De groene gids: voor deze jonge ontwerpers is duurzaamheid geen modetrend

Knack Weekend zoekt de creatieve koppen achter de nieuwste modelabels en boetieks die zich profileren als duurzaam én Belgisch. Het zijn nog geen household names, wel vormen ze een nieuwe generatie ontwerpers en shopuitbaters voor wie duurzaamheid een evidentie is, of het nu om zonnebrillen van petflessen of hemden van houtpulp gaat.

Na een succesvolle Kickstartercampagne lanceerde Sebastiaan de Neubourg dit jaar het merk w.r.yuma: trendy, 3D-geprinte zonnebrillen gemaakt van plastic afval uit oude koelkasten, autodashboards en petflessen. ‘Momenteel bekijk ik met de stad Antwerpen of ik iets kan doen met het plastic dat in de Schelde drijft’, zegt de ondernemer, die met zijn label bewustwording wil creëren rond onze plasticconsumptie. ‘Elke bril wordt pas gemaakt na bestelling; het printen en in elkaar steken van één exemplaar duurt zes dagen. Vanaf september kun je de brillen ook passen in mijn atelier en de shop die ik zal openen in de Antwerpse wijk Nieuw Zuid.’

W.r.yuma zal dan deel uitmaken van Circulair Zuid, een nieuw project in de wijk Nieuw Zuid met allerlei initiatieven rond ecologie.

Vanaf 95 euro. wryuma.com

Na haar creaties een tijdlang verkocht te hebben via een webshop op Etsy, richtte de Grieks-Belgische Anna Rosa Moschouti in 2017 officieel het juwelenlabel AR.M op. Voor haar collecties gebruikt de ontwerpster restmaterialen, gerecycleerde grondstoffen en duurzaam geproduceerde metalen, zoals zilver en koper.

Haar nieuwste collectie bevat onder meer oorbellen gemaakt van Corian, een gerecycleerd acrylmarmer dat normaal als bouwmateriaal dient. Anna Rosa vond het bij een Grieks familiebedrijf van keukenbouwers, in de snijresten van keukenbladen.

Vanaf 29 euro. annarosamoschouti.com

Als marketingmanager voor internationale bedrijven zette Annelies Lambert vijftien jaar lang verscheidene merken in de markt. Tot de zin om haar eigen merk te lanceren te groot werd. ‘Ik heb altijd een liefde gehad voor mode, maar ook voor sport, voeding en cosmetica. Dankzij de workshops voor jonge ondernemers van Flanders DC kreeg ik een helder beeld van wat ik precies wou doen. Mijn label bestaat uit natuurlijke make-up, verzorgingsproducten en kledingstukken voor vrouwen die net als ik een actieve levensstijl hebben. Ik omring mij voor dit project bewust met vakmensen, onder meer voor het ontwerpen van de kleding.’

• Label: Go as u.r. Opgericht: juli 2018
• Wat: Sportieve leggings en bodysuits, T-shirts, oversized sweaters, een jurk en een natuurlijke lijn van make-up en huidverzorging.
• Duurzaam: ‘Ik probeer zo duurzaam mogelijk te werken, uiteraard kan het altijd nog beter. Mijn leggings en haltertops worden gemaakt van oude vis-netten die herwerkt worden tot gerecycleerde nylon. De T-shirts zijn gemaakt van biokatoen en de over- sized truien bestaan voor 95 procent uit Tencel, een stof die gemaakt wordt van eucalyptuspulp. Alles wordt bovendien in Portugal geproduceerd. Ook voor de huidverzorgingsproducten en make-up werk ik met duurzame ingrediënten en gerecycleerde verpakkingen. De lipsticks en oogschaduw hebben felle kleuren, voor vrouwen die houden van zelfexpressie.’
• Goed doel: Bij elke aankoop gaat één euro naar W4 of Women’s WorldWideWeb, dat investeert in het potentieel van meisjes in 27 landen.

Collectie vanaf 55 euro voor een T-shirt. Cosmetica vanaf 28 euro voor lipstick. goasur.com

In 1934 richtte opticien Norbert Arnold in Aarlen een brillenwinkel op en vier generaties later zit de liefde voor het brillenvak nog altijd in de familie. Achterkleinzoon Nicolas Musty lanceerde zelfs zijn eigen merk, Bidules, waarvoor hij in oude magazijnen en op zolderkamers op zoek gaat naar oude en unieke (zonne)brillen. Die recycleert en transformeert hij tot eigentijdse creaties. Verscheidene Brusselse artiesten, onder wie Angèle, werden al gezien met een exemplaar. Drie maanden geleden bracht de jonge ondernemer zijn atelier én eerste winkel samen onder één dak, in de Brusselse Ravensteingalerij.

Vanaf 89 euro. bidules.be

‘Wij willen eenvoudige, mooie hemden en T-shirts maken die tijdloos én kwalitatief zijn’, zegt Joris Smeuninx, een industrieel ontwerper die zijn sporen verdiende in de sport- en outdoor- industrie en dit jaar samen met zijn vrouw het label Wolk oprichtte. ‘Ik vond het spijtig dat er twee stapels kleren in mijn kleerkast lagen: werk- en avondkleding voor tijdens de week en comfortabele, functionele kleding om in te sporten tijdens het weekend. Mijn vrouw en ik zagen potentieel in een garderobe waarmee je zowel door ochtendspits kunt fietsen als na het werk op café kunt, zonder je zweterig te voelen. Om dat effect te bereiken moeten je stoffen zo natuurlijk mogelijk gemaakt worden. Het voordeel daarvan is bovendien dat ze een veel lagere impact hebben op het milieu in vergelijking met synthetische stoffen en katoen, waar zware chemische productieprocessen aan te pas komen. Het nadeel is dat duurzame stoffen vaak duurder zijn. Om onze verkoopprijs te drukken besloten we geen winkelruimte te huren en alleen online te verkopen.’

T-shirts vanaf 75 euro, hemden vanaf 125 euro. wolk-antwerp.com

• De hemden van Wolk zijn gemaakt van merinowol, linnen of Tencel: natuurlijke materialen afkomstig van merinoschapen, uit vlas- gewas of pulp van eucalyptusbomen.
• Het voordeel van deze natuurlijke stoffen is dat ze ademen, warmte- en vochtregulerend zijn en niet snel kreuken. Bovendien nemen ze geurtjes sneller op dan synthetische stoffen, door hun antibacteriële eigenschappen.
• De knopen van de hemden zijn gemaakt van corozo, een noot die aan de taguaboom groeit. Zo is een Wolk-hemd volledig biologisch afbreekbaar.
• Door hun antibacteriële eigenschappen ruiken de kledingstukken minder snel onfris en moet je ze minder vaak wassen. Door het aantal wasbeurten te beperken kun je de ecologisch voetafdruk van je hemd na aankoop tot 60% verkleinen.

De Fins-Brusselse Anna Lehmusniemi werkte enkele jaren in de modesector alvorens twee jaar geleden haar eigen handtassenlijn te lanceren : NO/AN. Ze werkt daarvoor samen met een Portugese leerlooierij, waar artisans de handtassen signeren die ze in elkaar zetten. ‘Ik wil volledig transparant zijn over mijn productieproces’, zegt de ontwerpster. ‘Het leer dat ik gebruik is een bijproduct van de vleesindustrie. Alles wordt in Europa gemaakt. Bovendien zijn de handtassen tijdloos qua design en is het leer erg kwalitatief, waardoor het jaren meegaat. Ik wil de overconsumptie in de modewereld niet aanmoedigen. Daarom produceer ik ook in beperkte oplage, om zeker geen overschot te hebben.’

Vanaf euro 290 euro. noanstudio.com

Momoco: badmode van gerecycleerde petflessen

De jonge Itza Bocken hanteert in haar bikini- en badmodecollectie het cradle-to-cradle principe. ‘Van productie tot verpakking en verzending werk ik met materialen die een tweede leven kunnen krijgen’, zegt ze. ‘Mijn bikini’s zijn gemaakt van gerecycleerde petflessen en worden digitaal beprint, een nieuwe techniek waar geen grote hoeveelheden chemicaliën en kleurstoffen aan te pas komen. Elke online bestelling wordt verpakt in een gerecycleerde én herbruikbare doos. De labels die aan de stukken hangen kun je dan weer gebruiken als naamkaartjes aan je reiskoffer.’

Itza verhuisde recent van haar geboortestad Leuven naar Sjanghai, waar haar Britse vriend een job heeft. Haar label Momoco is sindsdien ‘made in China’, al vindt de Belgische dat niet noodzakelijk slecht. ‘Ik ben heel streng voor de producenten waarmee ik samenwerk. Bovendien wordt er in Sjanghai heel wat geëxperimenteerd met nieuwe technieken en duurzame materialen. Momenteel ben ik in gesprek met een leverancier van kapok, een natuurlijke cellulosevezel uit gedroogde vruchten van de kapokboom. De stof heeft een zeer milieuvriendelijk maakproces en het resultaat voelt zijdeachtig aan.’

Vanaf 75 euro. Te koop bij de duurzame conceptstore inLevel5 in Leuven en online op momocobikini.com

HNST: collectie gemaakt van oude jeansbroeken

‘In maart 2019 willen mijn team en ik een tweede HNST jeanscollectie lanceren. Daarom organiseren we net als vorig jaar in september een inzamelactie om oude denimstukken op te halen. Alle jeansstukken die je niet meer draagt, kun je van 15 tot 30 september indienen bij onze inzamelpunten in verschillende Kringwinkels in Vlaanderen’, zegt Tom Duhoux, bezieler van het nieuwe de-nimlabel HNST, dat de meest duurzame jeansbroek ter wereld wil maken door oude jeans te recycleren. Bij de eerste inzamelactie vorig jaar werden 6003 oude broeken opgehaald. De helft daarvan was nog draagbaar en werd opnieuw verkocht via het tweedehandscircuit van de Kringwinkels. Van andere helft werden al 1500 nieuwe jeans gemaakt, voor mannen en vrouwen.

Lees ook: ‘Radicaal anders’: Antwerpenaar innoveert met duurzaamste jeans op de markt

• Het is niet zo dat één HNST-broek gemaakt wordt van één oude jeans. Een HNST-broek bestaat voor 56 procent uit gerecycleerd denim, wat momenteel het hoogst haalbare percentage gerecycleerde jeansstof is. Verder bestaat de broek uit katoen en Tencel.
• Ook voor ieder draadje, elke knoop of binnenzak wordt bij HNST een duurzame keuze gemaakt. Zowel het stikgaren als label achteraan zijn bijvoorbeeld 100% biologisch afbreekbaar.
• Het garen wordt gekleurd door gebruik te maken van Smart- IndigoTM, een techniek waarbij blauw indigopoeder op de jeansvezels gefixeerd wordt in plaats van het poeder te mengen met water, toxische chemicaliën en zware metalen – wat doorgaans het geval is bij het kleuren van jeans.

Vanaf 135 euro. Bekijk de nieuwe inzamelpunten op letsbehonest.eu

Lees ook: Belgische ontwerpster tovert zalmhuiden om tot luxe handtassen

Ms. Bay: van afval tot handtas

Deze zomer lanceerde de Antwerpse Saskia Aelen het label Ms. Bay, een collectie van tien zwarte handtassen en accessoires, waaronder sleutelhangers, gemaakt van robuuste zalmhuiden: een zuiver afvalmateriaal van Scandinavische visserijen dat in Europese leerlooierijen wordt bewerkt. De collectie wordt gemaakt in fairtrade-gecertificeerde ateliers in India waar mindervalide en doofstomme arbeiders een eerlijk loon krijgen, boven op sociale voordelen en gratis onderwijs voor hun kinderen.

Handtassen vanaf 155 euro. ms-bay.com

Lies Mertens: minimalistische handtassen van restleer

Toen we haar vorig jaar voor het eerst signaleerden op deze pagina’s, had Lies Mertens net een cursus leerbewerking achter de rug en werkte ze als zelfstandige in bijberoep aan haar handtassenlabel. Sindsdien is er veel veranderd voor de Antwerpse: haar deelname aan het tv-programma Leeuwenkuil leverde 90.000 euro op en de steun van twee investeerders, waardoor ze onder meer een eigen winkel kon openen. De filosofie achter haar label is echter nog altijd hetzelfde: Lies Mertens maakt mooie en tijdloze handtassen met een minimale impact op de wereld.

‘Ik probeer onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden door te werken met leer dat gelooid wordt met natuurlijke producten zoals hars, in plaats van met chemicaliën, waardoor het honderd procent biologisch afbreekbaar is. Er worden bovendien geen dieren geslacht voor onze collecties, wij werken met restleer. Daarnaast ontwerp ik maar een beperkt aantal tassen per jaar. Af en toe introduceer ik wel een nieuwe kleur in de bestaande collectie. Deze winter is dat bijvoorbeeld cognac en donkerblauw.’

Elke tas wordt in Antwerpen ontworpen, waarna ze in Portugal handmatig in elkaar gezet wordt in een familiebedrijf onder correcte werkomstandigheden. De CO2-uitstoot die vrijkomt tijdens de productie, compenseert Mertens door bomen aan te planten. Hiervoor werkt ze samen met de organisatie ClimateCare.

Vanaf 260 euro. liesmertens

Lees ook:

• Ontwerpster Marjan Storme: ‘Het is belangrijk om Belgisch vakmanschap te steunen’
• De nieuwe shopuitbaters: ‘Niemand is tegen duurzaamheid, toch?’