Hoe Phoebe Philo de manier waarop vrouwen zich kleden onherroepelijk veranderd heeft

Brits designer Phoebe Philo stopt als creatief directeur bij modehuis Céline. Dat is groot nieuws, want ook al ken je haar naam niet, ze heeft ongetwijfeld je garderobe beïnvloed.

Heb je de afgelopen tien jaar je hoge hakken omgeruild voor sneakers? Je skinny jeans en hotpants aan de wilgen gehangen voor een slipdress, culotte of een elegant gesneden pantalon? Vind je Birkenstocks plots weer oké, ben je fan van een understated kleurenpalet, mag een blazer voor jou wat oversized zijn en vind je COS het beste wat de high street te bieden heeft? Bedank Phoebe Philo dan maar.

De Britse designer heeft de modewereld, onze definitie van luxe en de manier waarop vrouwen zich kleden zodanig veranderd in haar rol als creatief directeur bij modehuis Céline dat haar vertrek behoorlijk wat stof doet opwaaien. Waarom vertrekt ze? Wie heeft haar binnengehaald? En vooral: wie zal haar ooit kunnen vervangen?

Philo begon haar carrière bij Chloé, waar ze aangesteld werd als assistente van haar goede vriendin Stella McCartney die daar toen de creatieve leiding had. In 2001 nam Philo die taak voor haar rekening, en gooide ze hoge ogen met vrouwelijke, romantische silhouetten en de creatie van de razend populaire Paddington handtas. Philo schijnt als geen ander te weten hoe vrouwen zich echt willen kleden, iets dat ze later in de pers meermaals zou verklaren als: “Ik maak gewoon de dingen die ik zelf graag zie.” In 2006 verliet ze Chloé, en na een persoonlijke pauze van twee jaar slaagde LVMH erin haar binnen te rijven voor het toen zieltogende Céline weer op de kaart te zetten. Met succes.

Subtiel drama

Al van bij haar eerste collectie liet Philo zien dat vrouwenmode niet restrictief moest zijn. In een modebeeld dat gedomineerd werd door oncomfortabele strakke mini-jurkjes, liquid leggings, nietsverhullend satijn, spraytans en hotpants bracht de Britse de essentie van mode terug aan de oppervlakte: goede tailoring. Haar silhouetten waren ingetogen en minimalistisch, maar getuigden van zoveel vakmanschap dat Céline op een aantal minuten een nieuwe definitie van chic wist te behelzen. Cleane lijnen, monochrome silhouetten in een stemmig kleurenpalet. Philo zorgde voor subtiel drama, verstopt in verhoudingen die net dat tikkeltje afwijkten, zoals een midi-rok die ietwat scheef gedragen wordt, de schouders van een vrouwenblazer gesneden zoals die van een man, het lange haar dat in de kraag van de rolkraag gestopt wordt. Bedeesd maar charismatisch. Serieus maar casual. Een wereld van verschil in een tijdperk waar Victoria Beckham het nodig vond zich te hullen in loeistrakke latex en Paris Hilton nog de covers van de tabloids sierde.

“Het belangrijkste dat we moeten weten over Phoebe Philo’s kleding voor Céline is dat ze een hedendaagsheid uitstralen. Het zijn stuks die je iedere dag wil en kan dragen”, zo schreef modejournaliste Cathy Horyn over die eerste collectie. “Ik ben niet zeker wat Céline vandaag betekent voor de Amerikaanse vrouw, maar het is interessant dat Philo focust op sportswear – geen jurkjes, geen avondjaponnen, niets ‘meisjesachtig’, geen ‘jeetje ik heb geen idee wat ik met deze stuks moet doen’. De kleding van Philo is simpelweg goede kleermakelij. Haar designs hebben een doel en een functie. Elementen die we vandaag in de mode missen, en waar Céline nu een antwoord op biedt.”

Een frisse wind

In een oogwenk werd Céline omarmd door modeliefhebbers én designers, die Céline prompt noemden als het label dat ze -buiten hun eigen lijn- zelf het liefste zouden willen dragen. Het strafste: ook het grote publiek was mee. Het minimalisme en de haast architecturale benadering van mode van Philo was een frisse wind die met grote teugen geinhaleerd werd, die zich vertaald zag naar de high street in labels zoals COS. De handtassen die ondstonden onder de tekenpen van de Britse, zoals de Trio, de Phantom en de Trapeze, werden instant it-bags.

Hoewel LVMH geen officiële cijfers wil delen heeft Philo volgens analisten de afgelopen tien jaar de jaarlijke verkoop van Céline van 200 miljoen euro naar meer dan 700 miljoen euro weten tillen. In 2010 won ze voor de tweede keer op rij de award voor Brits designer van het jaar op de British Fashion Awards. Een jaar later werd haar naam gegraveerd in de International Award bij de CFDA Fashion Awards.

Alles wat Philo aanraakte veranderde in goud. Gebruikte ze monstera-planten voor een printcampagne? De plant werd een groene favoriet op Pinterest. Het Semplicità-lettertype, gecreëerd voor het huis door Peter Miles en geperfectioneerd door Philo, werd één van de meest gekopieerde lettertypes ter wereld. De campagnebeelden van Juergen Teller voor het modehuis zien eruit als populaire instagrambeelden van invloedrijke social media sterren. En toen de designer na haar show in 2012 kwam groeten met Stan Smiths aan haar voeten ontplofte de vraag naar deze simpele, maar iconische sneaker.

Back to reality

In haar bijna tien jaar aan het roer van het Franse modehuis heeft Philo steeds haar zin gedaan, zonder al te veel aandacht te besteden aan het DNA van het huis of haar voorgangers aan de tekentafel. ‘Céline would be what she made of it’, omschrijft Vanessa Friedman haar stijl in de New York Times. Philo zelf bleef altijd heel nuchter onder haar succes. “Ik vond gewoon dat het tijd was voor een meer ‘back to reality’ aanpak in mode. Kleren die mooi en sterk zijn, die ideeën en inspiratie uitstralen maar die wel gedreven worden door het echte leven.” En dat leek exact te zijn waar de wereld nood aan had.

Hoewel het modebeeld van vandaag het resultaat is van heel wat meer drijfveren heeft Phoebe Philo wel een belangrijke rol gespeeld in de eisen die we vandaag stellen voor onze garderobe. Net als Coco Chanel destijds benadrukt de designer het belang van comfort en een sterke eigen stijl. En meer nog dan de invloed die de Britse op onze garderobe had, was de invloed die ze op vrouwen in het algemeen had.

Trouw aan zichzelf

Philo maakte kleren voor vrouwen die een eigen leven leidden en die daar de touwtjes stevig van in handen hielden, die appreciatie hadden voor goed ontwerp en esthetiek, maar die zich niet blindstaarden op trends. Ze stuurde kleding en esthetiek weg van de male gaze en creëerde stuks waar vrouwen zich goed, sterk, mooi én machtig in konden voelen. Céline is een bijzonder prijzig label, maar de stuks die ontsproten zijn aan het brein van Philo draag je ongetwijfeld over tien jaar nog steeds. Ze gebruikte geen typische modellen of celebrities voor haar catwalks of haar printcampagnes, maar zocht naar meisjes en vrouwen die een verhaal uitstraalden. Zo was de toen tachtigjarige schrijfster Joan Didion het gezicht van de SS15-campagne.

Als vrouwelijke ontwerper in een machtspositie bleef Phoebe Philo steeds trouw aan zichzelf, zonder zich daarvoor te excuseren, en plaatste ze zichzelf, haar visie en haar noden op de eerste plek. In 2006 verliet ze Chloé omdat ze meer tijd wou doorbrengen met haar gezin, en toen LVMH haar na twee jaar wist te overtuigen om toch opnieuw in de mallemolen van de mode te stappen gebeurde dat onder haar voorwaarden. Met een atelier in Londen in plaats van Parijs. Met een collectie die werd uitgesteld omdat ze zwanger was en dat voor haar op dat moment primeerde, zonder dat ze ook maar een moment moest vrezen dat de tekenpen bij haar terugkeer in iemand anders’ hand zou liggen. Haar definitieve vertrek bij het label doet heel wat vragen rijzen, maar dat het Phoebe Philo’s eigen keuze was, daar mogen we zo goed als zeker van zijn.