Op citytrip naar Diest: van erfgoed ontdekken tot kanovaren op de Demer

Ook in België lonkt het avontuur om de hoek. In deze reeks bezoeken we verrassende plekken in eigen land. Deze week: 12 uur in het Vlaams-Brabantse stadje Diest, met het grootste aantal erfgoedsites per vierkante meter van heel Vlaanderen.

Genesteld in het Demerdal, op de grens tussen het Hageland en de Kempen, bevindt zich het middeleeuwse stadje Diest. Het is er klein, maar fijn en er valt heel wat te beleven voor een daguitstap of weekendje weg.

Kenmerkend voor Diest zijn de roestbruine gebouwen in ijzerzandsteen (ook wel Diestiaan genoemd), waaruit onder meer de gotische Sint-Sulpitiuskerk is opgetrokken. Tijdens een stadswandeling zal je de oranje steen ook nog herkennen in de ruïne van de Sint-Jan de Doperkerk, de vroeggotische Onze-Lieve-Vrouwekerk en de Begijnhofkerk.

Oranje boven? Dat werd vroeger vrij letterlijk genomen in Diest. Niet alleen kleuren de bouwwerken er oranje, het is ook een echte Oranjestad. Bijna drie eeuwen lang was Diest immers in Nederlandse handen toen de graven Nassau, de latere prinsen van Oranje-Nassau, er de plak zwaaiden.

9u – Ontbijten

Starten doen we met een stevig ontbijt. Tank genoeg energie bij, want we verkennen Diest te voet of met de fiets.

• Chocolat: ontbijt, brunch, lunch of een zoet tussendoortje. Zoals de naam al weggeeft een must voor chocoholics. Je vindt deze zaak in het oude stadscentrum. Chocolatier-chocolatdiest.be
• Croq ’n More: in deze ontbijt- en lunchbar op de Grote Markt kan je terecht voor comfort food 2.0. Vindt alle informatie op croqnmore.be.

10.30u – Begijnhof

Een zinsnede uit het Oude Testament ‘Comt in mynen Hof, Myn suster Bruyt’ heet je welkom in dit besloten hof, dat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst prijkt. Wanneer je onder de Rubensiaanse toegangspoort wandelt, zet je letterlijk een stap in het verleden. Deze stad binnen de stad werd gesticht in 1253. Het was het toevluchtsoord van begijnen, alleenstaande vrouwen die bewust voor deze vorm van samenleven kozen.

Net zoals in andere steden werd het begijnhof van Diest gebouwd op goedkope gronden buiten het centrum. Oorspronkelijk bestond het uit een bont allegaartje van lemen huizen en gebouwen, gegroepeerd rond de kerk. In de zestiende eeuw wilde pastoor Nicolaas van Essche (Esschius) orde op zaken stellen en sloeg hij aan het verbouwen. Dat resulteerde in veiligere, stenen huizen en een meer ingetogen en afgesloten sfeer. Voor zijn hervorming hielden de begijnen zich bezig met wereldse zaken, zoals handel drijven. Daar stak de pastoor een stokje voor. Zowel de begijntjes als de stadsbewoners protesteerden tegen zijn restricties en trokken naar de schepenbank. Esschius werd echter vrijgesproken en de begijntjes moesten zich houden aan zijn regels.

In enkele woningen hebben kunstenaars vandaag hun atelier ingericht. Wie de app Augmented Routes downloadt en voor het traject ‘Virtueel gluren achter erfgoedmuren: Mechelen-Diest’ kiest, kan zichzelf tweehonderd jaar terug in de tijd katapulteren en bij de begijntjes binnenkijken.

Ingang via de Begijnenstraat , vrij toegankelijk.

11.30u – shoppen

Diest heeft enkele leuke shopadresjes in petto. In de straten rond de Grote Markt, zoals de Koning Albertstraat (waar ook de toeristische dienst gehuisvest is), de Ketelstraat, de Botermarkt en de Hasseltsestraat, vind je verschillende interessante winkels.

Naast de gekende ketens, zijn er ook enkele onafhankelijke zaken waar de uitbaters je met veel plezier verder helpen. Ga zeker langs bij de modeboetiek Müller, waar je ook duurzame merken vindt. Voor kinderen raden we Polkadots aan, interieurlovers vinden hun gading bij Huis 5 en ecofanaten halen hun hartje op bij Ekodette. Neem je graag een unieke plant mee naar huis? Ga dan zeker langs bij ’t Woud en laat je verrassen door het mooie aanbod.

12.30u – Lunch

Voor de lunch trekken we naar de Ketelstraat voor Butan: hier vind je goede koffie, kombucha, wijn, ontbijt, lunch en zoetigheden. Allemaal Instagramwaardig en smakelijk.

Liever eigen lunch of een afhaalgerecht? Dit zijn enkele mooie plekjes in de natuur om te picknicken:

• Het idyllische Park Cerckel

• De zitkanonnen op het Boerenkrijgplein

• Het stadspark De Warande

13.30u Kunst kijken

Het stadsmuseum De Hofstadt ligt in de kelders van het stadshuis en is gratis te bezoeken. Ooit was De Hofstadt het verblijf van de Heren van Diest. In het museum dompel je jezelf onder in de geschiedenis van de stad aan de Demer. Er wordt een kunstverzameling tentoongesteld die het verleden van de stad reflecteert. Het pronkstuk in het museum is ‘De Annunciatie’, een schilderij van Hendrick ter Brugghen, één van de grootste schilders van de Utrechtse school. Ook is er een afdeling gewijd aan Oranje-Nassau.

Stadsmuseum De Hofstadt, Grote Markt, 3290 Diest – Open op dinsdag, donderdag en vrijdag van 11 tot 17 uur. Zaterdag en zondag geopend van 13 tot 18 uur. Gesloten op maandag en woensdag.

Fan van hedendaagse kunst in de publieke ruimte? Ook daar zet Diest op in. Ga zeker kijken naar ‘Blind Spot’ van Henk Delabie, aan de oprijlaan van de Citadel.

14.30u – Kanoën op de Demer

Het voordeel van een citytrip in een provinciestad is dat een avontuur in de natuur nooit veraf is. Voor natuurliefhebbers is een kanotocht door de Demervallei een heerlijk ontspannende activiteit. De afvaart start in Diest en eindigt acht kilometer verderop in de thuishaven van de Witte van Zichem. Je bent ongeveer anderhalf uur onderweg. Zin in een langere tocht? Dan vaar je in vier uur tijd tot in Aarschot. Alle praktische informatie en kajakbedrijven vind je op toerismediest.be.

16.00u – Vieruurtje & bezoek aan de Sint-Sulpitiuskerk

• High tea bij Belle Fleur, tussen de bloemen en planten. Reserveer op voorhand via bellefleuronline.be.
• La Bas: Heerlijke taarten en meer lekkernijen, vlakbij het station. Ontdek het aanbod en de openingsuren op Facebook.
• Biscuiterie Stuckens: koekjes, pateekes, koffie, huisgemaakte limonade en ambachelijk ijs. Om duimen en vingers bij af te likken. (met verlof tot 25 juli) – stuckens.com.
• Bakkerij De Kozak: proef hier zeker de patatjestaart – bakkerijdekozak.be
• IJssalon Pergolesi: in een gezellig ouderwets interieur eet je pannenkoeken en ijs met zicht op de Sint-Sulpitiuskerk.
• IJskafee: lekker, ambachtelijk bereid ijs. Je kunt er ter plekke van smullen of enkele bolletjes to go nemen. Facebook

Op de Grote Markt springen we binnen in de Sint-Sulpitiuskerk. In z’n huidige gedaante is deze kerk opgetrokken uit ijzerstandsteen. De eerste kerk op deze plaats zou naar verluidt in de zevende eeuw gesticht zijn door de Heilige Remaclus en bestond naar alle waarschijnlijkheid uit hout. Later werd er een Romaanse kerk gebouwd, maar in 1312 besloten de kerkmeesters deze te vervangen door een nieuw en groter kerkgebouw. Diest was immers aan het groeien en de kerk moest de macht van de stad weerspiegelen. Uiteraard hoorde daar ook de nieuwste ’trend’ bij: de gotische stijl. Omdat de gotiek in Brabant toen nog in haar kinderschoenen stond, deed men beroep op Franse architecten die meer expertise hadden.

Het bouwen ervan was geen lachertje en de werf sleepte meer dan twee eeuwen aan. In het hoogkoor bevindt zich het graf van Prins Filips Willem van Oranje-Nassau, de oudste zoon van Willem de Zwijger. Let ook op het barok beiaardtorentje op de viering, wat in Diest de ‘mosterdpot’ wordt genoemd. De patroonheiligen van de kerk en de stad zijn Sint-Sulpitius en Sint-Dionysius.

De toegang is gratis. Een bezoek aan het Museum voor Religieuze kunst is eveneens gratis voor individuele bezoekers. Groepen melden zich op voorhand aan en betalen 2,00 euro per persoon.

17.00u – Bezoek De Gulden Maene

Zoals al eerder vermeld barst Diest van de erfgoedgebouwen. Ook het geboortehuis van Jan Berchmans kan je gratis bezoeken. Het huis werd gebouwd in 1518, maar de huidige gevel in witte steen werd opgetrokken in 1850. De Diestse heilige werd er geboren op 13 maart 1599 en om hem te eren werd er in 1872 een beeld van hem geplaatst in de nis boven de deur. Op de gevel lezen we de tekst: ‘Stille woon waar weleer Joannes Berchmans zijne heilige kinderjaren sleet’. Je hebt vast wel eens gehoord van een Sint-Jan Berchmanscollege, dat komt omdat hij de patroonheilige is van de studerende jeugd.

In De Gulden Maene leer je bij over het leven van Jan Berchmans, die in 1888 heilig werd verklaard, en kan je even tot rust komen in de ‘stille ruimte’ op het gelijkvloers. Een ideaal bezinningsmoment voor het avondmaal.

Sint-Jan Berchmansstraat 24 – Dagelijks open van 9 tot 19 uur, gratis te bezoeken

18.30u – Avondmaal

Tijd om de voetjes onder tafel te schuiven en de citytrip af te sluiten met een lekker maal.

• De Goeie kost: genieten van de goeie, eerlijke keuken. Degoeiekost.be
• Wannes Raps: een beperkte kaart met heerlijke gerechten. Ook een menu beschikbaar voor vegetariërs. Opgelet: niet open tijdens het weekend. Wannesraps.be
• Turkoase:liever een kebab? Dan moet je bij Turkoase zijn. In een gezellige setting eet je hier lekkere Turkse gerechten aan een schappelijke prijs. Turkoase.be

• Strek de benen in het Webbekoms Broek. (Bezoekerscentrum Webbekoms Broek: Omer Vanaudenhovelaan 48)
• Geniet van een filmavond in Cinema Paradiso. Je vindt het filmhuis op de Citadel.
• Bezoek een van de oudste apotheken van ons land, achter de gevel van het voormalige Sint Elisabethgasthuis (elke zaterdag tijdens de zomermaanden).
• Neem een frisse duik in het buitenzwembad van de Halve Maan. Reserveer op voorhand tickets. Je kunt er ook leuk wandelen en kinderen halen hun hartje op in de speeltuinen verspreid over het provinciedomein.
• Nog energie over? Leg een stukje af van de GR5 of het nieuwe Merode-wandelnetwerk.
• Proef enkele streekproducten zoals gildenbier, Stroobantskoffie, patatjestaart (bij De Kozak) of kruidkoek (groene pannenkoeken gemaakt van scheuten van boerenwormkruid. Hiervoor moet je in het voorjaar naar Diest trekken).

.