Machtige bergtoppen en duizelingwekkende kloven: het verslag van een avontuurlijke vakantie in het Zwitserse Laax

Machtige bergtoppen, geurige naaldbossen, duizelingwekkende kloven – Flims-Laax in Oost-Zwitserland heeft het allemaal. En wat straf is: de magnifieke landschappen zijn grotendeels het gevolg van een enorme natuurramp.

“Zie je die horizontale lijn in de rotswanden”, wijst onze gids naar de ruige pieken. “Toen de Afrikaanse en Europese continenten botsten, ontstond die lijn door de Glarner-overschuiving. Oudere steenlagen schoven over een lengte van 35 kilometer over jonger gesteente. De bovenste laag is 250 miljoen jaar oud, de onderste laag 35 tot 50 miljoen jaar oud.”

We staan in het Unesco Werelderfgoed ‘Tectonic Arena Sardona’. Een uniek landschap dat zich uitstrekt over kantons St. Gallen, Glarus en Graubünden en dat wij vanuit Laax in Graubünden ontdekken. “Dat het oudste gesteente bovenaan ligt, maakt dit gebergte bijzonder. Nergens anders is de ontstaansgeschiedenis van de Alpen zo zichtbaar als hier. Soms vertel ik mijn klanten dat het een weg voor legerwagens is. Tijdens de oorlog had het leger in de Alpen verderop een hut als uitvalsbasis, dus het is niet eens compleet van de pot gerukt”, lacht Thomas Roth. Hij is geologische gids en vertelt ons op een behapbare manier over de ontstaansgeschiedenis van de bergen. Na een aantal internationale omzwervingen als twintiger, dankzij zijn carrière als model voor modemerk Gap, belandde hij in de omgeving van Laax, waar hij ondertussen meer dan dertig jaar woont. Al wandelend, fietsend en skiënd gidst hij bezoekers door zijn geliefde thuisland. Verder dan Italië reist hij zelf niet meer: “Waarom naar de andere kant van de wereld reizen, wanneer ik dit allemaal om de hoek heb?”

Zeven bruggen

In de verte gutst water langs steile bergwanden naar beneden en meandert het tot een zwierig patroon. Een spel van licht en schaduw schildert de kale toppen vijftig tinten greige. In het lagergelegen Segnesboden glinstert water in wat van hogerop een ordinaire grasvlakte leek. “Wat je hier ziet is moerasgebied, een uiterst zeldzame biotoop. Het is erg belangrijk dat we hier goed op het pad blijven”, licht mijn gids toe. Dit unieke landschap ontstond door een gigantische aardverschuiving, zo’n tienduizend jaar geleden. “Het was de grootste landverschuiving ooit in de Alpen. Zo’n tien kubieke kilometer aan rotsen donderde de vallei in. Het puin damde bergstromen af, waardoor dit landschap ontstond.” De verderop grazende kudde koeien lijkt onverschillig voor de impressionante bergen rondom. “Ze hebben een heel zachte vacht. Kom, voel maar eens. Enkel wanneer er kalveren zijn, moet je afstand houden. Een koe kan agressief reageren om haar jong te beschermen.”

Met de grillige spitsen in onze rug zetten we onze tocht verder. We wandelen de Trutg dil Flem – Reto-Romaans voor ‘weg van rivier de Flem’ – af. Van de rivierbron marcheren we helemaal tot in Flims-dorp. Een tocht van bijna negen kilometer waarbij we van 2100 naar 1080 meter dalen. Onderweg verveelt het landschap geen moment: diepe kloven met bizarre rotsformaties, schaduwrijke naaldbossen en weidse weilanden met oude boerderijen wisselen elkaar af. Onze reiscompagnon, de immer stromende Flem, baant zich langs ons een weg naar het dal. Over zeven bruggen, waarvan een aantal ontworpen door de Zwitserse architect Jürg Conzett, kruisen we de rivier. De ene keer klettert, kolkt en spuit die luid langs rotsen. Daar boetseert het krachtige water het gesteente tot fascinerende kunstwerken. Wat verderop stroomt en kabbelt het water vredig. De laatste etappe leidt ons door een decor dat uit een fantasyfilm lijkt weggeplukt. Het bos groeit er op de kolossale rotsblokken die tienduizend jaar geleden naar beneden kwamen. Ze liggen als bij een Jenga-spel op elkaar gestapeld en zijn bekleed met allerlei groen, van mos tot torenhoge dennen. Met een naderend onweer in de rug bereiken we Flims. “En wanneer je terugkomt, maken we een meerdaagse trektocht door het Unesco Werelderfgoed. Dan kunnen we echt de tijd nemen om optimaal van het landschap te genieten”, belooft Thomas.

Fietsparadijs

De volgende dag verken ik Flims op een e-bike, waarvoor mijn stramme spieren me dankbaar zijn. “De regio is een paradijs voor fietsers: freeriden, crosscountry en enduro, het kan allemaal”, zegt Martina Calonder, die me vandaag vergezelt naar diepe kloven en magische meren. Dat mountainbiking hier in het DNA zit, daar valt niet naast te kijken. Tijdens het zomerseizoen schuiven aan de liften meer bikers dan hikers aan en de kabelbanen zijn met speciale fietsrekken uitgerust. Met 330 kilometer aan fietsroutes zijn er zelfs meer fiets- dan wandelpaden (de teller van wandelpaden tikt 250 kilometer aan). “Bij Laax School kun je fietslessen volgen en de nodige technieken leren om in de bergen te fietsen. Zelf heb ik een enduro-mountainbike, omdat die allround is. Ik kan er zowel mee klimmen als downhill rijden.” Martina woont in Flims en werkt voor de Weisse Arena Gruppe, de organisatie die instaat voor de marketing van de bestemming maar ook eigenaar is van de skiliften en een groot aantal hotels en restaurants.

Van Grand Canyon naar de Caraïben

Dwars door heerlijk geurend dennenbos zoeven we naar Il Spir, een architecturaal uitkijkplatform over de Rijnkloof. “De Ruinaulta wordt ook wel de Zwitserse Grand Canyon genoemd”, weet Martina. Het indrukwekkende klooflandschap ontstond doordat het water zich duizenden jaren lang gretig een weg baande door het immense puin dat het dal in denderde. “Je kunt wandelen, biken, raften en kanoën in de Ruinaulta. Het water lijkt vanaf hier rustig, maar de stroming is heel krachtig.” Vanaf het platform zweven we vierhonderd meter boven de melkachtige Rijn, net als de gierzwaluw die het werk van de Zwitserse architect Corinna Menn inspireerde. Een spectaculaire plek om je te vergapen aan het onderliggende natuurwonder, al heb je best geen last van hoogtevrees.

Met kristalheldere, turkooizen meren heeft de bergbestemming ook kalme wateren in de aanbieding. Op de grens van Flims en Trin ontdekken we het mystieke Crestasee (cresta betekent bosrand) dat volledig door dichtbegroeid bos wordt omzoomd. Bij Caumasee (cauma vertaal je als siësta) dompelen we ons onder in een tropisch vakantiesfeertje. Op zonnige dagen zijn de ligweides volgepakt met zonnekloppers, al vinden wij een verborgen plekje langs het meer waar we ons (bijna) alleen wanen. De betoverende meren blijken een ideale plek om tot rust te komen. “Vroeger geloofde men dat het water uitzonderlijke helende krachten had. In de negentiende eeuw kwamen mensen speciaal voor Caumasee naar hier en zo werd Flims een populaire wellnessbestemming. Pas later werd het een skibestemming.” Ook vandaag nog hebben de meren een sterke aantrekkingskracht op de inwoners. De een zweert bij een ochtendduik in Crestasee, voor de ander is een ochtendwandeling naar Caumasee een wekelijks ritueel en een derde tipt ons de minder bekende meren Lag Prau Tuleritg en Lag Prau Pulté als favorieten.

Een ochtenddip voor het werk, een fietstocht na de uren, in de winter langlaufen door de bossen en tijdens het weekend de bergen in: hier leven ze zoveel mogelijk buiten. Hoe kan het ook anders, als je te midden van al dit natuurschoon woont.