Nood aan tijd, creativiteit en duurzaamheid: heeft de modesector nog een toekomst?

Op donderdag vonden in de Antwerpse Waagnatie de Fashion Talks plaats, een event van het Flanders Fashion Institute dat draaide rond het thema ‘imagination’. Naast verbeelding en creativiteit lieten heel wat gasten zich uit over de toekomst van fashion. Hoe moeten we het aanpakken?

‘Het einde van de artistieke dictator is nabij’, klonk het bij headhunters Mathias Ohrel en Céline Toledano, die samen creatief talent matchen met labels. ‘De snelheid waarmee de collecties elkaar opvolgen, eist zijn tol. Hoofdontwerpers krijgen amper de tijd om te falen, om hun klad weg te gooien en opnieuw te beginnen. Jonge ontwerpers zoals Cédric Charlier en Anthony Vacarello pakken het veel beter aan. Zij hebben naast de hectiek van de modewereld nog een eigen leven, en zo hoort het te zijn.’ We denken dan zelf meteen ook aan het afscheid van Raf Simons bij Dior. ‘Mijn beslissing is volledig gebaseerd op mijn verlangen om mij te focussen op andere interesses in mijn leven, waaronder de passies die mij stimuleren buiten mijn werk’, klonk het bij zijn vertrek in oktober.

Ohrel en Toledano zien dan ook een grote toekomst voor ontwerpers die een nieuwe vorm van leiderschap belichamen. ‘De command in control is niet meer leefbaar. Verbeelding en creativiteit is een teamsport, je kan het niet op je eentje. Je moet als leider luisteren naar de mensen rondom je. Laat je omringen door mensen met verschillende specialiteiten.’ Iets wat dEUS-frontman Tom Barman later op de dag bevestigde, hij legt de link naar het belang van de artistieke betrokkenheid van producers. ‘De beste muziekproducers zijn diegene die je kunt omschrijven als een ‘pain in the ass’. Ze cijferen zichzelf weg, werken samen met de band en dringen hun specifieke sound niet op aan hen.’

Born in Antwerp

Heeft de Antwerpse mode nog een toekomst? De Antwerpse modeacademie werd onlangs nog bekroond tot derde beste modeacademie ter wereld. Het talent is er dus zeker, maar deze jonge ontwerpers spreiden hun vleugels en vliegen uit. ‘We zijn niet trots genoeg op de creativiteit in Antwerpen’, klinkt het bij Anne Chapelle, CEO van bvba32. ‘Wij zijn essentieel voor het beeld dat buitenstaanders van onze stad hebben. Een stad als Antwerpen moet dus zijn best doen om ervoor te zorgen dat we hier blijven.’

Charles Landry, een autoriteit op het vlak van creativiteit en stedelijke vooruitgang, stelt het zelfs nog scherper. ‘Een stad moet zich afvragen: wat zal de kost zijn als we niet investeren in deze sector?’ Chapelle bevestigt dit en oordeelt dat er werk moet gemaakt worden van een slimme oplossing. ‘Jonge ontwerpers kan je niet zomaar hier houden, je moet hen iets te bieden hebben. Wij hebben veel creatievelingen, maar geen productie in België. Daarom kunnen we bijvoorbeeld internationale samenwerkingen opzetten met een stad als Shanghai, waar veel productie en weinig modetalent zit, om zo het label van ‘born in Antwerp’ te kunnen behouden.’

Kathedraal denken

Trendwatcher Tom Savigar, van het Londense The Future Lab, stelt dat er snel een einde moet komen aan het kortetermijndenken. ‘Plannen maken op lange termijn is ook een vorm van duurzaamheid. Time is no money, want je kan steeds meer geld verdienen. Tijd is er, en die zal nooit toenemen. We moeten de tijd nemen en ons niet overhaasten.’ Hij maakt ook de verwijzing naar de bouw van kathedralen. ‘Eeuwen geleden begon de bouw van een kerk enkel op basis van een plan. De mensen die startten met de opbouw van een kathedraal zouden nooit de oplevering van het majestueuze gebouw meemaken.’ En zo, zou het volgens Savigar, ook moeten gaan in de modewereld. ‘Een bedrijf moet nadenken over zijn social legacy: wat wil je achterlaten op deze wereld?’

Eén van de beste bewijzen om aan te tonen dat te snel evolueren niet meteen gelijkstaat aan vooruitgang is volgens Savigar de digitale revolutie met zijn honderdduizend gezondheidsapplicaties. Obesitas is nog nooit zo aanwezig geweest in de wereld. ‘Het is een lange weg naar dit andere denken. We hebben bovendien onderwijs nodig dat deze vorm van denken ondersteunt.’ Een andere cruciale term van Savigar is ‘Uberlescence’, het ontwerpen van producten die je slechts één keer in je leven moet aanschaffen. Hij denkt daarbij aan het project van Google met de ARA Phone, een modulaire smartphone waarbij je als gebruik zelf kiest welke features de telefoon heeft en wat je precies wilt vervangen.

In de modesector komt fashion ook in contact met technologische vernieuwingen, zoals de introductie van allerlei wearables. Ontwerper Borre Akkersdijk speelt dagelijks met de grens tussen technologie en textiel. ‘Technologie zal belangrijk worden, maar de esthetiek van een item mag nooit over het hoofd gezien worden. In de modesector blijft dit nog steeds van essentieel belang.’

Duurzaamheid

In tijden waar het erg moeilijk lijkt om een klimaatplan op poten te zetten, is het belangrijk dat de modesector een trekkende rol inneemt als het gaat om de klimaatverandering. ‘De evolutie van ons klimaat heeft een grote invloed op de ruwe materialen die wij nodig hebben voor de productie van kleding en accessoires’, klinkt het bij Michael Beutler, Director of Sustainability Operations bij luxegroep Kering (zoals Gucci en Stella McCartney).

Het is echter wel belangrijk dat je als merk trouw blijft aan jezelf. ‘Geen dad dancing, op een ongemakkelijke manier willen doen wat de rest doet’, vertelt Patrick Scallon, communicatiedirecteur bij Dries Van Noten. En dat gaat ook op voor het nastreven van duurzaamheid. ‘We zijn echt niet bezig met duurzaamheid van onze labels om meer items te verkopen, we geloven er echt in. Later zal het zich wel terugbetalen’, bevestigt Beutler. (AB)