Bushcrafter Mike De Roover schrijft boek over rewilding: ‘In het bos leer je jezelf kennen’ 

‘Het rewild boek’ van Mike De Roover barst van de tips voor bushcraftbeginners. ‘Ik hoop dat de lezers van mijn boek hun rugzak van zolder halen en eropuit trekken’, klinkt het bij de auteur. 

Mike De Roover groeide op in de nabijheid van de natuur, waardoor hij er al van jongs af aan een connectie mee ontwikkelde. Van zijn liefde voor de natuur maakte hij uiteindelijk zijn job, als natuurgids en organisator van bushcraftworkshops en survivalweekends. Waar het hart van vol is, loopt de mond van over: je kunt Mike dus ook boeken als spreker over onderwerpen zoals medicinale paddenstoelen, bushcraft en ‘wilder leven’. 

Een introductie tot bushcraft, met de ultieme basistips, schreef hij neer in ‘Het rewild boek’. Van slim je rugzak inpakken en vuur maken tot wildplukrecepten en het bouwen van een shelter: het boek doet dromen van vaker de natuur intrekken. 

Voor wie heb je ‘Het Rewildboek’ geschreven?

Mike De Roover: ‘Voor iedereen die graag wat dichter bij de natuur zou staan. Het is niet geschreven met doorwinterde bushcrafters in het achterhoofd, voor hen zal het misschien iets te laagdrempelig zijn. Ik schreef het eerder voor mensen die nieuwsgierig zijn naar bushcraft en survival. Of voor liefhebbers van kamperen die klaar zijn om een stapje verder te gaan.

Ik hoop mensen uit hun kot te lokken, te inspireren en te prikkelen om zelf aan de slag te gaan. Door mijn boek te lezen hoop ik iets wakker te maken in hun geest. Het doel is dat lezers op zolder op zoek gaan naar hun rugzak en eropuit trekken.

Ik merk dat veel deelnemers van bushcraftworkshops erna toch terug hervallen in oude gewoontes. Ook voor hen kan dit boek een manier zijn om terug zin te krijgen in een wilder leven, met meer buitenlucht. Een weekendje in de bossen met vrienden, een fikse wandeling in de natuur: naar buiten gaan en op het ritme van de natuur leven kan echt enorm deugd doen. Als mijn boek die stap vergemakkelijkt, is mijn missie geslaagd.’

Bushcraft, survival, rewilding, wildplukken: als ik mijn sociale media algoritme mag geloven zijn de thema’s uit je boek momenteel enorm populair. Waar komt die verhoogde interesse vandaan denk je?

‘Misschien is het onze bubbel, maar ik zie er ook meer over passeren. Ik merk dat er de voorbije jaren meer mensen rond dit thema zijn gaan werken. Daarom heb ik in het boek ook heel wat collega’s opgenomen. Ik weet dat er vroeger een aantal Belgen workshops wildplukken aanboden, waaronder ik, maar intussen is het aanbod enorm gestegen. Veel mensen hebben zich bijgeschoold en zij trekken op hun beurt ook weer nieuwe mensen aan. Het werkt heel aanstekelijk, dus hoe meer mensen zich erin verdiepen, hoe groter de interesse wordt.

Televisieprogramma’s rond overleven in de natuur zijn ook in opmars, wat bijdraagt aan de populariteit van bushcraft en rewilding. Op hun beurt hebben zij mensen geïnspireerd om weekends te organiseren en om shops te openen gericht op bushcrafters. En zoals je aanhaalde draagt sociale media natuurlijk ook bij aan de popularisering. Hoe meer je erover ziet en leest, hoe meer een idee kan blijven plakken. Je hebt ook gespecialiseerde blogs, zoals ‘Op Wandel’ van Dorien Draps, die ook aan bod komt in mijn boek.

Het concept van voedselbossen is ook populairder geworden. Dat heeft voor sommigen de kijk op hoe we ons voeden verandert. Een zeer goede evolutie, want het is een duurzame aanpak. Ik heb de indruk dat hoe we naar de natuur kijken én wat onze rol als mens kan zijn op dat gebied aan het transformeren is.

Wat ook een grote impact heeft gehad op de hernieuwde interesse in natuur is de coronacrisis. De semi-lockdowns hebben heel veel mensen aan het wandelen gekregen. Voor de meerderheid was dat een tijdelijke hobby, die op een laag pitje staat nu de pandemie achter ons ligt. Maar de wens om vaker naar buiten te gaan is wel nog aanwezig. Mensen herinneren zich de voordelen van de rust die de natuur bracht. Ook voor hen kan het boek dus een duwtje in de rug zijn om die wandelschoenen terug aan te trekken.’

Klinkt goed, op avontuur in de natuur, maar zijn er in België nog ongerepte stukken natuur te vinden?

‘Veel te weinig. Maar we moeten koesteren wat we hebben en ons steentje bijdragen aan meer echte natuur in ons land. Dat heeft natuurlijk tijd nodig, natuur opnieuw laten verwilderen gebeurt niet van vandaag op morgen. Als je echt in de wilde natuur wilt wandelen of kamperen trek je bijvoorbeeld naar Scandinavië, maar zelfs daar heeft de mens al z’n stempel gedrukt op de meeste plekken. Zelfs tijdens Expeditie Groenland kwamen de bv’s andere mensen tegen tijdens hun tocht.

Persoonlijk haal ik m’n hart op in de natuur wanneer ik het gevoel heb dat er wilde dieren leven. Zo’n plekken maken me echt gelukkig. Of ik me nu in een aangeplant bos of een oerbos bevind, doet er op zich niet zoveel toe. Een bos dat dieren herbergt straalt iets wilds uit, daar kan ik tot rust komen.

In Alaska heb je plekken die enkel op eigen risico te betreden zijn, omdat er geen hulpdiensten komen. Ik ben er nog nooit geweest, maar kan me voorstellen dat het daar ongerept aanvoelt.’

Voor veel mensen klinkt dat wellicht wat extreem, zo’n plek afgesneden van de bewoonde wereld.

‘Klopt, zo zijn we natuurlijk ook opgevoed. We leven in een samenleving die ons angstig grootbrengt. Hoe vaak krijg je niet “pas op!” te horen? Uiteraard moet je jezelf niet opzettelijk in gevaar brengen, maar is de natuur echt gevaarlijker dan de stad? Er kan altijd en overal iets misgaan, maar als je de natuur leert kennen, hoeft dat zeker geen inherent gevaarlijke omgeving te zijn.

Ik zag eens een documentaire over kinderen die opgroeien in de Amazone en in paaldorpen leven. In het water rond hun huizen leven piranha’s en kaaimannen en je ziet de kinderen ook met slangen spelen. “Levensgevaarlijk”, stellen de documentairemakers. De bewoners van het paaldorp kaatsen de bal terug door te vragen of kinderen laten opgroeien in de buurt van drukke straten niet veel gevaarlijker is. Het hangt af van wat je normaal vindt. Voor de bewoners van het paaldorp is tussen de wilde dieren leven normaal, voor ons is een stad met druk verkeer normaal.

Ook als het gaat over paddenstoelen in het bos worden we heel bang gemaakt in onze contreien. Het klopt dat er giftige paddenstoelen zijn, en ook wilde planten kunnen levensgevaarlijk zijn als je ervan eet, maar de angst die er nu rondhangt is buitenproportioneel. Het zou veel nuttiger zijn om kinderen al van jonge leeftijd te informeren dan hen angst aan te jagen.’

Oké, angst aan de kant dus. Welke laagdrempelige bushcraftactiviteiten zou je aanraden aan beginners?

‘Camp Life! Gaan kamperen is een goede start. Je kunt het zo uitdagend maken als je zelf wil. In het boek is er een hoofdstuk over wat je best thuislaat. Bij een kampeertrip vind ik het leuk om jezelf uit te dagen. Laat bijvoorbeeld eens je tent thuis en slaap onder een tarp (een soort luifel, nvdr.). Of schrijf je in voor een bushcraftweekend bij de Outdoor School, of op een van de weekends die ik organiseer. Wie een jaaropleiding volgt, is verkocht voor het leven. Een ideale introductie tot bushcraft dankzij het groepsgevoel en de band die je smeedt onderling.

Maar het kan nog laagdrempeliger. Als je kinderen vragen of ze mogen kamperen in de tuin: gewoon doen. Laat de deur los, zodat ze naar binnen kunnen als ze bang zijn, maar laat het hen proberen. Ik denk dat we vaak te beschermend zijn naar onze kinderen toe.’

Heb je zelf favoriete kampleerplekken in de buurt?

‘Wildkamperen mag helaas niet in ons land, maar je tent opslaan op een bivakzone komt al aardig in de buurt gelukkig. Dichtbij huis vind ik de bivakzones in Arendonk en in Wortel heel tof. In Nederland heb je het concept ‘logeren bij de boswachter’, daar kun je kiezen tussen meer comfort (met sanitair) of echt back to basics. Zelf heb ik het geluk dat ik wat mensen ken die een stukje bos hebben, waar ik gewoon vrij mag gaan en kamperen waar ik wil. Ik kan er freewheelen, mijn eigen shelter bouwen: zalig.’

Ben je op je avonturen al eens wilde dieren tegengekomen en was je dan bang?

‘Natuurlijk ben ik onder de indruk wanneer ik wilde dieren zie, maar echt bang ben ik niet. Tijdens een kampeertrip met mijn gezin stond ik oog in oog met een mannelijk everzwijn terwijl ik een wildcamera ging ophangen. Je begint dan automatisch scenario’s te bedenken voor het geval het dier naar je toe komt. Gelukkig is de kans klein en ook in dit geval zette het everzwijn z’n tocht rustig verder. Het was een prachtige ontmoeting en ik kon mijn gezin een spannend verhaal vertellen toen ik terugkwam.

In ons land zijn wilde dieren niet echt gevaarlijk. Enerzijds hoop ik in het buitenland eens een bruine beer tegen te komen, anderzijds boezemt het idee me ook angst in. Ik heb enorm veel respect voor wilde dieren. Je raakt er ook aan gewend: hoe vaker je ze ziet, hoe minder bang je wordt.’

Van wilde dieren naar wilde planten. Ook wildplukken komt aan bod in je boek. Heb je favoriete eetbare planten, waar je heel gelukkig van wordt als je ze tegenkomt?

‘Tijdens wildplukwandelingen weet ik vrij goed welke plant ik waar zal tegenkomen. Als ik dan uit het niets een plan vind die ik daar niet had verwacht, maakt dat m’n dag goed. Daslook of wilde look vinden is bijvoorbeeld altijd enorm plezant, want dat zijn echte smaakmakers voor de gerechten.

Ooit hebben we tijdens een wildplukwandeling op het laatste moment eekhoorntjesbrood gevonden op privéterrein. We konden ons geluk niet op, want ons avondeten kreeg plots een extra dimensie. Verder ben ik ook fan van winterpostelein en lisdodde, een riet dat na stoven naar prei smaakt. Verse bramen vinden is altijd een feest. Neteltopjes zijn ook lekker, maar daar ben je al gauw een uur voor aan het plukken om genoeg volume te hebben.

Weet dat wildplukken in de bossen van Vlaanderen en Brussel verboden is. Het moet dus op privéterrein gebeuren (met toestemming), of in Wallonië, waar je een emmer mag vullen met eetbare planten. Wildplukken dient altijd te gebeuren met respect. Ik ben voorstander van het concept leave no trace, waarbij je maar een fractie meeneemt van wat de natuur te bieden heeft. Je laat de natuur achter alsof er niemand is geweest.’

Wordt langere tijd in een bos zitten, zoals tijdens de opnames voor het VRT-programma ‘Saar in het bos’, niet saai na een tijdje?

‘Ik heb me nog nooit verveeld in het bos, ook niet tijdens de opnames van “Saar in het bos”. Omdat het een televisieprogramma was, bleven we op één plek, maar normaal gezien zou ik me wel verplaatsen natuurlijk, wat het ook al afwisselender maakt. Als je moet overleven in een bos ben je de hele dag druk bezig met voedsel verzamelen, water zoeken en filteren, jezelf warm houden, hout sprokkelen en een shelter bouwen. Als je weinig eet, heb je ook minder energie, dus je gaat doorgaans vroeg slapen. Nadat het donker wordt kun je toch niet veel meer doen. Tijd om te vervelen is er eigenlijk niet. Wat ik ook heel fijn vind is dat je na een tijdje een thuisgevoel begint te ervaren in het bos.

Tijdens de opnames hadden we geen gsm bij. Dat was een goede oefening. Doorgaans scrol ik te vaak doelloos op mijn gsm tijdens dode momenten, herkenbaar voor veel mensen waarschijnlijk. Ik ervaarde een hele aangename rust die het gebrek aan dat scrollen met zich meebracht. Ik voelde me echt goed. In plaats van doelloos scrollen, breek je takjes af om op het kampvuur te gooien. Dat is enorm rustgevend, ik raad het iedereen aan.’

Bushcraft gaat om (over)leven in, van en met de natuur, met respect voor je omgeving. Heb je een tip wat je als bushcrafter best niet meeneemt op je trip uit ecologische overwegingen?

‘Stap één is zo min mogelijk verpakkingen meenemen. Zelf nemen mijn vrienden en ik vaak glazen bokalen mee. Dat kan wat overdreven lijken, maar het is echt heel handig en milieuvriendelijk. Als de bokalen leeg zijn kun je ze nog gebruiken als drinkbeker of om andere zaken in te bewaren. Neem sowieso niets mee dat voorverpakt is, want die plastic verpakkingen kunnen te gemakkelijk in de natuur terechtkomen. Wil je repen meenemen die je voorverpakt hebt gekocht, haal ze dan thuis al uit hun verpakking en stop ze allemaal samen in een plastic zakje of doosje om mee te nemen.’

Wat zijn volgens jou de grootste voordelen van terug dichter bij de natuur te staan als moderne mens?

‘Ik geloof dat dichter bij de natuur staan je helpt om dichter bij jezelf te staan. Dat heb ik echt aan den lijve ondervonden en gezien bij anderen. Als je een week lang in een bos zit, gaat de manier waarop je naar jezelf kijkt volledig veranderen. We kijken vaak naar onszelf door de bril van anderen: hoe zien mensen mij? Wat denken ze van mij? Zo ervaarde ik dat vroeger in ieder geval. Een tijd in de natuur doorbrengen, los van je moderne leven, laat die vragen naar de achtergrond verdwijnen. Het bos is als een spiegel.

In de natuur krijg je de kans om na te denken over wie je bent en waar je voor staat. Het overleven in de wildernis zorgt ook voor meer zelfvertrouwen. Dat helpt om je echte zelf te tonen aan anderen, in plaats van de hele tijd bezorgd te zijn over wat zij van je denken. Het klinkt cliché, maar ik heb dat echt ervaren en nodig iedereen uit om het zelf te proberen. Dat is ook waarom ik retraites organiseer in de natuur. Ik zie hoe mensen tijdens zo’n ervaring ontdekken dat ze veel sterker zijn dan ze denken.’

Als we onze moderne luxe achterlaten, krijgen we dus iets waardevols in de plaats: meer geloof in onszelf.

‘Klopt. Er is niks zo heerlijk als wakker worden onder een tarp nadat je ’s nachts de sterrenhemel hebt kunnen zien. Zelfs als je niet zo denderend hebt geslapen en koud hebt gehad, zul je toch met een stevige glimlach ontwaken en denken: “Ik ben er nog, ik kan het aan en ik voel me goed.”’

Praktisch

Het rewild boek, Mike De Roover, 25.99 euro
lannoo.be