Fotomodel Daphne Velghe op humanitaire missie in Myanmar: “Birmezen staren zich niet blind op oppervlakkige behoeften”

Het Belgische model Daphne Velghe vergezelde het medische team van de Vlaamse vzw See & Smile op hun humanitaire missie naar Myanmar. Daphne schreef een verslag van haar reis: “Ondanks de gebrekkige voorzieningen lijken de Birmezen gelukkiger dan de gemiddelde New Yorker”.

De vzw See&Smile is een groep Vlaamse dokters die tijdens humanitaire missies in Azië en Afrika patiënten met een gespleten verhemelte, gespleten lip of cataract opereren en hen zo een tweede kans geven. See&Smile is ontstaan uit een vriendschap tussen oogartsen en chirurgen die na een inspirerende vakantie in Myanmar inzagen waar ze de handen uit de mouwen konden steken. Intussen hebben de Vlaamse dokters al 22 humanitaire missies achter de rug.

Het begon allemaal tijdens de eerste reis naar Myanmar in 2002. Toen kwamen de chirurgen in contact met Sayadaw Dr. Ashin Nyanissara, één van de hoogstgeplaatste boeddhistische monniken in Birma. De Venerable Sayadaw werkte toen aan een waterzuiveringsstation en een ziekenhuis in Sagaing, nabij de voormalige hoofdstad Mandalay, waar monniken met cataract geopereerd werden. Geïnspireerd door deze medische hulp werd See&Smile in het leven geroepen en werden er jaarlijkse missies georganiseerd in één van de hospitalen gebouwd door de Sayadaw.

Sindsdien tracht het Belgisch team op deze wijze hun steentje bij te dragen in landen waar geneeskunde, laat staan chirurgie, allesbehalve toegankelijk is voor het grote publiek.

Ik werd als jong fotomodel met een passie voor reizen en fotografie eveneens gebeten door Myanmar en de lokale cultuur toen ik er in augustus 2016 met familie rondtrok. Zelf reis ik al vier jaar onafgebroken naar de meest bruisende en ontwikkelde metropolen wereldwijd zoals New York, Tokyo, Londen, Parijs en Sydney. Maar deze unieke Birmese ervaring opende mijn ogen.

De Birmezen leven op een bijzondere serene wijze en lijken, ondanks het gebrek aan essentiële voorzieningen zoals elementaire geneeskundige zorg, veel gelukkiger dan de gemiddelde New Yorker.

Myanmar wordt misschien voorgesteld als een minder ontwikkeld land, maar mijn inziens kan het Westen veel leren van de Birmese soberheid, hun levenswijze en vredelievend gedachtengoed.

Ik nam me voor mijn comfortzone te verlaten en mijn prioriteiten te verleggen. Sinds het contact met de organisatie See&Smile, probeer ik op mijn manier ook een bijdrage te leveren. Als fotografe en redactrice reisde ik gedurende twee weken mee op missie, een ervaring die me veel heeft geleerd over het leven maar ook over mezelf.

Het regime in Myanmar heeft het ontwikkelen van intelligentsia sinds lange tijd verhinderd uit vrees voor verzet. Studeren is in Myanmar een grote luxe, en geneeskundige specialisaties zijn nagenoeg onbestaande. Ook in het buitenland is studeren praktisch onhaalbaar omdat het verkrijgen van het nodige visum zeer moeilijk is. See&Smile organiseert daarom ook essentiële trainingen voor lokale chirurgen en verpleegkundigen die samenwerken met de Belgische specialisten.

De dankbaarheid en grote zorg waarmee de verpleegsters en dokters alle adviezen ter harte nemen, is prachtig om te zien. De mensen zijn leergierig en hebben een open ingesteldheid om van alles en iedereen bij te leren zonder vooroordeel of argwaan.

Door een samenwerking met de tachtigjarige Venerable Sayadaw kan het team van See&Smile de geneeskundige zorg aanbieden in een land met groot politiek isolement. Zijn medewerking opent deuren die langs diplomatieke of politieke weg gesloten zouden blijven.

Dit uniek contact tussen de Belgische vzw en de Boeddhistische monnik heeft de organisatie de voorbije vijftien jaar de mogelijkheid gegeven om al meer dan 2000 patiënten met gespleten lip en verhemelte en 2500 patiënten met cataract te opereren. Zoals de Venerable Sayadaw omschreef tijdens de welkomstvergadering van de laatste missie, realiseert See&Smile haar projecten door de combinatie van 4 belangrijke elementen, “The 4-M Power”: Man power, Material, Money en Mindset. En daarmee wordt het verschil gemaakt.

Een gespleten lip en verhemelte is de meest frequente aangeboren gelaatsafwijking en komt in deze zuiderse landen vaker voor dan bij ons in België (1 op 1000 geboorten tegenover 1 op 2000 geboorten bij ons). Cataract is wereldwijd nog steeds de frequentste oorzaak van blindheid en komt tweemaal zo veel voor in Myanmar dan in België. Zowel cataract als gespleten lip en verhemelte zijn nochtans zeer eenvoudig te behandelen door een operatie van een half tot anderhalf uur.

Anders dan in westerse landen wordt een gespleten lip of verhemelte in Myanmar meestal niet bij de geboorte geopereerd en is de samenkomst van honderden patiënten met gespleten lip in een wachtzaal van een klein ziekenhuis confronterend om te zien. Ik merkte op dat de patiënten verlegen zijn, maar niet ongelukkig of gefrustreerd.

Tijdens de gesprekken met een aantal patiënten bleek dat, ondanks hun fysieke beperkingen, ze toch vrede nemen met het leven en aanvaarden ze wat er op hun levenspad gebeurt. Ze staren zich niet blind op oppervlakkige behoeften, kennen haast geen woede of onrust en hebben onwaarschijnlijk veel dankbaarheid en respect voor de specialisten die hen komen helpen.

Het is leerrijk en inspirerend om te zien dat mensen die vanaf hun geboorte hebben moeten worstelen met hun uiterlijk, toch zo positief in het leven staan.

Deze missie heeft op mij een bijzondere indruk nagelaten die ik graag deel. Ik voel me enorm verrijkt en stel me de vraag of de humanitaire samenwerking daarom ook niet in de omgekeerde richting werkt.

Alvast heb ik onwaarschijnlijk veel respect voor het team specialisten die in primitieve omstandigheden met zes operatietafels naast elkaar honderd patiënten succesvol hebben behandeld. De impact van een ingreep voor cataract en gespleten lip op het verdere verloop van het leven is dan ook enorm: na jaren blind te zijn krijgen ze plots terug de mogelijkheid om te zien, te lezen en te schrijven. Een levenslang fysiek stigma door een gespleten lip kan eindelijk worden beëindigd. Het meemaken van dergelijke ‘mirakels’ door een operatie van slechts een half uur is eigenlijk de mooiste herinnering die ik van deze missie kan meenemen.

Maak kennis met Daphne Velghe

Daphne reist al vier jaar onafgebroken tussen wereldsteden zoals Londen, Parijs, New York, Tokio, Milaan en Sydney. Na haar studies aan Universiteit Antwerpen besloot ze om modellenwerk helemaal een kans te geven.

Sindsdien ziet haar leven er volledig anders uit: aula’s zijn omgeruild voor krappe Delta Airline zitjes, catwalks en fotostudios.

Mysterieus Myanmar

Myanmar is een land gelegen tussen Bangladesh, India, China en Thailand en telt vijftig miljoen inwoners. Politiek kent Myanmar reeds decennia woelige tijden door de overgang van een repressief militair regime naar een poging tot democratie in recente jaren. Ondanks de brede waaier aan rijkdommen en grondstoffen heeft Myanmar weinig contact met het buitenland.

Het Boeddhisme staat eerder argwanend tegenover de Westerse invloed uit vrees voor verlies van waarden en normen en om de deur te openen tot kapitalistische ideeën die het boeddhistische gedachtengoed ondermijnen. Elementaire zaken zoals wegen en elektriciteit staan helaas nog steeds niet op punt.