Al bijna twintig jaar luistert Peter Buyckx naar de verhalen van zijn zoon, de internationaal bekroonde fotograaf Frederik Buyckx. Over expedities door de bergen van Kirgizië, gastvrije gezinnen in Albanië, of het mooie licht in de Balkan. Maar hoe het leven van zijn oudste er écht uitziet, wist hij niet goed – tot die hem uitnodigde voor een vader-zoonhike naar de 2764 meter hoge top van de Korab, de hoogste berg van Albanië.
Sinds zijn twintigste trekt Frederik Buyckx (40) met zijn camera de wereld rond, van de favela’s in Rio de Janeiro tot bergdorpen in Centraal-Azië. Zijn beelden worden internationaal gepubliceerd, hij won onder meer de Sony World Photography Award en bracht fotoboeken uit zoals Wolf en Horse Head. Wat hem in al zijn expedities drijft, is de relatie tussen mens, dier en natuur.
De meeste van zijn reizen maakt Buyckx in zijn eentje, maar vorig jaar, aan de vooravond van zijn veertigste verjaardag, besloot de fotograaf dat hij vrienden en familie er wat vaker bij wil betrekken. ‘Dus vroeg ik mijn vader of hij zin had om enkele dagen mee in mijn wereld te stappen’, zegt hij, wanneer we videobellen met het duo, Frederik vanuit Albanië, zijn vader vanuit België.
‘Mijn ouders missen geen enkele lezing of expo van mij, maar er zit een enorme afstand tussen foto’s in een galerie zien en het moment waarop die gemaakt zijn. Een foto van een berg zegt in de verste verte niets over die berg. Het werd tijd om dat gat te dichten en onze werelden dichter bij elkaar te brengen.’
Ver-van-mijn-bedshow
‘Frederik stelde mij een meerdaagse wandeltocht voor naar de top van de Korab, met 2764 meter de hoogste berg van Albanië’, zegt Peter Buyckx (68).
‘Vertrekpunt: Ploshtan, het bergdorpje waar de Albanese familie woont bij wie Frederik verblijft tijdens al zijn reportages in Albanië. Het idee sprak me aan. Je moet weten dat wij elkaars tegenpolen zijn. Frederik is vegetariër, ik ben een vleeseter. Ik doe aan sport om te winnen, hij voor het plezier. Hij is heel artistiek, een echte kunstenaar. Ik ben als advocaat heel rechtlijnig. Geef hem een zonsondergang in stilte aan een meer en hij is in zijn nopjes, terwijl ik daar zenuwachtig word en liever in een stadion met tienduizend man zit.’ (lacht) Maar ik hou net van dat verschil. Frederik wilde me uit mijn comfortzone trekken – en dat is gelukt.’
Had je concrete verwachtingen van de trip, Frederik?
‘Ik wilde mijn vader vooral laten voelen hoe ik de laatste jaren in het leven sta. Ik kom uit een minder avontuurlijk nest, maar trek al jaren naar plekken die me intrigeren. Zo kom ik in werelden terecht die mij vormen, maar die voor mijn ouders een ver-van-mijn-bedshow blijven.’
Je moet weten dat wij elkaars tegenpolen zijn. Maar ik hou net van dat verschil. Frederik wilde me uit mijn comfortzone trekken – en dat is gelukt.
‘De voorbije tien jaar werkte ik aan Wolf, een project over de relatie tussen mens en natuur. Dat heeft me als mens veranderd. Mijn focus is daardoor opgeschoven van pure fotografie naar projecten die draaien om verbondenheid, natuur, contact. Zo ben ik medeoprichter van The Dusty Shepherd, een kleinschalig initiatief dat ik opzette met lokale herders in Kirgizië, allemaal mensen die ik leerde kennen tijdens de foto-opnames voor mijn vorige boek Horse Head. We organiseren trektochten te paard, diep in de bergen. Dit soort projecten is intussen mijn leven geworden, maar voor mijn ouders bleven al die verhalen nogal abstract. Mijn veertigste verjaardag leek me hét moment om daar verandering in te brengen.’
Waarom koos je voor een reis met je vader en niet je moeder?
‘Twee jaar geleden had ik mijn beide ouders al meegenomen naar het Albanese dorpje waar ik mijn hart verloor tijdens het portretteren van herdersfamilies. Ik wilde dat ze mijn Albanese familie leerden kennen. Jetmir, mijn beste vriend hier, is boer en zoon van een herder.’
‘Ik maakte toen samen met mijn ouders een paar kleine wandelingen en merkte dat mijn vader het meest goesting had om echt die bergen in te trekken. Hij is sportief, maar toch ook al met pensioen, we moesten er dus niet te lang meer mee wachten. En eerlijk: een klassieke vader-zoontrip, dat leek me ook gewoon fijn. Met mijn moeder en broer plan ik weleens een andere reis.’
Storm in de bergen
Vader Buyckx kreeg eerst een spoedcursus bergwandelen via videogesprekken. ‘Ik vroeg dan: “Laat eens zien welke schoenen en regenjas je wilt meenemen?” Goed materiaal is essentieel’, zegt Frederik. ‘Toch werd de tocht zwaarder dan verwacht. We zouden vertrekken in Ploshtan, aan de voet van de Korab, in het noordoosten van het land. De trip duurt normaal drie dagen: twee klimmen, één dalen. Ik had gepland om er vier dagen van te maken, om wat meer rust te hebben. Maar het weer sloeg om, wat in oktober kan gebeuren. Door een aankomende storm hebben we onze planning moeten aanpassen en de tocht versneld.’
Ik had vooraf zo’n romantisch beeld: vader en zoon die al wandelend praten over het leven. Maar de verhalen kwamen pas achteraf, toen we bekomen waren.
Peter: ‘Ik ben dan wel sportief, maar ik hou van korte, explosieve sporten: tennis, padel, badminton. Geen uithoudingssporten. Dat maakte de tocht veel zwaarder dan ik gedacht had. Ik was het ook niet gewoon om te stappen met een rugzak. In de regen wordt alles bovendien gladder en verraderlijker. Boven op dit alles scheurde ik ook nog mijn meniscus. Vooral de afdaling was hels: vijftienhonderd meter, met kapotte knie en rugzak, in de regen. De laatste twee uur droeg Frederik onze beide rugzakken.’
Meer over de Korab
• De Korab is met 2764 meter de hoogste berg van Noord-Macedonië en Albanië. Hij ligt op de grens van beide landen.
• Het Korabgebergte ligt in het noordoosten van Albanië en strekt zich uit over veertig kilometer.
• Het toerisme in deze regio is amper ontwikkeld. Je overnacht in eenvoudige pensions en bij gastgezinnen. De gastvrijheid is top, het comfort beperkt.
• In de vallei Kala e Dodes liggen vele kleine dorpjes. In eentje daarvan, Ploshtan, zit het geitenproject The Golden Goat in opstartfase.
• Wandelaars moeten alert zijn voor agressieve herdershonden die getraind zijn om de kuddes schapen van boeren te beschermen.
Was het dan nog de gezellige vader-zoontrip die je in gedachten had?
Frederik: ‘Ik had niet verwacht dat het fysiek zó zwaar zou zijn voor mijn vader. Om de honderd meter wilde hij even zitten om op adem te komen. En in oktober worden de dagen hier in het oosten snel korter. Dus was ik de hele tijd aan het rekenen: raken we in dit tempo nog wel op tijd in de vallei om onze tent op te zetten? Bovendien moesten we ook de hele tijd rekening houden met dat slechte weer. Even dacht ik dat het ons niet zou lukken.’
Peter: ‘Wat ik het meest miste, was een stoel. (lacht) En Frederik bleef maar zeggen: “Vergeet ook niet rond te kijken.” Maar als je het niet gewend bent om met een rugzak over smalle bergpaadjes te klimmen, dan kijk je naar de grond. Zeker na mijn valpartij, waarbij ik een wandelstok brak. Toch ben ik heel blij dat we het gedaan hebben. Hij kan duizend keer vertellen over hoogtes en bergtoppen, maar pas als je daar zelf staat, snap je wat dat betekent. Vroeger begreep ik niet waarom klimmers op vijftig meter van de top kunnen opgeven. Nu weet ik: je bent gewoon op.’
Hoe was het om verantwoordelijk te zijn voor je vader?
Frederik: ‘Dat besef zat er natuurlijk heel hard in. Ik ken de route, het materiaal, het weer. Sinds kort heb ik een toestel om een nood-sms te sturen, voor onze groepsreizen met Dusty Shepherd. Dus ik voelde me wel voorbereid.’
Peter: ‘De eerste avond hadden we een prachtige zonsondergang: windstil, roze licht op de bergen, maar ijskoud. Ik kroop diep in mijn slaapzak, maar dat mocht al niet: hoofd eruit, anders wordt alles vochtig. Om maar te zeggen: Frederik moest me echt alles uitleggen. Die nacht stormde het. Ik werd wakker en zag hem met zijn armen het zeil van de tent omhooghouden. Ik dacht: nu vliegen we weg. Maar hij bleef kalm en geconcentreerd. Dat stelde me gerust. Ik heb hem gewoon zijn ding laten doen. Ik zou nog per ongeluk een verkeerd koord losgetrokken hebben.’
Lees ook: Bergzucht voor beginners: verslag van een vierdaagse wandeltocht in de Dolomieten
Wat ging er op dat moment door je hoofd, Frederik?
Frederik: ‘Op zo’n moment schakel ik snel: wat is het ergste dat kan gebeuren? De tent waait weg, we worden nat. Niet fijn, maar we gaan er niet dood van – het vroor niet. Dus het was een kwestie van het uitzitten. Voor mijn vader was het zijn allereerste nacht ooit in een tent, in de bergen. We hebben toen bijna niet gepraat. Ik wilde er geen drama van maken. Als iemand de situatie niet kan inschatten, help je hem niet door te zeggen: “Oeioei, het regent nu wel héél hard.”’
Hebben jullie onderweg veel gepraat?
Frederik: ‘Eigenlijk amper. (lacht) Ik had vooraf zo’n romantisch beeld: vader en zoon die al wandelend praten over het leven. Maar onderweg deelden we geen enkel verhaal omdat mijn vader zo moest focussen op de fysieke inspanning. De gesprekken kwamen pas achteraf, bij een pizza in een klein stadje, toen we bekomen waren.’
Peter: ‘We hebben die berg elk op onze eigen manier beklommen. We liepen wel samen, maar eigenlijk ben je onderweg vooral met jezelf bezig. Alleen op de top hebben we even gefacetimed met mijn vrouw.’
Was Frederik als kind al zo avontuurlijk?
Peter: ‘Hij had altijd iets met dieren, veel meer dan zijn jongere broer. Als we gingen wandelen in het park, kwam hij uit de struiken met twee mussen op zijn vingers. We hebben zowat elk huisdier gehad, ook al hadden wij zelf niets met dieren. Maar dat vond ik altijd bewonderenswaardig aan Frederik: hij droomt niet alleen van een ander leven, hij doet het ook. Hij woont op een woonboot in Gent, trekt maandenlang de bergen in voor een groter verhaal. Hij neemt initiatief vanuit overtuiging en sluit geen compromissen, ook niet als het financieel of commercieel uitdagend is.’
Jullie reis was er een van veel eerste keren?
Peter: ‘Mijn eerste reis met een rugzak, eerste keer in een tent, eerste keer gevriesdroogd eten – zo’n chili con carne uit een pakje is toch niet dat. Gelukkig was er ’s ochtends altijd koffie.’
Vroeger begreep ik niet waarom klimmers opgeven op vijftig meter van de top. Nu weet ik: je bent gewoon op.
Frederik: ‘Na de afdaling zei ik: “Kom, we gaan even in het gras liggen.” Toen we daar lagen, zei mijn vader: “Ik weet niet meer wanneer ik dat nog heb gedaan.” En ik dacht: amai, ik lig elke dag even in het gras. Dat contact met de aarde is zo basaal en zo zalig. Dat is voor mij de essentie van buiten leven.’
Als je kind in zijn eentje door verlaten berglandschappen trekt waar ook wolven, beren en herdershonden leven, maak je je als ouder dan de hele tijd zorgen?
Peter: ‘Zeker in het begin. Frederik vond het normaal om wekenlang niets van zich te laten horen. Ik begreep het ergens wel – ik heb zelf een jaar in de VS gewoond en maar drie brieven naar huis geschreven. Maar als hij je dan ineens belt vanuit India omdat hij is flauwgevallen van de uitputting of uitdroging, dan ben je wel ongerust. Je weet niet waar hij zit, je kunt hem niet bereiken. Nu houdt hij ons beter op de hoogte: hij laat weten wanneer hij off the grid gaat. Zijn rebelse jaren lijken voorbij.’
Frederik, je volgende project klinkt opnieuw ongewoon: trektochten met geitjes door de bergen van Albanië?
Frederik: ‘Geiten zijn geweldige dieren. Ik wilde al langer zo’n tocht doen met een geit als metgezel. Toen ik dat vertelde aan een vriend, zei die meteen: “Ik ga mee.” Dat was genoeg om te beginnen dromen. Net als bij The Dusty Shepherd wou ik een samenwerking aangaan met locals die ik leerde kennen tijdens mijn fotoproject. De lokale gemeenschap, zoals mijn vriend Jetmir, heeft weinig werkzekerheid of perspectief. Samen met hem ben ik nu The Golden Goat aan het opstarten. We bouwen een guesthouse om tot geitenverblijf. Vanaf deze zomer kunnen mensen er verblijven, meehelpen met de geitjes, korte wandelingen maken. Tegen de zomer van 2026 willen we echte trektochten organiseren, met een tiental geitjes en Jetmir en mij als begeleiders. Na jaren alleen op pad, wil ik nu meer toenadering tot anderen zoeken. Als dat betekent dat ik minder foto’s maak, dan is dat maar zo. Een evenwicht lijkt me ideaal: een week fotograferen, een week reizen met anderen.’
Volg alle projecten van Frederik Buyckx op Instagram: @thegoldengoat.albania, @frederikbuyckx en @thedustyshepherd
Lees ook: Eten en slapen op hoog niveau: onze topadressen in het Oostenrijkse Vorarlberg
