Lichtvervuiling zorgt ervoor dat er nog maar weinig plaatsen op de wereld zijn waar je ongestoord van de sterrenhemel kan genieten. Maar lichtvervuiling is ook bijzonder schadelijk voor de natuur. Daarom bestaan er sinds 2001 International Dark Sky Parks: natuurgebieden waar sprake is van weinig tot geen lichtvervuiling.
International Dark Sky Parks zijn beschermde natuurgebieden waar weinig tot geen lichtvervuiling plaatsvindt en waar de nachtelijke omgeving om zijn natuurlijke, wetenschappelijke, educatieve en culturele waarde wordt behoed tegen te veel licht. Ook moeten ze ‘dark sky’-activiteiten voor bezoekers organiseren.
Waarom is lichtvervuiling – het gebruiken van kunstmatig licht tijdens de nacht – zo slecht? Honderd jaar geleden kon je overal in de wereld ’s nachts genieten van een sterrenspektakel aan de hemel. Tegenwoordig kan je, door de lichtvervuiling, nog maar op weinig plaatsen naar de Melkweg turen.
Lichtvervuiling zorgt er niet alleen voor dat de sterren en planeten vrijwel onzichtbaar zijn geworden, het is ook slecht voor de natuur, de dieren, onze gezondheid en het energiegebruik.
Dieren en planten leven al miljarden jaren op het ritme van dag en nacht. Het hele levensritme is op die wisseling gebaseerd. De mens doorbreekt die cyclus in toenemende mate en dat is funest voor heel wat dieren en planten want ze hebben het ritme nodig om zich te voeden, te slapen, zich voor te planten en zich te beschermen tegen roofdieren. Kunstmatig licht tijdens de nacht maakt veel dodelijke slachtoffers.
Zo leggen schildpadden hun eieren op het strand. Wanneer de kleine schildpadjes uit hun eieren kruipen, vinden ze door het licht aan de horizon hun weg naar de zee. Lichtvervuiling zorgt ervoor dat ze de verkeerde kant opwandelen en dus weg van de zee. En dat overleven ze niet. Alleen al in Florida komen om die reden ieder jaar miljoenen schildpadjes om het leven.
Een ander voorbeeld zijn trekvogels die aan de hand van het maanlicht en de sterren navigeren. Door kunstmatig licht dwalen ze van hun route af, vertrekken ze te vroeg of juist te laat en vliegen ze zich te pletter tegen gebouwen.
Het is dan ook hard nodig dat er plaatsen zijn waar het ’s nachts wel echt donker is. Daarom beloont de International Dark-Sky Association (IDA) sinds 2001 plaatsen die hun best doen om lichtvervuiling te beperken.
Behalve International Dark Sky Parks zijn er ook International Dark Sky Communities (steden en dorpen die lichtvervuiling proberen te beperken en het publiek voorlichten), International Dark Sky Reserves (vergelijkbaar met een Dark Sky Park, maar met dit verschil dat een kerngebied is met beperkte lichtvervuiling en een groter gebied eromheen dat de duisternis in het centrum helpt beschermen), International Dark Sky Sanctuaries (afgelegen gebieden met een exceptionele kwaliteit van de sterrenhemel) en Urban Night Sky Places (een park of andere plaats binnen de bewoonde wereld waar licht beperkt wordt, maar die vooral erkenning krijgen om hun educatieve inspanningen).
Een overzicht van de meer dan honderd International Dark Sky Parks in de wereld:
Albanya in Spanje
Antelope Island State Park in Utah, VS
Anza Borrego Desert State Park in Californië, VS
Arches National Park in Utah, VS
Ballycroy National Park and Wild Nephin Wilderness in Ierland
Big Bend Ranch State Park in Texas
Big Bend National Park in Texas
Big Cypress National Preserve in Florida
Black Canyon of the Gunnison National Park in Colorado
Bodmin Moor Dark Sky Landscape in Engeland
Bryce Canyon National Park in Utah
Buffalo National River in Arkansas
Bükk National Park in Hongarije
Canyonlands National Park in Utah
Capitol Reef National Park in Utah
Capullin Volcano National Monument in New Mexico
Cedar Breaks National Monument in Utah
Chaco Culture National Historical Park in New Mexico
Cherry Springs State Park in Pennsylvania
Clayton Lake State Park in New Mexico
Copper Breaks State Park in Texas
Craters of the Moon National Monument in Idaho
Davagh Forest Park and Beaghmore Stone Circles in Noord-Ierland
De Boschplaat op Terschelling in Nederland
Dead Horse Point State Park in Utah
Death Valley National Park in Californië
Dinosaur National Monument in Colorado
Dr. T.K. Lawless County Park in Michigan
East Canyon State Park in Utah
Eifel National Park in Duitsland
El Morro National Monument in New Mexico
Elan Valley Estate in Wales
Enchanted Rock State Natural Area in Texas
Flagstaff Area National Monuments in Arizona
Fort Union National Monument in New Mexico
Fremont Indian State Park in Utah
Galloway Forest Park in Schotland
Geauga Observatory Park in Ohio
Goblin Valley State Park in Utah
Goosenecks State Park in Utah
Grand Canyon-Parashant National Monument in Arizona
Grand Canyon National Park in Arizona
Great Basin National Park in Nevada
Great Sand Dunes National Park and Preserve in Colorado
Headlands Park in Michigan
Hehuan Mountain in Taiwan
Hortobagy National Park in Hongarije
Hovenweep National Monument in Utah en Colorado
Iriomote-Ishigaki National Park in Japan
Jackson Lake State Park in Colorado
James River State Park in Virginia
Jordanelle State Park in Utah
Joshua Tree National Park in Californië
Kartchner Caverns State Park in Arizona
Kissimmee Prairie Preserve State Park in Florida
Kodachrome Basin State Park in Utah
Kozushima Lake in Japan
Lauwersmeer National Park in Nederland
Maryland Earth to Sky Park & Bare Dark Sky Observatory in North Carolina
Mesa Verde National Park in Colorado
Middle Fork River Forest Preserve in Illinois
Mon en Nyord in Denemarken
Natural Bridge State Park in Virginia
Natural Bridges National Monument in Utah
Naturpark Attersee-Traunsee in Oostenrijk
Newport State Park in Wisconsin
Northumberland National Park and Kielder Water & Forest Park in Engeland
Obed Wild and Scenic River in Tennessee
Oracle State Park in Arizona
Petrified Forest National Park in Arizona
Petrova gora-Biljeg in Kroatië
Pickett CCC Memorial State Park & Pogue Creek Canyon State Natural Area in Tennessee
Pipe Springs National Monument in Arizona
Pisgah Astronomical Research Institute in North Carolina
Quetico Provincial Park in Canada
Ramon Crater in Israël
Rappahannock County Park in Virginia
Rockport State Park in Utah
Salinas Pueblo Missions National Monument in New Mexico
Sky Meadows State Park in Virginia
Slumgullion Center in Colorado
South Llano River State Park in Texas
Staunton River State Park in Virginia
Steinaker State Park in Utah
Stephen C. Foster State Park in Georgia
Tumacácori National Historical Park in Arizona
Tomintoul and Glenlivet in Cairngorms in Schotland
Tonto National Monument in Arizona
UBarU Camp and Retreat Center in Texas
Valles Caldera National Preserve in New Mexico
Voyageurs National Park in Minnesota
Vrani Kamen in Kroatië
Wai-Iti in Nieuw-Zeeland
Warrumbungle National Park in Australië
Waterton-Glacier International Peace Park in Montana (VS) en Alberta (Canada)
Weber County North Fork Park in Utah
Winklmoosalm in Duitsland
Yeongyang Firefly Eco Park in Zuid-Korea
Zselic National Landscape Protection Area in Hongarije
Cape Lookout National Seashore in Maine, VS
Chiricahua National Monument in Arizona, VS
Curecanti National Recreation Area in Colorado, VS
Florissant Fossil Beds National Monument in Colorado
Appalachian Mountain Club’s (AMC) Maine Woods Initiative lands in Maine, VS
Mammoth Cave National Park in Kentucky, VS
Milton Reimers Ranch Park in Texas
Prineville Reservoir State Park in Oregon
Top of the Pines in Colorado, VS
Watoga State Park in West-Virginia, VS
West Penwith in Cornwall, Verenigd Koninkrijk
Zion National Park in Utah
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier