48 uur in Mérida: ontdek de plek waar Mexicanen zelf op vakantie gaan

Lonely Planet noemt Mérida een van de tien must-see-steden in 2022. De culturele hoofdstad van Mexicaans schiereiland Yucatán verrast met vintage design, glorieuze haciënda’s en levendige cantinas. Wij stippelden een tweedaagse uit voor wie in de regio rondreist.

De afgelopen twee jaar bleven de coronamaatregelen beperkt in Mexico. Het land sloot zijn grenzen niet en je had geen negatieve PCR-test nodig om er binnen te geraken. Resultaat: in Mexico boomde het toerisme. Yucatán, het schiereiland in het zuidoosten van het land, was al populair omwille van zijn Caribische stranden, talloze Mayatempels, overheerlijke streekgerechten en duizenden cenotes – natuurlijke kalkstenen grotten gevuld met zoet water waarin je kunt zwemmen. Maar Cancún, Tulum en Playa del Carmen, de grootste trekpleisters van het schiereiland, raakten verzadigd met buitenlandse toeristen. De Mexicanen zelf trekken al jaren wat meer landinwaarts, naar Mérida. In Mérida geniet je nog van provinciaalse authenticiteit met kosmopolitische feel. Om van de taco’s nog maar te zwijgen.

Mérida is het epicentrum van heel wat Mexicaanse geschiedenis, want er liggen tal van Mayatempels in de regio, waaronder wereldwonder Chichén Itzá, maar ook verlaten haciënda’s. Dat zijn grote landhuizen waarin vanaf eind 19de tot half 20ste eeuw de henequén-plant werd geoogst, een stekelige agavesoort waaruit vezels werden geperst om maritiem touw van te maken. Toen na WO II synthetisch touw de norm werd, was het plots gedaan met Mérida’s lucratieve exportproduct. Maar de stad bleef niet bij de pakken neerzitten en veranderde van koers. Vandaag profileert Mérida zich als culturele hoofdstad van de regio, wat ze eigenlijk al sinds haar ‘stichting’ in 1542 is. Elke avond kun je hier wel een gratis concert, theaterstuk of dansshow meepikken op een van de vele koloniale pleinen. Zo houdt Mérida haar faam in stand.

9u00: Italiaanse techniek, Mexicaanse bonen

Wil je je dag beginnen met wat zwart goud uit de streek? In koffiebar Manifesto, in het centrum van Mérida, laten twee broers uit Calabrië hun Italiaanse roast-technieken op Mexicaanse koffiebonen los. Je krijgt er overheerlijke kopjes geserveerd in een al even smaakvol interieur. Heb je zin in een fris en origineel alternatief voor je espresso of cappuccino, waag je dan aan de Nixta Brew, een cold brew uit een mix van koffiebonen en maiskorrels.

manifesto.mx

10u00: Ontbijt met taco’s

Raar maar waar, traditionele Mexicaanse taquerías sluiten vaak al in de vroege namiddag hun deuren. Mexicanen eten hun taco’s dan ook het liefst als ontbijt. In Mercado de Santiago passeer je Tortillería Modelo, waar je ziet hoe tortilla’s worden gemaakt, voor je in dezelfde markt naar Taquería La Lupita trekt, waar je je Belgische ontbijtgewoontes graag opzijschuift. Bestel hier een agua de chaya con piña, een mix van lokaal spinazie- en ananassap. De cochinita pibil, rokerige pulled pork in citrussap, is de specialiteit van het huis, net als speenvarkensvlees lechón. Bestel ze op taco’s of in tortas, broodjes. Vegetariërs die voor één keer zondigen, kunnen op veel bijval van de eigenaar rekenen.

taquerialalupita.com

11u30: Iconische plaza

Flaneer na je ontbijt door het centrum, langs de iconische Plaza Grande. Het plein wordt in alle gidsen als een van de mooiste pleinen van Mexico genoemd. Toen de Spaanse conquistadores in 1542 de inheemse bevolking T’Hó versloegen en het huidige Mérida stichtten, molesteerden ze hun Mayatempel en trokken op dezelfde plek de indrukwekkende Catedral de San Ildefonso op, deels met dezelfde stenen. De kathedraal werd tussen 1561 en 1598 gebouwd en is daarmee de oudste van het Amerikaanse vasteland. Hij kijkt uit over brede wandelpaden, perfect geknipte buxussen en laurierbomen die een schaduw werpen over de vele hangouderen. Ze zitten op ’tú y yo’-bankjes (jij-en-ik-bankjes), S-vormige zitplaatsen waarbij je niet naast elkaar, maar tegenover elkaar zit.

12u30: Pastel interieur

Wandel je een kwartiertje naar het noordoosten van de stad, dan kom je aan restaurant Te extraño, extraño. Het interieur bestaat hier uit Mexicaanse art deco in Scandinavische pasteltinten. Het menu met Yucateekse ingrediënten werd samengesteld door bekende chefs Joaquín Cardoso en Sofía Cortina. Op de kaart vind je Europese en Amerikaanse klassiekers met een Mexicaanse twist. De fusilli is om over naar huis te schrijven.

@te__extrano__extrano

14u: Mexicaanse Champs-élysées

Na de Tweede Wereldoorlog kreeg de economie van Mérida een klap door de opkomst van synthetisch touw. Resultaat: een stad vol groteske paleizen, zwartgeblakerd door de smog. Palacio Cantón springt eruit omdat het zo goed onderhouden is. Het paleis ligt op de Passeig de Montejo, dat door stadsplanners in de 19de eeuw werd ontworpen met de Champs-Élysées in het achterhoofd. Binnenin huist een archeologisch museum waar je voor een prikje door een tijdelijke expo wandelt. Meer zin in hedendaagse Mexicaanse ontwerpen? Schuin tegenover het paleis ligt het stijlvolle Casa T’H?, een conceptstore met lokale designcollecties. Parfummerk Xinú maakt geuren met inheemse Noord-Amerikaanse kruiden. Textieldesignmerk Caralarga heeft dan weer stijlvolle handgemaakte kleding, juwelen en decoratie uit natuurlijke materialen. Hier vind je geen goedkope, wel unieke souvenirs.

@caralarga_mx

15u: Sorbet sinds 1907

Iets minder diep in de buidel tasten voor een authentieke Yucateekse ervaring? Blijf op de Passeig de Montejo en wandel naar Dulcería y Sorbetería Colón, een sorbetzaak die al sinds 1907 bestaat. De sorbets en champolas (milkshakes) worden allemaal met natuurlijke ingrediënten volgens het originele recept gemaakt. Dit is het soort plek waar je je oma wilt trakteren. Meer zoetigheid vind je in een van de vele marquesita-karretjes op de terugweg naar het centrum. Ze serveren hardgebakken pannenkoeken met edammer en… Nutella. Klinkt verschrikkelijk, smaakt verrukkelijk.

elcolon.mx

19u: Muzikale tradities

Mérida doet haar naam van culturele hoofdstad vooral eer aan wanneer de zon onder de pastelkleurige huisjes zakt. Elke avond kun je ergens in het centrum wel een gratis liveconcert of dansperformance meepikken. De ene dag kijk je naar een bigband in het Parque de Santa Lucía, de andere naar ballet in Teatro Peón. Check op yucatantoday.com/events wat er die avond te doen is. Rondom de met muziek gevulde stadspleinen liggen de restaurants overigens zij aan zij, maar om zeker te zijn van je plekje, kun je het best reserveren. Voor wie even genoeg heeft van taco’s, serveert Italiaans restaurant La Tratto lekkere verse pasta.

latratto.mx

9u: Seventiesontbijt

De vibe van een Amerikaanse diner, druipend in een seventiessausje, dat is Cafeteria Pop. De muur is beschilderd met de gezichten van een Uruguayaanse rockband. Bestel hier huevos motuleños als ontbijt, toast met eieren in een kazige tomatensaus over bakbananen. Een echte caloriebom, maar wel een authentieke. Bestel een schappelijk geprijsde combinación met fruitsla en koffie en de gastheer vult je kop tot twee keer bij.

facebook.com/cafeteriapopmerida

10u30: Vergane glorie

Mocht je voor je komst naar Mérida nog geen auto hebben gehuurd, dan vind je meerdere verhuurbedrijven in het centrum. Zo kun je de haciënda’s in de buurt bezoeken. Wat sinds de introductie van synthetisch touw overblijft, zijn deze grootse domeinen vol vergane glorie, die al dan niet een nieuwe bestemming kregen. De prachtige Hacienda Yaxcopoil is niet meer in werking, maar je vindt er nog indrukwekkende machinerie. De lege zwembaden, de goed onderhouden tuinen en het prachtig bewaarde voorhuis geven een inkijk in de grandeur van toen. Vandaag kun je nog trouwen in deze dramatische setting. Rijd verder naar Hacienda Temozon, die werd omgevormd tot een Marriott Hotel. Bill Clinton en George W. Bush verbleven hier tijdens officiële bezoeken aan Mexico, zo getuigen ook een paar ingelijste foto’s. Ondanks de grandeur is de lunch hier helemaal niet duur, maar wel écht lekker. Rijd nadien verder naar Hacienda Sotuta de Peón, de enige in Yucatán die nog touwen maakt. Maak een wandeling op het domein en groet de pauw en de paarden. Wil je meer te weten komen over de voormalige henequén-business, dan kun je in Sotuta de Peón een tour volgen. Check de website voor alle mogelijkheden.

haciendaviva.com

17u: Mexicaanse vintage

Terug in Mérida? Wandel binnen in de showroom van Casa Mo, die vol modernistische meubels staat. Eigenaar Alfredo Monterola Medina verhuisde drie jaar geleden van Mexico City naar Mérida omdat hij nood had aan een kleinere, overzichtelijke stad, met dezelfde levenskwaliteit. Hier staan prachtige vintage stukken van Mexicaanse ontwerpers uit de jaren 50 en 60. Geef je ogen hier de kost en pols of Alfredo je favoriete stuk ook naar Europa verscheept.

@casamogallery

19u: Salsa en tequila

Liefhebbers van livemuziek halen in het befaamde La Negrita hun hart op. In deze cantina met saloondeurtjes spelen livebands elke avond de pannen van het dak, terwijl locals en toeristen genieten van margarita’s en mescal. Kom op tijd voor een tafeltje in de binnentuin, want de Mexicanen salsa zien dansen tilt je ervaring echt naar een hoger niveau. Probeer wel op voorhand iets te eten, want in La Negrita stelt de kaart teleur. Wat verderop bij La Chaya Maya zijn de gerechten authentieker.

lachayamaya.com