Een boek als leidraad op reis: drie auteurs nemen u op sleeptouw

De Boekenbeurs opent op 29 oktober de deuren. Boeken prikkelen, ontspannen en inspireren niet alleen, sommige kun je ook gebruiken als reisgids. Wij vroegen aan drie auteurs om ons mee op sleeptouw te nemen.

Londen

De poppenfabriek, Elizabeth Macneal

Eerste liefde, schilders en hun modellen, een perfide slechterik: de succesvolle debuutroman van de Britse Elizabeth Macneal past in de traditie van Britse historische romans. Een beetje zoals Dickens, maar dan spannend en met een feministisch randje.

‘Ik verweef het verhaal van mijn hoofdpersonages Iris en Louis met het leven van historische figuren zoals de prerafaëlitische schilders Rossetti en Millais. Ze bezoeken de Royal Academy en The Great Exhibition, die in 1851 in Hyde Park plaatsvond. Daarom wilde ik ook de plekken waar Iris en Louis leven heel tastbaar maken.’ Tijdens het schrijven ging Elizabeth op wandel, op zoek naar steegjes, huizen en pleinen om haar verhaal te situeren. Wij mochten met haar op pad, en stippelden deze wandeling door het universum van De poppenfabriek uit.

REGENT STREET De zussen Iris en Rose Whittle verdienen anno 1851 hun brood door poppengezichten te beschilderen. De poppenfabriek waar ze werken en wonen bevindt zich in deze elegante laan. Geconcentreerd aan het werk, wordt de mooie Iris opgemerkt door Louis Frost, een schilder op zoek naar een nieuw model. Regent Street viert dit jaar zijn 200ste verjaardag. De statige laan werd begin 19de eeuw aangelegd als chique winkelstraat en is dat vandaag nog steeds. Apple, Zara, Anthropologie, Barbour, Boss, Arket, dit is vandaag flagshipstore central.

ROYAL ACADEMY OF ARTS Elke schilder die naam waardig wil zijn werk hier tonen op de zomertentoonstelling. Al sinds 1768 organiseert dit door kunstenaars gerund instituut een expo waarvoor elke kunstenaar – professioneel of amateur – zijn werk mag insturen. Uitgekozen worden is zowat de grootste eer die je als Britse artiest kunt krijgen. Een portret dat Louis Frost van Iris schilderde wordt geselecteerd, en hij neemt Iris dan ook mee naar de openingsreceptie van de zomer van 1851. In 2020 wordt de Summer Exhibition voor de 252ste keer georganiseerd en de drukke, bijna vrolijke sfeer, propvolle muren en eclectische combinatie van grote namen en nobele onbekenden is een van de boeiendste expo’s die je in de stad kunt zien. Ga je nog voor het eind van het jaar naar Londen, loop dan zeker eens binnen bij de tentoonstellingen van Antony Gormley en Lucian Freud. (royalacademy.org.uk)

LUMLEY COURT Slechterik van dienst in Macneals boek is Silas Reed, een eenzaat die opgezette dieren aan kunstenaars levert en een winkeltje met curiosa runt in Lumley Court, een van de steegjes tussen The Strand en Maiden Lane. ‘ The Strand is behoorlijk glamoureus’, vertelt Elizabeth Macneal. ‘Het is een straat vol theaters en vijfsterrenhotels. Denk maar aan het legendarische Savoy. Maar wie goed kijkt, ziet tussen de gebouwen hier en daar de ingang van een smal steegje. Toen ik Lumley Court zag, wist ik meteen dat dit de plek is waar de eenzame Silas leefde. Vlak bij het goede leven, maar er toch geen deel van. En de locatie voor het spannende laatste deel van het boek.’ Veel is er vandaag niet meer te zien, maar het contrast tussen de drukte van The Strand en de rust van Lumley Court blijft verassend.

ST GILES PASSAGE Straatjongen Albie is kind aan huis bij alle hoofdpersonages van De poppenfabriek, en verplaatst zich de hele roman al lopend. Hij woont in St Giles Passage, vandaag een ietwat banale straat in Soho, maar in 1851 het centrum van een van de ergste sloppenwijken van de stad. ‘Bewoners van deze buurt klaagden in die periode dat ze in absolute vuiligheid leefden, zonder water of riolen’, vertelt Macneal. ‘Overal lag afval, er woonden veel te veel arme mensen veel te dicht op elkaar in afschuwelijke woonkazernes en de geur moet ondraaglijk geweest zijn. Dit was Londen op zijn ergst.’

BRITISH MUSEUM De fictieve schilder Louis Frost steelt een marmeren hand uit dit bekende museum, al ziet hij het zelf eerder als een bruikleen, want hij is uiteraard van plan om het terug te geven. Het museum opende in 1753 de deuren, met als missie om de geschiedenis van de mensheid, onze kunst en onze cultuur tentoon te stellen. Dat lukte aardig, ook omdat de Britten grote delen van de wereld koloniseerden en veel lokale kunstwerken naar Londen versleepten. Vandaag komen miljoenen bezoekers naar de Steen van Rosetta kijken, die ervoor zorgde dat we de Egyptische hiërogliefen konden ontcijferen, en ook de fries van het Parthenon en de Egyptische mummies trekken veel kijkers. (britishmuseum.org)

GOWER STREET 7 De prerafaëlitische broederschap was een groepje schilders, waaronder Rossetti en Millais, die niets wilden weten van de traditionele schilderstijl die halverwege de 19de eeuw Engeland domineerde. Het mocht voor hen eenvoudiger en natuurlijker. Zoals voor de tijd van Rafaël dus, vandaar dat de Vlaamse primitieven een bron van inspiratie waren. De broederschap werd opgericht in het huis waar Millais op dat moment een studio had, een dure residentiële straat in wat in de 19de eeuw de creatieve Bloomsbury-wijk was.

CHARLOTTE STREET Als Iris besluit om te poseren voor Louis Frost, moet ze haar oude leven achter zich laten en is ze dus ook verplicht om een nieuwe verblijfplaats te zoeken. Ze huurt een zolderkamer in deze straat, waar vandaag de studenten van University College London graag uit eten en drinken gaan. In 1851 was het een artistieke buurt, waar schilders en schrijver elkaar inspireerden

COLVILLE PLACE Louis Frost en zijn zus Clarissa wonen in een van de hoge huizen in deze mooie straat in de Fitzrovia-buurt. ‘Ik zocht een mooie plek voor Louis, in de buurt waar de prerafaëlieten rondhingen’, vertelt Macneal. ‘Ik koos voor nummer 6, omdat ik op een immowebsite foto’s van het interieur vond en dat was handig om mijn verhaal te schrijven.’ De bewoners van nummer 6 hebben al fans van De poppenfabriek aan de deur gehad, zo blijkt.

REGENT’S PARK In De poppenfabriek is dit de perfecte locatie om te schaatsen op de bevroren vijver of romantisch te skinnydippen. Vandaag is het een van Londens populairste parken. De perfecte groene afsluiter voor een literaire wandeling: ga op een bankje zitten met een boek, en geniet.

Da Vinci, Michelangelo, Botticelli, Brunelleschi: in een eeuw tijd produceerde Firenze een schare aan genieën. Koen De Vos schreef met De geniale stad een teletijdmachine die je terugvoert naar die bijzondere vijftiende eeuw. Ga je naar Firenze, dan zijn dit zijn tips.

SANTA CROCE ‘Het plein voor deze kerk is al eeuwen een openlucht-evenementenhal waar op 24 juni nog elk jaar 4 wijken calcio storico spelen, een middeleeuwse sport die een mengeling van voetbal, rugby en worstelen lijkt. De kerk is het Père-Lachaise van Firenze; Machiavelli, Michelangelo, Galilei en Rossini liggen er begraven.’

VIA GHIBELLINA & VIA DELL’ANGELO ‘Wandelde je hier in de vijftiende eeuw rond, dan kon je er Leonardo da Vinci, Botticelli, Rafaël en Michelango aan het werk zien. In deze artisanale buurt vol ateliers als fabriekjes werden naast schilderijen ook beelden, kostuums en vlaggen geproduceerd.’

DE PARADIJSPOORTEN van de doopkapel tegenover de Duomo zijn al even indrukwekkend als de Duomo zelf. Terwijl de stad belegerd werd en in hongersnood leefde, werd er een wedstrijd uitgeschreven voor dit werk en twee lokale jongens wonnen. Brunelleschi wilde niet samenwerken met Ghiberti en vertrok naar Rome, voor Ghiberti werd het zijn levenswerk.

DE SAN LORENZO-BASILIEK ‘In 2020 gaat de schuilplaats open die Michelangelo gebruikte om zich te verstoppen voor het publiek. Hij verschanste zich namelijk drie maanden onder de basiliek nadat hij de Medici had verraden tijdens een opstand tegen de machtige familie, en kon het niet laten om met houtskool op de muren te doodelen.’

DE OGNISSANTI-KERK ‘De roodharige Venus van Botticelli is een van de bekendste gezichten ter wereld, maar veel weten we niet over Simonetta Vespucci. Men vermoedt dat haar graf zich in deze kerk bevindt. Botticelli’s graf is hier te bezichtigen en de man had aangegeven dat hij aan haar voeten begraven wilde worden, dus…’

CLET ABRAHAM is een Franse straatkunstenaar die Firenze als zijn speeltuin gebruikt. Wie goed kijkt, ziet zijn werk overal. Of bezoek zijn atelier aan de Via dell’ Olmo 8.’

VILLA SAN MICHELE ‘Als kind logeerde ik ooit in een tot hotel omgebouwd klooster in Fiesole met een magistraal uitzicht op Firenze. Dat is vandaag best prijzig, maar een diner op het terras is de ideale afsluiter na een dag in de stad.’

Op koendevos.com/stadswandeling-florence vind je een geniale stadswandeling.

Chef Dagny Ros reisde haar IJslandse roots achterna, en sprokkelde onderweg 50 recepten bij elkaar. Wie richting IJsland reist, mag volgens haar deze adressen niet overslaan.

COOCOOSNEST ‘De havenbuurt van Reykjavik met de gerestaureerde vissershuisjes is de laatste jaren een prima plek voor een lekkere lunch. Dit is een leuke plaats voor een koffie, een cocktail of soep van de dag.’ (coocoosnest.is)

LAMB STREET FOOD ‘Hier eet je de allerlekkerste lamwrap. Hun originele sauzen zijn allemaal zelfgemaakt.’ (lambstreetfood.is)

SANDHORST ‘Een klassieke bakkerij waar je smult van koffie en gebak.’ (sandhorst.is)

SNAPS ‘Als je heimwee hebt, kun je in dit Belgische restaurant steak met frietjes en mosselen gaan eten. Een favoriet bij de Reykjavikkers!’ (snaps.is)

FOODHALLS zijn ook in IJsland populair. In de Hlemmur Mathöll in het centrum is Skal een aanrader. Ze serveren traditionele IJslandse gerechten met een moderne twist en de laatste keer dat ik er was, bestelde ik alle sharinggerechtjes op de kaart. Buiten de stad, in de Mathöll Höfõa, mag je de sexy maar hoogstaande keuken van Hipstur niet overslaan.’ (hlemmurmatholl.is, mathollhofda.is)

FISHMARKET ‘Het ideale adres als je iets te vieren hebt. Op het tastingmenu vind je voornamelijk vis, en ook al is het controversieel, hun gemarineerde walvis is een aanrader.’ (fishmarket.is)

DE GEISERS VAN GEYSIR ‘De ideale uitstap, zeker als je het combineert met een heerlijke lunch met de lekkerste tomatensoep ter wereld in de tomatenkwekerij van Fridheimar (fridheimar.is), en een middag zwemmen in het natuurlijke warmwaterbad van de Secret Lagoon.’ (secretlagoon.is)

DE WESTMAN-EILANDEN, met de ferry vanuit Landeyjahöfn, zijn minder toeristisch, maar uitzonderlijk mooi. In een oude workshop van de scheepswerf gebruikt de chef van Slippurinn vooral ingrediënten van op en rond het eiland.’ (slippurinn.com)

OTTO MATUR OG DRYKKUR ‘In het oudste gebouw van Höfn maakt chef Andres de lekkerste kreeftensoep die ik ooit at, maar hij wil zijn recept niet delen. Heb je een picknick nodig, koop dan een paar van zijn heerlijke kaneelkoffiekoeken. Het moederdeeg van zijn zuurdesembrood is Canadees en gaat al 17 jaar mee.’

JON RIKI ‘In deze brouwerij brouwen ze pils en speciale bieren, er zijn vaak liveoptredens en er hangt een countrysfeertje. De chef heeft zijn vak in Brussel geleerd en hij serveert een moderne IJslandse keuken met lokale ingrediënten.’ (jonriki.is)