Alpen worden in sneltempo groener door klimaatopwarming

De opwarming van de aarde heeft een drastische impact op het Alpengebied. Net als het Noordpoolgebied worden de Alpen in sneltempo groener, blijkt uit een studie in Science.

Smeltende gletsjers zijn hét symbool van klimaatverandering in de Alpen, maar de grootste verandering is elders te vinden. Zowat overal in de bergketen neemt de vegetatie boven de boomgrens snel toe.

Wetenschappers van de Universiteit van Basel analyseerden satellietbeelden tussen 1984 en 2021. Daaruit blijkt dat het groen boven de boomgrens in die periode toenam in meer dan 77 procent van het gebied. ‘De schaal van de verandering in de Alpen is absoluut enorm te noemen’, zegt ecoloog Sabine Rumpf.

Weggeconcurreerd

De stijgende temperaturen leiden niet alleen tot meer groen in het hooggebergte, maar dreigen ook typische Alpenplanten in de problemen te brengen.

‘Alpiene planten zijn bijzonder goed aangepast aan moeilijke omstandigheden, maar ze zijn niet erg competitief’, zegt Rumpf. ‘Naarmate de omgevingsomstandigheden veranderen, verliezende gespecialiseerde soorten hun voordeel en worden ze weggeconcurreerd. De unieke biodiversiteit van de Alpen staat daarom behoorlijk onder druk.’

Sneeuwdek

Ook de mate van sneeuwbedekking boven de boomgrens is sinds 1984 veranderd, maar in veel mindere mate. Op grote hoogte is de sneeuwbedekking in bijna 10 procent van het gebied aanzienlijk afgenomen. Dat klinkt beperkt, maar de onderzoekers benadrukken dat het toch een zorgwekkende trend is. Naarmate de opwarming van de aarde voortduurt, zullen de Alpen steeds meer van wit naar groen veranderen, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. 

‘Groenere bergen reflecteren minder zonlicht en leiden daarom tot verdere opwarming’, zegt Rumpf. “Dat leidt op zijn beurt weer tot een verdere krimp van reflecterend sneeuwdek.’ De opwarming leidt ook tot het verder smelten van gletsjers en ontdooiende permafrost, wat kan leiden tot meer aardverschuivingen, steenslag en modderstromen. En, zeggen de onderzoekers, het sneeuwdek heeft een bijzonder belangrijke functie voor de drinkwatervoorziening, en voor recreatie en toerisme.