johannes Vermeer.

Met bruiklenen vanuit de hele wereld belooft dit de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit te worden. Het Rijksmuseum heeft zelf vier meesterwerken van Vermeer, waaronder het wereldberoemde Melkmeisje en Het Straatje.

De tentoonstelling is een samenwerking tussen het Rijksmuseum en het Mauritshuis. Op dit moment zijn de voorbereidingen voor de tentoonstelling in volle gang. Er wordt onder andere door beide musea onderzoek gedaan naar het kunstenaarschap van Vermeer, zijn artistieke keuzes en beweegredenen voor zijn composities, als ook naar het maakproces van zijn schilderijen.

In de tentoonstelling in 2023 in het Rijksmuseum zullen onder andere topstukken zoals het Meisje met de parel (Mauritshuis, Den Haag), De geograaf (Städel Museum, Frankfurt am Main), Schrijvende vrouw met dienstbode (The National Gallery of Ireland, Dublin) en Vrouw met de weegschaal (The National Gallery of Art, Washington D.C.) te zien zijn. Daarnaast worden werken getoond die nooit eerder aan het publiek in Nederland getoond werd, waaronder de net gerestaureerde ‘Brief lezende vrouw aan het open raam’ uit de Gemäldegalerie Alte Meister in Dresden.

‘Vermeer behoort met Rembrandt, Van Gogh en Mondriaan tot de beroemdste schilders van Nederland. We hadden het niet voor mogelijk gehouden dat zoveel musea bereid zijn hun topstukken uit te lenen,’ zegt Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum. ‘Daarvoor zijn we hen ongelooflijk dankbaar. Wij kunnen met deze tentoonstelling een nieuwe generatie op het hoogste niveau kennis laten maken met Vermeers schilderkunst en resultaten van het nieuwste onderzoek presenteren.’

Martine Gosselink, directeur Mauritshuis, vertelt dat ze het Meisje met de parel, ons aller Meisje èn Vermeers beroemdste schilderij wereldwijd, graat uitlenen aan het Rijksmuseum. ‘Ja, we zullen haar vreselijk missen, maar een Vermeertentoonstelling zonder ‘Het meisje’ is nou eenmaal geen Vermeertentoonstelling.’

Vermeer in Nederland

In 2023 is het bijna dertig jaar geleden dat in Nederland voor het laatst een grote tentoonstelling over Vermeer plaatsvond. Deze tentoonstelling in het Mauritshuis (1996), met 22 schilderijen van de Delftse meester, trok destijds ruim 450.000 bezoekers en is daarmee nog altijd de best bezochte tentoonstelling in de geschiedenis van het museum.

Johannes Vermeer

Johannes Vermeer (1632-1675) leefde en werkte in Delft. Zijn werk is vooral bekend om zijn verstilde, introverte scènes binnenshuis, zijn ongekende gebruik van helder, kleurrijk licht en zijn overtuigende illusionisme. In tegenstelling tot Rembrandt, heeft Vermeer met ongeveer 35 schilderijen een opvallend klein oeuvre nagelaten.

Omdat zijn schilderijen in collecties en musea over de hele wereld tot de topstukken behoren, wordt zijn werk slechts bij uitzondering uitgeleend. Op dit moment is er een tentoonstelling in Dresden met werken van Vermeer naar aanleiding van de restauratie van zijn ‘Brief lezende vrouw aan het open raam’. Aan deze tentoonstelling zijn onder meer twee werken van Vermeer, ‘Het Straatje’ en de ‘Brief lezende vrouw in blauw’, uit de collectie van het Rijksmuseum uitgeleend.

Vermeer in Delft

Parallel aan de Vermeer-expositie in het Rijksmuseum organiseert Museum Prinsenhof Delft de tentoonstelling Het Delft van Vermeer (10 februari t/m 4 juni 2023). Hierin staat voor het eerst de cultuurhistorische context waarin Vermeers praktijk tot grote bloei kwam centraal in een expositie. Werken van Delftse tijdgenoten worden getoond naast Delfts aardewerk, Delftse tapijten, archivalia en egodocumenten.