Waarom kurk een uitstekend alternatief is voor leer

Leder is veelzijdig en heeft een lange levensduur. Maar is het wel een ethische investering? Nu duurzaamheid steeds belangrijker wordt, is het tijd om zijn hippe alternatief te overwegen. Milieu-, dier- en allergievriendelijk: de voordelen van kurk zijn eindeloos.

Duurzaam

Kurk komt van een speciaal soort eikenboom die je in overvloed terugvindt in het Middellandse Zeegebied. Op wereldvlak kan gezegd worden dat Portugal op gebied van kurkproductie en export bijna monopolist is.

De boom heeft, in tegenstelling tot de meeste andere boomsoorten, het eigenaardige kenmerk dat hij zichzelf herstelt na de kurkextractie. ‘De bomen worden niet afgekapt, maar om de negen jaar ontveld’, vertelt Carla Belo, de eigenares van C.S Cork, een Portugees-Amerikaans familiebedrijfje dat zich specialiseert in kurken accessoires, ‘Als kers op de taart maakt het proces de boom zelfs gezonder en sterker, een win-winsituatie dus.’

Het proces maakt de boom zelfs gezonder en sterker, een win-winsituatie dus

Na het ontvellen wordt de kurk zes maanden lang gedroogd, en vervolgens gekookt en gestoomd om het manipuleerbaar en glad te maken. De kurk wordt door middel van hitte en druk samengeperst tot grote blokken en daarna tot flinterdunne vellen geschoren. Voor de stevigheid worden de vellen gelijmd aan een katoenen fabric backing. ‘Het eindresultaat is een zachte en soepele stof dat vergelijkbaar is met kwaliteitsleer’, zegt Carla.

Maar om echte kwaliteitsleer te bekomen is het proces complexer en vaak onnatuurlijk. In landen als China en Bangladesh, waar er geen strenge normen zijn voor de milieubescherming, is het gebruikelijk dat de leer met chroom wordt gelooid. Volgens een studie van het International Finance Corporation (IFC) is Chroomlooien wereldwijd het populairste methode omdat het goedkoper, sneller en makkelijker is.

Het vormt echter een belangrijke bedreiging, want het afval dat erdoor overblijft bevat hoge concentraties aan gevaarlijke chemicaliën als chroom. Die zijn uiterst schadelijk voor lokale dierenpopulaties. Om dan nog maar te zwijgen over de rampzalige gevolgen voor de gezondheid van de mens.

Er bestaan ook natuurlijke looimethodes waar geen schadelijke chemicaliën bij zijn betrokken. Kijk maar naar het accessoire label van Lies Mertens. Haar tassen worden met natuurlijke producten als hars behandeld en vervolgens met een waterafstotende coating afgewerkt. Deze methode heeft veel minder impact op het milieu, maar dat zie je ook aan de gemiddelde kostprijs.

Allergievriendelijk

Hoewel leder op zich geen allergieën veroorzaakt, kan het aanwezige chroom zeer schadelijk zijn voor de drager. Chroom wordt dikwijls gebruikt bij het looiproces dat essentieel is om de flexibiliteit en de gladheid van leder te behouden.

Wanneer de drager echter zweet, komen telkens kleine hoeveelheden chromium vrij en dat veroorzaakt bij contact huiduitslagen, zwellingen en irritatie. Herhaalde blootstelling aan grote hoeveelheden chroom kan een droge of een gebarsten huid en op lange termijn zelfs kanker veroorzaken.

In tegenstelling tot leder is kurk een materiaal dat honderd procent natuurlijk is

In tegenstelling tot leder is kurk een materiaal dat honderd procent natuurlijk is: ‘Bij het vervaardigen van kurk zijn chemische stoffen absoluut niet nodig’, zegt Carla. ‘Kurk is wind- en waterdicht en het is bestand tegen extreme temperaturen. Het is dus niet voor niets dat het zelfs in de ruimtevaartindustrie als isolatiemateriaal gebruikt wordt. Het is bovendien zeer flexibel en uiterst zacht.’

Cruelty-free

Dit is uiteraard een no-brainer: wanneer er geen dieren hoeven te sneuvelen voor je accessoires, hoef jij je ook niet schuldig te voelen. Geen enkel diertje wordt gebruikt, mishandeld of aangetast tijdens het ontvellen, het verzamelen of het vervaardigen van kurk.

Het merendeel van onze klanten is veganistisch en ze zijn verrast als ze het eindresultaat van de producten zien.

Daarom is de populariteit van kurk bij veganisten als een komeet de lucht in geschoten. ‘De mensen zijn hopeloos op zoek naar cruelty-free schoenen, tassen en accessoires, en die vinden ze bij ons terug’, vertelt Carla, ‘Het merendeel van onze klanten is veganistisch en ze zijn verrast als ze het eindresultaat van de producten zien.’

Kurk klinkt als muziek in de oren, maar hoe weten we of het in praktijk het beste alternatief is? C.S Cork heeft zowel leer als kurk getest: ‘Het verschil merk je in het onderhoud van de twee. In tegenstelling tot leder, hoef je kurk alleen maar af te vegen met een vochtig doekje, het blijft jarenlang zijdezacht en het is zeer resistent. Als leder niet goed wordt onderhouden, raakt het snel versleten’, aldus Carla.