Architectuur te huur: hier overnacht je in een bouwkundig meesterwerk

Huizen van wereldberoemde architecten zijn doorgaans enkel vanbuiten of soms als museum te bezichtigen, maar deze modernistische meesterwerken van onder anderen Kropholler, Schellekens en Le Corbusier zijn te huur als vakantiehuis. Zin om te logeren in een meesterwerk in België, Frankrijk, Nederland of Duitsland?

1. NEDERLAND

Zomerhuis Dijkstra

De Amsterdamse advocaat Rients Dijkstra heeft in 1933 met zijn gezin behoefte aan een buitenverblijf, koopt een weiland in het dorpje Groet aan de Noord-Hollandse kust en gunt zijn vrienden Ben Merkelbach en Charles Karsten een van hun eerste opdrachten. Het architectenduo bouwt een modern zomerhuis in de stijl van Het Nieuwe Bouwen: vierkant en wit, vernuftig en comfortabel, licht en luchtig. Ze richten het huis op het zuiden, zodat de woonkamer en tuin de hele dag baden in zonlicht. Als de deuren van staal en glas worden opengeschoven, dienen ze als windschermen voor het terras en wordt het verschil tussen binnen en buiten gereduceerd tot een afstapje. Een heerlijk zomerhuis is het, maar ook de ligging mag er wezen: aan de rand van de Schoorlse Duinen, een prachtig natuurgebied met de hoogste duinen van Nederland.

Huis met 4 slaapkamers voor 7 personen, 1200 euro per week, monumentenbed.nl

Atelier Roland Holst

Nederlands eerste vrouwelijke architect, een intellectueel kunstenaarskoppel en een vliegervormig huis in Amsterdamse schoolstijl midden in de natuur: dit is niet zomaar een vakantiehuis. Beeldend kunstenaar Richard en dichteres Henriette Roland Holst spenderen hun zomers op de Oude Buisse Heide en vragen Margaret Kropholler op hetzelfde landgoed een atelier te bouwen dat ook kan dienen als gastenverblijf voor hun vele illustere logés, zoals dichter Herman Gorter, architect Hendrik Berlage en kunstschilder Charley Toorop.

Het wordt een klein maar fijn huis in organische vormen onder een rieten kap, met een groot raam op het noorden voor de juiste lichtinval. Na een restauratie brandt het atelier in 2011 af, maar het wordt volgens het oorspronkelijke ontwerp heropgebouwd. De omgeving leent zich voor lange natuurwandelingen, bijvoorbeeld over de Gedichtenroute in het voetspoor van Henriette Roland Holst.

Huis met 2 slaapkamers voor 4 personen, weekend vanaf 650 euro, buitenlevenvakanties.nl

2. DUITSLAND

Bauhaus Prellerhaus

Veel iconischer dan Bauhaus wordt architectuur niet. En dan bedoelen we niet de stijl, maar het Haus zelf; de kunstacademie waar Paul Klee, Oskar Schlemmer, Wassily Kandinsky, Marcel Breuer en Ludwig Mies van der Rohe lesgaven. Zes jaar na de oprichting in Weimar verhuist directeur Walter Gropius zijn school in 1925 naar Dessau, waar hij een campus met een nieuw gebouwencomplex ontwerpt. Een van die gebouwen is het vijf verdiepingen tellende ateliergebouw, oftewel Prellerhaus, met 28 kamers van elk 24 vierkante meter, waar de meest veelbelovende studenten mogen werken en wonen.

In 2006 is het gebouw met de markante balkonnetjes gerenoveerd, waarbij de studio’s in originele minimalistische staat zijn teruggebracht en heringericht met meubelen van de vroegere bewoners. Tegenwoordig kan iedereen hier overnachten. De omstandigheden zijn wel een tikkeltje spartaans, zonder tv of minibar en met gedeeld sanitair, maar dat houdt de ware architectuurfan natuurlijk niet tegen.

Tweepersoonskamer vanaf 60 euro exclusief ontbijt, bauhaus-dessau.de

Haus Schminke

Het is een eind weg, diep in de Duitse deelstaat Saksen, maar Haus Schminke is de reis waard. Naamgever is de architectuurminnende ondernemer Fritz Schminke, die naast zijn noedelfabriek in Löbau een woonhuis wil laten optrekken voor hemzelf, zijn vrouw Charlotte en hun vier jonge kinderen.

Na een bezoek aan de modelwoningen van de WuWa, de woningbouwtentoonstelling in Breslau (het huidige Poolse Wroclaw), kiest hij voor architect Hans Scharoun. Die is bekend als adept van de organische architectuur en bouwt hier een futuristische villa vol maritieme referenties: witte muren, afgeronde hoeken, patrijspoorten, grote balkons, zeeën van glas en een kleurig interieur met op maat gemaakt meubilair. Deze ‘noedelstoomboot’ uit 1933 is een iconisch modernistisch meesterwerk uit het interbellum, op gelijke hoogte met Ludwig Mies van der Rohes Villa Tugendhat, Le Corbusiers Villa Savoye of Frank Lloyd Wrights Fallingwater.

Huis voor 2-12 personen, vanaf 250 euro per nacht, stiftung-hausschminke.eu

3. BELGIË

Woning Paul Schellekens

Is de architect misschien de muren vergeten? Daar lijkt het op bij dit huis zonder voor- of achtergevel, waarvan de aanblik wordt bepaald door een zadeldak van rode pannen van drie verdiepingen hoog. Turnhout was in de jaren zestig het mekka van de vernieuwende architectuur en een van de smaakmakers van de Turnhoutse School is Paul Schellekens. Hij ontwierp deze woning in 1969 voor zichzelf en woonde er bijna een halve eeuw, totdat hij verhuisde naar Antwerpen.

Met respect voor het architectonisch erfgoed lieten de nieuwe eigenaars het huis door de eveneens Turnhoutse architect Diederik Nagels verbouwen tot een bed and breakfast met drie gastenkamers. Een 27 kilometer lange fietsroute langs dit huis en nog 19 hoogtepunten van de Turnhoutse School is gratis te downloaden via de site van architectuurcentrum AR-TUR.

Tweepersoonskamer vanaf 110 euro per nacht inclusief ontbijt, veado.be

La Villa Balat

Op een prominente plek aan de Maas, met uitzicht op de citadel en het Waals Parlement, staat een van de mooiste villa’s van Namen. Het herenhuis van drie verdiepingen werd in 1906 gebouwd in vrije art-nouveaustijl voor Adolphine en Joséphine Balat. Helemaal zeker is het niet, maar waarschijnlijk gaven zij de opdracht voor het ontwerp van de villa aan hun oom.

Deze Alphonse Balat was leermeester van Victor Horta en tekende als hofarchitect van koning Leopold II ook de Koninklijke Serres van Laken en de Musea voor Schone Kunsten in Brussel. Huidige eigenaars Muriel Charon en Bernard Simon restaureerden de villa tot in de puntjes en openden er een bed and breakfast met twee gastenkamers en een suite. Wie de naar de architect vernoemde suite boekt heeft ook toegang tot de zwierige serre van gietijzer en glas op het privéterras met Maaszicht.

Tweepersoonskamer vanaf 125 euro per nacht inclusief ontbijt, villabalat.be

4. FRANKRIJK

Station Prouvé

Jean Prouvé bedenkt de metalen vloeren, trappen en keukens voor de appartementen van Le Corbusiers Unité d’Habitation, maar behalve ijzersmid, lampontwerper en meubelmaker is hij zelf ook een verdienstelijk architect. Faam verwerft hij met zijn prefabhuizen die in een handomdraai kunnen worden gemonteerd, zoals zijn eigen huis in Nancy of het voor de Afrikaanse koloniën ontworpen Maison Tropicale.

In de jaren zestig en zeventig, als de tankstations langs de Franse snelwegen als paddenstoelen uit de grond schieten, ontwerpt Prouvé voor Mobil, Shell en Total honderd prefabpaviljoentjes van staal, polyester en glas. Die zijn even makkelijk op te bouwen als af te breken en de meeste zijn dan ook gesneuveld. Eén ervan is echter gered en doet nu in de Dordogne dienst als vakantiehuis, geheel in stijl ingericht met designklassiekers. Gasten beschikken over een riant terras met zwembad en jacuzzi.

Huis met 4 slaapkamers voor 10 personen, vanaf 250 euro per nacht, stationprouve.com

Hôtel Le Corbusier

Niemand heeft een grotere invloed gehad op de moderne architectuur dan de Zwitserse Fransman Le Corbusier. Met zijn eerste grote woningbouwproject, de in 1952 opgeleverde Unité d’Habitation of ‘wooneenheid’ in Marseille, legde hij de basis voor het brutalisme en leerde hij generaties architecten anders te kijken naar het gebruik van bouwmaterialen, de inrichting van appartementen en de vereniging van wonen, werken, winkelen, sporten en recreëren binnen hetzelfde flatgebouw.

Le Corbusier ontwierp een verticale tuinstad van 18 verdiepingen met 337 appartementen en plek voor 1600 mensen, met alle collectieve voorzieningen, zoals winkels, kantoren, scholen, een kapsalon, wasserette, ziekenboeg, dakterras, bioscoop, restaurant en hotel. Het restaurant wordt nu gastronomisch uitgebaat als Le Ventre de l’Architecte (‘de buik van de architect’). Het hotel was oorspronkelijk bedoeld als gratis logeerverblijf voor gasten van de bewoners, tegenwoordig kan iedereen er tegen betaling een van de 21 kamers boeken.

Tweepersoonskamer vanaf 79 euro, hotellecorbusier.com