Geen sightseeing, maar 42 kilometer zwoegen door de straten van Tokio, New York of Berlijn: steeds meer reizigers koppelen een citytrip aan een marathon. Hoe groeide een solitaire sport uit tot een miljoenenbusiness?
In een vliegtuig stappen om 42 kilometer lang af te zien: nog niet zo heel lang geleden klonk dat voor de doorsnee toerist als een absurd plan. Nu kent iedereen wel iemand die de grens oversteekt om een marathon te lopen. Rugnummers voor grote races zijn bijna even gegeerd als tickets voor Tomorrowland, en supersterren als Harry Styles verschijnen tussen het gewone volk aan de start. Om maar te zeggen: de zogenaamde racecation is enorm populair.
Wat in de jaren 70 begon als een nichesport voor slechts een handvol beoefenaars, is uitgegroeid tot een massafenomeen. Voor de marathon van Londen waren er 1,1 miljoen gegadigden die via de loterij een van de 55.000 beschikbare borstnummers probeerden te bemachtigen. De zes andere grote major marathons – New York, Berlijn, Chicago, Boston, Sydney en Tokio – pakken uit met gelijkaardige cijfers.
‘Sinds corona is de populariteit van marathons geëxplodeerd’, vertelt Jens Brouns, verantwoordelijk voor marathonreizen bij TUI Sports, dat verschillende kant-en-klare marathonreizen verkoopt. ‘De vraag naar startnummers voor populaire marathons overtreft honderden keren het aanbod. Dagelijks krijgen wij veertig tot vijftig nieuwe aanmeldingen via ons interesseformulier. Twee weken geleden lanceerden wij onze reis voor de marathon van Tokio in 2026. Binnen het uur waren alle tickets de deur uit. En elk jaar wordt de vraag groter.’
Verslavende hobby
‘Het is bijzonder hoe een relatief saaie sport zo populair is kunnen worden’, verbaast Brusselaar Stefano Biccai (47) zich. ‘Toen ik in 2006 mijn eerste marathon liep, verklaarde iedereen me voor gek. Nu is het bijna uitzonderlijk als je als loper geen marathon gelopen hebt.’ Zelf liep hij de afgelopen jaren meer dan vijfentwintig marathons in binnen- en buitenland, sommige zelfs meerdere keren.
‘Initieel was ik van plan om het bij één marathon te houden, maar het is een verslavende hobby. Lopen is een manier om een stukje van de wereld te zien en gelijkgestemden te ontmoeten. Intussen heb ik overal ter wereld vrienden. Er is bijvoorbeeld een Italiaans koppel met wie ik een keer per jaar afspreek om samen een marathon af te werken. Na de race breien we er nog een paar dagen vakantie aan. Na zo’n sportieve prestatie smaakt een cocktail op een terras dubbel zo goed (lacht).’
Ook voor Steve Willaert (51) gaat lopen en reizen hand in hand. Samen met een vriend schreef hij zich dit jaar in voor Berlijn, zijn elfde marathon alweer. ‘Zo’n reis gaat voor mij over veel meer dan lopen of mijn tijd verbeteren. Ik wil onderweg echt genieten van de stad en de sfeer.’ Het gezelschap is voor hem niet onbelangrijk. ‘Ik neem altijd iemand mee. Vooral mijn vrouw is een trouwe supporter. In de dagen na de race ligt de focus volledig op de reis. Dit soort vakantie is voor ons de ideale afwisseling voor onze gebruikelijke zomervakantie, die mijn vrouw volledig regelt.’
Marathons lokken duizenden lopers en een veelvoud aan supporters. Veel lopers vinden de feestelijke sfeer belangrijker dan een persoonlijk record.
De plaats, het publiek, het parcours en het prestige, dat zijn volgens hoogleraar sportsociologie Jeroen Scheerder van de KU Leuven belangrijke drijfveren voor mensen die op een racecation vertrekken. Hij bestudeert het loopsportfenomeen al meer dan twee decennia. ‘Een marathon afwerken is nog altijd een statussymbool. Een buitenlandse marathon staat goed op je visitekaartje, zeker als het een van de grote zeven is. Lopen in een grote wereldstad heeft een zekere uitstraling. Populaire marathons lokken niet alleen duizenden lopers, maar ook een veelvoud aan supporters. Dat zorgt voor een feestelijke, festivalachtige sfeer. Veel lopers vinden dat decor belangrijker dan een persoonlijk record, blijkt uit onderzoek. Ze vertrekken niet alleen om een bepaalde stad te zien, maar ook om zelf bekeken te worden.’
Startnummerstress
De populariteit van dit soort loopvakanties komt met een prijs. Wie aan de start wil verschijnen, heeft naast trainingsdiscipline ook geluk, geduld en een goedgevulde portemonnee nodig. ‘Naast het klassieke lotingsysteem waaraan iedereen kan deelnemen, is er nog een aantal andere manieren om een ticket in handen te krijgen’, aldus Brouns. ‘In Boston wordt er gewerkt met een tijdskwalificatie, maar die tijden zijn voor de meeste amateurlopers behoorlijk scherp. Als man van 46 moet je er bijvoorbeeld in slagen om een marathon te finishen in drie uur en vijftien minuten. Voor de meeste amateurlopers is dat niet haalbaar.’
Daarom bieden steeds meer reisorganisaties marathonpakketten aan met een gegarandeerd startnummer, vluchten, hotel en praktische hulp ter plaatse inbegrepen. ‘Zelfs voor touroperators is het geen sinecure om die startbewijzen te pakken te krijgen. We moeten voldoen aan een hele reeks regels en voorwaarden. Ook de prijzen liggen hoger via ons: gemiddeld tussen driehonderd en duizend euro enkel en alleen voor een startbewijs. Als je daar nog vluchten en hotels bijtelt, loopt de prijs al snel op.’ Voor Europese marathons moet je rekenen op duizend euro, voor niet-Europese races gaat het over drie- à vierduizend euro voor een paar dagen vakantie. Supporters betalen uiteraard niet voor het startnummer, maar wel voor al de rest.
‘Heel even heb ik overwogen om een orgaan te verkopen in ruil voor mijn borstnummer in Tokio’, klinkt het lachend bij Stefano. Net als vele anderen verzamelt hij de medailles van de zeven grote majors. ‘Oorspronkelijk wilde ik ver weg blijven van het commerciële circus rond die grote races, maar op de een of andere manier ben ik toch bezweken. Intussen heb ik er al vijf van de zeven afgerond. In maart trek ik naar Tokio. Dat is de race waar je het moeilijkste binnenraakt: zij geven voorrang aan inwoners en Japanners.’ Om dat ticket te bemachtigen nam hij al een aantal jaar deel aan de loting en stond hij op de mailinglijst van verschillende reisbureaus in twee landen. Steve raakte dan weer meermaals aan een borstnummer door geld in te zamelen voor Kom op tegen kanker.
Marketingmachine
Marathons zijn niet alleen interessant voor lopers en reisorganisaties. Ook steden en sponsors pikken graag een graantje mee. Een marathon is voor elke stad een toeristische troef die een massa volk en inkomsten oplevert. De prijzen van vluchten en hotels verdubbelen, restaurants en bars rond het parcours zitten steevast tjokvol. Bovendien genereert zo’n marathon een ongeziene hoeveelheid video’s van lopers en supporters op iconische plekken in de stad. Die beelden worden op hun beurt zeer gretig geshared en geliket. Het is de gedroomde vorm van citymarketing, en van marketing tout court.
‘De marathontoerist is een atypische toerist’, legt Scheerder uit. ‘Hun uitgaven liggen voor vertrek al vast en voor een museumbezoek of uitgebreide sightseeing is er vaak geen tijd. Meestal blijven lopers na de race hoogstens een paar dagen plakken. Toch zijn marathons voor steden ontzettend belangrijk Ze zijn een gegarandeerd pr-succes. Steden die erin slagen om duizenden lopers op de been te brengen, meten zichzelf een sportief en positief imago aan. De andere typische grootstedelijke problemen die met dezelfde stad geassocieerd worden, verdwijnen daardoor naar de achtergrond.’
Voor sponsors zijn de marathons al minstens even lucratief. Sportmerken lanceren speciale marathonoutfits of limited editions die vaak in een mum van tijd uitverkocht zijn. Grote multinationals zetten hun naam op startbogen en medailles, en linken hun merk aan waarden als doorzettingsvermogen of discipline.
Een aanpak die werkt, zo weet ook Zalando. De retailgigant heeft zijn aanbod van loopkleding fors uitgebreid en zet dat slim in de kijker met een driejarig partnerschap met de populaire marathon in Berlijn. ‘Met dit soort events willen we lopers ontmoeten in hun eigen universum’, legt sportverantwoordelijke Matthew Glyn uit tijdens een event in de Duitse hoofdstad.
Moderne bedevaart
Naast de klassieke campagnes zet Zalando hier vooral in op communitygevoel. Samen met een dertigtal influencers en internationale collega-journalisten laat ik me een weekend lang onderdompelen in de marathonsfeer. Behalve een startnummer – voor de vijfkilometerrace in mijn geval – krijgt ieder van ons een gesponsorde outfit en een uitnodiging voor een tot in de puntjes verzorgd pastadiner. Op het event klinken er geen holle slogans of obligate hashtags, wel spontane succeswensen in een gemoedelijke setting. Er is geen verplicht verhaal: het merk beseft maar al te goed dat authentiek enthousiasme onbetaalbaar is.
‘Plezier primeert op prestaties’, herhaal ik tegen mezelf terwijl ik de volgende dag tussen de tienduizend andere lopers wacht aan de startlijn. Het fluitsignaal klinkt plechtig en onder luid gejuich van duizenden supporters komen we als een grote golf in beweging. Vijf kilometer lang bevinden we ons in een collectieve trance. We ademen op hetzelfde ritme, lopen op dezelfde cadans. Samen vormen we het kloppend hart van de stad. Het heeft iets meditatiefs. Plots begrijp ik waarom Stefano spreekt over een gezonde loopverslaving. Misschien, bedenk ik me, is lopen wel een nieuwe vorm van religie en zijn deze racecations een soort moderne bedevaartsreis. Alleen jammer dat schietgebedjes niet volstaan om een startnummer te bemachtigen.
5 MEMORABELE MARATHONS
Zin gekregen om ook te vertrekken? Deze vijf marathons hebben geen ellenlange wachtlijsten, maar wel een prachtig parcours.
1—Midnight sun marathon in Tromsø, Noorwegen
Dit is zonder twijfel een van de meest bijzondere marathons in Europa. Starten doe je niet bij zonsopgang maar ’s avonds, onder het betoverende licht van de middernachtzon. De frisse temperaturen en de pittige klim over de iconische Tromsø-brug maken het parcours uitdagend, maar de intieme sfeer en slechts negenduizend lopers garanderen een unieke ervaring. Wie zin heeft in nog meer arctische actie, kan ook kiezen voor de Polar Night Run in januari, waarbij met wat geluk het noorderlicht de weg verlicht.
3 januari en 4 juni 2026
2—De marathon van Athene, Griekenland
Voor een afspraak met de geschiedenis moet je in Athene zijn. Tijdens deze marathon loop je in de voetsporen van de Griekse boodschapper Phidippides, die zo snel mogelijk van Marathon naar Athene moest zien te raken om de overwinning tegen de Perzen te claimen bij de Slag bij Marathon. Het traject loopt van Marathon naar het iconische Panathenaic-stadion, waar in 1896 de eerste Olympische Spelen plaatsvonden. Het is een pittig parcours met heel wat hoogtemeters, maar je krijgt er wel wat voor terug.
November 2026
3—De Drielandenmarathon
Tijdens de Drielandenmarathon rond de Bodensee doorkruis je Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. De start ligt in het Duitse kuuroord Lindau, vanwaar je langs het water loopt en Oostenrijkse dorpen passeert. Via het Zwitserse St. Margrethen keer je terug naar Bregenz, waar de finish wacht in het stadion. Het traject slingert rond het meer, met zicht op besneeuwde bergtoppen, en blijft opvallend vlak. Ideaal om volop van de omgeving te genieten tijdens het afzien.
Oktober 2026
4— De Riviera-marathon van Nice naar Cannes, Frankrijk
Dit is de op een na grootste marathon in Frankrijk, maar toch heb je een paar maanden de tijd om je ticket te kopen en is de prijs erg democratisch. De race start op de Promenade des Anglais in Nice en eindigt aan de Boulevard de la Croisette in Cannes, vlak bij het filmfestival. Onderweg geniet je van milde temperaturen en een prachtig uitzicht op de zee, de palmbomen en de bergen.
November 2026
5— De marathon van Helsinki, Finland
Dit parcours combineert het beste van twee werelden. Idyllische uitzichten langs het water worden afgewisseld met snelle stukken door de stad langs belangrijke bezienswaardigheden. Lopers kunnen rekenen op milde temperaturen en een vlak parcours.
Augustus 2026
