Oprichter Belgische merk Akaso: ‘Ik wil Afrikaanse kunst en creativiteit in de spotlight zetten’

Akaso ontsproot aan het brein van Philippe Vertriest, een Belg met een voorliefde voor Afrikaanse creativiteit. Het merk groeide voort uit een samenwerking tussen de Ethiopische Karastam en Belgische ontwerpers. Wij spraken de oprichter over de co-creatie met authentieke Ethiopische stam.

Philippe Vertriest, vader van twee Ethiopische adoptiedochtertjes, gaf twee jaar geleden zijn job bij lingeriespecialist Van de Velde op om zijn eigen mode-avontuur te starten. Wij voelden hem aan de tand over zijn label Akaso.

Vanwaar de naam Akaso, dat klinkt niet Afrikaans of Vlaams?

Het is inderdaad geen Afrikaans woord en ook, wat we vaak te horen krijgen, geen Japanse naam. Akaso komt uit het Italiaans. Mijn vrouw is Italiaans en tijdens een bezoek aan haar familie stootten we op de naam. Ik vertelde het verhaal van de geboorte van het merk aan mijn schoonzus, die opmerkte dat het allemaal begonnen is met een rist aan toevalligheden: ‘a caso’ in het Italiaans. Mijn schoonbroer ontwerpt logo’s en kwam op de proppen met de visuele stijl, namelijk ‘A ka so’. Door het woord zo op te splitsen creëer je een reeks fonetische basisklanken, wat erg universeel is voor de manier waarop talen in elkaar zitten.

En wat waren dan die rist aan toevalligheden?

Het begin van alles zijn mijn adoptiekinderen, die uit Ethiopië komen. Maar zeker ook de ontdekking van het boek ‘Painted Bodies: African Body Painting, Tattoos, and Scarification’ heeft me tot de Karastam geleid.

Toen ik een vriend vertelde over mijn plan om naar de Karastam te reizen en samen te werken voor een modecollectie, zei hij dat ik een wetenschappelijk kader nodig zou hebben om de lokale overheden te overhalen. Via sociale media kwam ik in contact met een Ethiopische antropoloog. Na wat over en weer communiceren via chat en Skype, stond ik twee maanden later al in Ethiopië.

Daar begon ik aan een roadtrip langs alle niveaus van de overheden. Overal deden we ons verhaal en iedere dag geraakte onze jeep meer gevuld. Iedereen wilde een begeleider meesturen om de stam te beschermen. Wanneer ze vroegen waarom ik wilde samenwerken met een Ethiopische stam, vertelde ik niet meteen over mijn adoptiekinderen. Intussen weten ze er wel van, maar ik wilde niet dat ze gecharmeerd zouden zijn omdat ik een adoptievader ben. De lokale overheden vonden ons idee erg origineel. De Kara kregen al veel internationale aandacht, maar voornamelijk van fotografen en documentairemakers. Omdat wij iets verfrissends voorstelden, waren ze meteen enthousiast.

Op de vijfde dag, toen we dertig kilometer verwijderd waren van de stam, deden we ons verhaal opnieuw aan de laatste overste. Die begon te lachen en stelde voor om in plaats van een begeleider zelf mee te gaan. Hij bleek lid te zijn van de Karastam en wilde ons naar zijn dorp begeleiden.

Verliep alles vlot in het dorp?

In het dorp aangekomen, verzamelde de ganse stam zich onder de boom aan de rivier. Eerst waren ze kritisch, maar ze beslisten al snel dat ze wilden meewerken aan mijn project. Ik bleef er slapen en de volgende ochtend sprak de chef me toe. Het dorpshoofd liet weten dat de oudere generatie zes ontwerpers had verzameld.

Het waren drie mannen en drie vrouwen, want ik had erop gestaan dat het eerlijk verdeeld zou worden. Vier van de zes die die nacht werden uitgekozen, kwamen ook terecht in het uiteindelijke team van de Kara Six. Een van de meisjes was namelijk intussen getrouwd en volgens de plaatselijke gebruiken dus niet meer geschikt om deel te nemen aan onze workshop.

In België vond ik twee ontwerpers, Sandrina Fasoli en Michael Marson, en we konden aan de slag gaan. Ik zei mijn job bij Van de Velde op en de bal ging aan het rollen.

Hoe ging de workshop in zijn werk?

We spraken telkens ’s morgens af in een klaslokaaltje, waar we werkten rond verschillende vaste thema’s. We begonnen telkens met tekeningen op papier om vervolgens in de namiddag te gaan bodypainten. De tekeningen waren zo sterk en puur, dat we ze bij het ontwerpen in hun originele vorm hebben gebruikt. De inbreng van de Belgische ontwerpers bestaat uit de materiaalkeuze en de beslissing welke vormen en snits de truien en T-shirts kregen.

Wat vindt de Karastam van de creaties?

Ze waren heel verrast en ontroerd. Ook waren ze blij dat we waren teruggekomen met de afgewerkte collectie. We hadden de 2016 zomer- en wintercollectie voor hen meegenomen, zodat ze ook hun eigen creaties kunnen dragen.

Ze waren unaniem aangenaam verwonderd, vooral omdat de ontwerpen niet cliché Afrikaans ogen. Dat was onze bedoeling namelijk ook niet. We wilden geen ‘in your face’ Afrikaanse collectie maken of het gevoel geven verkleed rond te lopen.

Het is een fusie van een van Afrika’s oudste kunstvormen en een moderne, stadse look. Sommige prints, zoals de beenderen, zijn wel erg Afrikaans voor een Belgisch publiek, maar door de urban look is het toch geen kopie van Afrikaanse klederdracht geworden.

Uit welke materialen bestaan de items?

Toen ik startte met het merk, had ik eerst het idee van het concept in mijn hoofd en op de tweede plaats het idee van het product. Er konden dus verschillende kanten uitgegaan worden. Aangezien we een beginnend label zijn, willen we ook niet te snel vastlopen, maar eerder vernieuwen.

Wat vaststond was dat ik in Europa wilde produceren. Ik heb onderzocht of de productie in Afrika kon verlopen, maar kwam van een kale reis terug. Hier in Europa heb je gewoon meer kwalitatieve materialen en meer zekerheid dat de textielarbeiders goed behandeld worden.

We gaan duurzaam te werk, op verschillende vlakken, maar ik hoef er geen fairtrade label op te plakken.

We kiezen voor natuurlijke, ecologisch verantwoorde materialen. Conventioneel katoen verbruikt te veel water, dus we gebruiken kwalitatieve alternatieven zoals Tencel (gemaakt van eucalyptushout) en Modal (gemaakt van beukenhout). Ook zijn we aan het onderzoeken of het mogelijk is om te werken met gerecycleerde materialen.

Bovendien vind ik het belangrijk dat de Kara goed betaald worden. Wat ook belangrijk is is de duurzame samenwerking met de stam. De eerste twee collecties waren een succes en we zijn van plan om opnieuw workshops te organiseren met de Karastam en samen collecties te creëren.

Wat brengt de toekomst?

Aangezien ik een ander beeld van Afrika wil schetsen, willen we naast samenwerkingen met de Karastam ook in zee gaan met moderne Afrikaanse kunstenaars. Het continent herbergt heel veel creativiteit, en dat willen we tonen aan de mensen hier. Ik zie mijn merk als een platform, waar kunst en cultuur uit Afrika een stem krijgt.

Maar ook in onze samenwerking met de Kara willen we blijven vernieuwen. Dat verhaal is zeker nog niet uitgezongen, we kunnen er nog veel kanten mee op en het zou dus zonde zijn er al weg te trekken. We ontdekken ook steeds nieuwe dingen in de tekeningen en leren wat er aanslaat. Zo doet de ‘Swipe’-tekening het erg goed. Het is een eenvoudige, maar chique print die populair is bij onze klanten. We kunnen de tijd nemen om deze samenwerking te laten groeien en de consument het verhaal achter de co-creatie te vertellen.

Een nieuwigheid is dat we naast de T-shirts en sweaters ook werken aan knitwear.