Alleen rond de wereld: hoe blij is de soloreiziger?

Artikels over alleen reizen lijken in twee categorieën te passen: lyrische lofzangen op de eindeloze voordelen van vrijheid en solitude of ‘hoe maak je zo snel mogelijk vrienden om van die ellendige eenzaamheid af te komen’. Maar daartussen zit een wereld aan nuance, weet redactrice Nathalie Le Blanc.

Zomer in Londen, 18 u, 34°C. Na een dag dolen door Shoreditch heb ik een gin-tonic besteld op een hip terras. Klinkt goed, maar ik heb ondertussen al vijf keer dezelfde drie zinnen in mijn boek gelezen. Het is gewoon te warm en ik heb nog drie uur te vullen voor mijn diner-reservatie bij het Peruviaanse Andina. Een fijne film in een gekoelde bioscoop, dat zou nu perfect zijn, bedenk ik. Mijn telefoon vertelt mij dat er over 15 minuten een voorstelling begint van Mamma Mia 2, in een bioscoop op 9 minuten wandelen. De ober kijkt verbaasd als ik mijn gin-tonic ad fundum leegdrink.

Tien minuten later zakt mijn nu ietwat tipsy lijf weg in een comfortabele zetel in de Electric Cinema. En dat, beste lezer, is het meest voor de hand liggende voordeel van alleen reizen. De absolute vrijheid om 100% je eigen zin te doen, je eigen interesses achterna te lopen en dus ook zo vaak als je wilt van gedachte te veranderen. Als je in één week Sicilië zes keer pasta met zee-egel wilt eten of tijdens de rit van Leuven naar Innsbruck 10 keer hetzelfde album van Richard Hawley wilt beluisteren, dan kan dat.

Is het dan niet zielig om alleen in een chique cinema of een hip restaurant te zitten? Nee, want ik ben maar zelden eenzaam en ervaringen hebben voor mij niet minder waarde omdat ik ze niet kan delen. Een zonsondergang, tentoonstelling, aspergesalade of bergwandeling is mooi of ze is het niet, punt. Alleen reizend heb ik bovendien geleerd dat ik uitstekend gezelschap voor mezelf ben. Als er niemand is om achteraan te lopen, ontdek je snel wat je echt leuk vindt en wat niet. Mezelf – letterlijk – amuseren blijkt een van mijn grote talenten, en voor mij is een vakantie zonder ergernis en compromis onbetaalbaar.

Eenzaam in luxe

Ik reis alleen, omdat ik bijna alles graag alleen doe, maar dat is niet bij alle alleenreizigers zo. ‘Ik droomde al lang van een reis naar Australië’, vertelt journaliste Sarina Wijnen (43), ‘maar besefte snel dat het er nooit van zou komen als ik op gezelschap wachtte.’ Dus reisde ze alleen naar de andere kant van de wereld. ‘Het was geweldig. De mensen zijn er open en vriendelijk en ik heb er echt van genoten. Dat was vorig jaar in Bali anders. Iedereen was lief en innemend, maar ik kreeg er niet echt contact. Er is weinig openbaar vervoer, ik vond geen leuke tours om bij aan te sluiten en bij het auto-met-chauffeur-systeem dat veel mensen daar gebruiken, voelde ik me niet goed. Ik logeerde een paar dagen in een spa die op koppels gericht was, waar iedereen op zijn kamer at en ik op mijn kop kreeg omdat ik iets zei tijdens de yogales. Het was heel luxueus, ik had zelfs een infinity pool aan mijn kamer, maar ik was eenzaam.’ Iets waar reportages over alleen reizen te vaak licht overheen gaan, vindt ze.

‘Sommige bestemmingen zijn moeilijker om alleen te bereizen, en ikzelf vind het fijner om solo op reis te gaan als er een activiteit ingebouwd is: een spa, yoga, een taal leren, kwestie van op gezette tijden wat gezelschap te hebben. Daarom doe ik uitgebreid research voor ik vertrek, zodat ik weet wat de mogelijkheden zijn en wat te verwachten. Vaak zijn ervaringen leuker in gezelschap, maar soms wil ik liever alleen door Parijs van winkel naar winkel sjezen.’

Het idee dat iedereen alleen ‘moet’ kunnen reizen, vindt Sarina flauwekul. ‘Als het je niet aanspreekt, moet je het niet doen.’ Wat ze wel weet, is dat ze liever alleen reist dan in slecht gezelschap. ‘Mensen die elke stap die ik zet volgen, daar word ik gek van, net als van mensen die niet luisteren en alleen over zichzelf praten. En dan was er een reisgenote die ronduit gemeen bleek. Dan ben je beter af alleen, vind ik. Het feit dat ik alleen kan reizen, is daarom geruststellend.’ En daar slaat ze volgens mij de spijker op de kop. Natuurlijk heb ik tijdens solotrips af en toe een moeilijk moment, maar dat is niet het voorrecht van wie alleen reist. Echt eenzaam was ik de laatste keer toen ik met een vriend naar de Dolomieten trok. Samen dineren met schitterend uitzicht, maar toch het gevoel hebben dat er geen connectie is, dat is pas echt triest.

Babbel met de barman

‘Welkom bij Rovi, we hebben een plaatsje aan de bar voorzien.’ Het nieuwe Londense restaurant van de Brits-Israëlische chef Yotam Ottolenghi is nog niet lang open en ik heb er een hele dag naar uitgekeken. Maar ik heb een hekel aan barkrukken en heb bovendien ruimte nodig voor mijn boek, dus ik vraag een tafel. Dat vraagt wat onderhandeling, een van de nadelen van soloreizen. Ook het concept – kleine bordjes om te delen – is lastiger als je alleen bent. Budget noch maag zijn groot genoeg voor al het lekkers op de kaart. Maar ik mag proeven van de burrata met courgette van mijn buren, die mijn mening willen om hun discussie over het gerecht te beslechten. Iets wat ze waarschijnlijk niet hadden gevraagd als ik in gezelschap was.

Als soloreiziger leer je mensen kennen die je soms maar vijf minuten spreekt, maar nooit zult vergeten. Twee Canadezen van de First Nations die grapten dat ze misschien wel de enige ‘indianen’ op reis in India zijn, een Tibetaanse kleuter die zich op een markt in Lhasa op mijn schoot parkeerde, een Amerikaanse fotograaf met wie ik een hele nacht wijn heb gedronken in een Provençaals dorp. We zijn geen vrienden geworden, maar ik glimlach nog elke keer als ik aan hen denk.

Verrassende ontmoetingen zijn ook voor reisjournalist Gert Corremans (46) de reden waarom hij graag alleen reist. ‘Als je ’s morgens wakker wordt, heb je geen idee wat er die dag zal gebeuren’, vertelt hij. ‘Ik trok vorig jaar drie weken alleen door Roemenië, en verbleef vaak in AirB&B’s, wat een aantal zeer boeiende ontmoetingen opleverde. Alleen reizen maakt het makkelijker om ja te zeggen op dingen; ik werd zelfs op een feest uitgenodigd. In gezelschap sluit je je toch iets meer af, denk ik. Ik heb ooit vier weken alleen door Polen gefietst en werd door sommige gezinnen bijna geadopteerd. Ik kan er ook echt van genieten om op te gaan in de plek die ik bezoek, om zo onopvallend te zijn dat ik er zou kunnen wonen. Dat lukt beter in mijn eentje. Nu is alleen reizen anders in pakweg Brazilië dan in Roemenië, gewoon omwille van de veiligheid, maar sommige plekken zijn er ideaal voor. Een stad als New York, waar smalltalk heel gewoon is en je met elke barman een praatje kunt maken, lijkt gemaakt voor solotrips. Het enige wat me echt stoort als ik alleen reis, is dat vooral je verblijf duurder is.’

Echt jezelf

Het is opwindender. Je ontmoet meer mensen. Je maakt geen ruzie. Je dompelt je meer onder in de ervaring en er is meer tijd voor reflectie, om te lezen, schrijven of foto’s te maken. Het is goed voor je zelfvertrouwen. Je kunt genieten van solitude. Je leert meer mensen kennen en ze zijn ook gastvrijer en genereuzer. Het geeft een gevoel van echte vrijheid en je hebt meer voldoening. In zijn boek Grand Adventures lijst de Britse avonturier Alastair Humphries de voordelen van een soloreis op. Er is ook een lijst voordelen van samen reizen. Het is veiliger. Goedkoper. Minder angstaanjagend. Je creëert gedeelde herinneringen en lacht meer. Het is minder eenzaam. Welke formule je kiest, hangt volgens Humphries af van waar je naar op zoek bent op reis.

‘Vakantie is altijd een vorm van escapisme en voor mij lukt dat uitstekend als ik alleen ben’, vertelt Gert. ‘Ik ben op mezelf aangewezen en het geeft me inderdaad voldoening om alles te regelen. Het is een soort bubbel waarin ik echt kan ontsnappen aan mijn dagelijkse leven. Ik ben dan echt weg. En nee, ik pieker niet op reis, alleen zijn lukt me beter onderweg dan thuis.’ Dat je je helemaal kunt verliezen in je eigen ding, vindt hij ook een voordeel. ‘Ik heb een reis naar Dessau gemaakt, langs Bauhaus-sites. Dat doe je niemand aan die daar niet door geboeid is, toch?’ Klopt. Ik heb gisteren in het Victoria & Albert Museum bijna twee uur gestaard naar de bezoekers die keken naar de kleurrijke garderobe van Frida Kahlo, om daarna een hele middag te gaan zitten lezen in het Serpentine Pavilion, het tijdelijke paviljoen in Kensington Gardens dat vorige zomer door architecte Frida Escobedo ontworpen werd.

Ook al zien mijn vrienden me graag, hun idee van een perfecte-dag-in-Londen is helemaal anders dan het mijne. Het boek dat me daar zo lang hield is Alone Time, waarin de New York Times-journaliste Stephanie Rosenbloom stelt dat solitude cruciaal is voor wie een druk leven leidt, omdat het je ruimte geeft om helemaal jezelf te zijn. ‘Als we alleen zijn, zijn we offstage. We kunnen het masker afleggen dat we altijd dragen als er iemand in de buurt is.’ Die week in Sicilië, met al de zee-egels, heb ik behalve tegen obers, receptionisten en winkeldames met helemaal niemand gepraat. Ik moest niet interessant of geïnteresseerd zijn en verdween compleet in de plek, mijn boeken en mijn hoofd.

Alleen reizend heb je volgens haar ook meer oog voor le merveilleux quotidien, het prachtige alledaagse. Daar herkent Sarina zich wel in. ‘Als ik moet kiezen, kies ik voor een reis in leuk gezelschap. Maar bijvoorbeeld een natuurwandeling maken alleen kan heel speciaal en deugddoend zijn. In Oostenrijk deed ik met medereizigers een nordic walking-wandeling. Ik heb genoten van hun gezelschap, van de gesprekken en van het lachen. Maar ik ben later nog eens alleen teruggekeerd, om die plek wat diepgaander te ervaren. De blaadjes, de wind in het gras, je bent aandachtiger als je niet gefocust bent op anderen.’ ‘Actief proberen om het meeste plezier uit het moment te halen,’ schrijft ze, ‘vraagt tijd, aandacht en fantasie. Alleen zo wordt je ervaring echt rijker.’

Ze verwoordt daarmee perfect wat voor mij het verschil is tussen samen en alleen reizen. Ik lach meer in gezelschap en heb intensere gesprekken. Maar dat kan ik thuis ook. Alleen op pad, komt alles sterker binnen. Soms is dat moeilijker, maar meestal is het geweldig. Ik kan het iedereen die niet de behoefte voelt om elke zucht en elke zonsondergang te delen, dan ook van harte aanraden.