Basic Instinct: in stille tijden grijpen we naar sobere kledingstukken

Straks, als we weer mogen buitenkomen, ligt een comeback van de roaring twenties op de loer vol uitbundige feesten en dito kleren. Al lijkt dat moment nog ver weg. In plaats van glitters spotten we vooral tijdloze basisstukken in de winkelrekken.

‘Het is niet juist om nu exuberant te zijn. Het moment van de creatieve renaissance is nog heel ver weg. Deze collectie gaat over de troost van comfort en over de nood aan minder. Dus domineren eenvoud en kalmte bijna alle silhouetten.’ De creatieve tandem Raf Simons en Miuccia Prada stelde vorige maand iedereen teleur die stiekem droomde van wat optimisme en feestelijkheid. Ook Hermès-ontwerpster Nadège Vanhee-Cybulski deelt die visie: ‘Ik wil nog altijd mode maken. Maar de pandemie versterkt onze overtuiging dat de stijl tijdloos moet zijn.’

Nu we dankzij de vaccins wat licht aan het einde van de covidtunnel zien, valt de term roaring twenties meer dan eens. Het klinkt verleidelijk: een comeback van die exuberante periode vol uitbundigheid en feesten die een eeuw geleden de kop opstak na WOI en de Spaanse griep. In Nederland wordt de Summer of Love editie 2021 al afgekondigd. Toch is het maar de vraag of we dit jaar al een glimp van die beloofde Great Gatsby-revival of psychedelische hippiezomer zullen beleven. We hopen het van harte. Maar als we naar de winkels, catwalks en mensen op straat kijken, zien we opvallend weinig glitter en glamour. We zien vooral basics. Tijdloze kledingstukken in klassieke snitten, sobere kleuren en kwalitatieve materialen. Veelzijdige stukken die je zowel casual als gekleed kunt dragen en die dus vaak uit de kast komen. Anders dan dat ene glitterjurkje.

‘Sinds corona voelen we bij onze klanten een duidelijke tendens naar tijdlozere stukken’, aldus Nele Van Doorslaer, die samen met haar zus Veerle zes A Suivre-multibrandwinkels runt. Sinds tweeënhalf jaar hebben ze ook hun eigen merk: Collectors Club. ‘Al onze collecties bestaan uit drie delen: essentials, daily en dinner. Het eerste luik maakten we groter. Met succes. Veel winkels kopen opvallend veel van die tijdloze basisstukken in. In het algemeen werken we nu meer met texturen en minder met kleuren en prints. En ook dat valt in de smaak.’ Ook Astrid Somers van de luxeboetiek Princess merkt dat: ‘Er zijn inderdaad veel meer basics. Voor merken is het een veilige zet, ze weten dat het verkoopt. En klanten zoeken nu ook minder opvallende stukken. Ze kunnen die toch nergens ‘showen’.’

Hoewel veel modemerken en boetieks ‘klop krijgen’, zijn er ook labels die profiteren van de pandemie. ‘Het afgelopen jaar was zeer goed voor ons’, vertelt Catherine Specht, agent van het Duitse Closed, dat – inderdaad – kwalitatieve basics maakt. ‘Ik denk omdat Closed biedt wat de klant nu zoekt. Het is Duitse degelijkheid, volledig in Europa geproduceerd. Veel consumenten zijn daar nu gevoeliger voor. Bovendien maakt Closed essentials, zonder dat het saai wordt. Omdat ze in de silhouetten wel subtiel de trends verwerken, zoals een klassiek wit hemd gecombineerd met een vrouwelijke hogetaillejeans met wijde pijpen.’

Voor altijd

Dat er maar weinig geglitterd wordt, komt natuurlijk doordat feesten verboden is. Cafés en restaurants zijn dicht en wie trouwt, doet dat alleen, of juister: met twee. Maar dat is niet de enige reden, leren we van de Amerikaanse consumptiepsycholoog Michael Solomon. ‘In onzekere tijden denken we langer na voor we onze creditcard bovenhalen. We investeren liever in een tijdloos stuk dan in een impulsaankoop die we maar één seizoen dragen’, vertelde hij in september aan het toonaangevende modeplatform Business of Fashion. ‘De pandemie zorgde voor reflectie. We zochten naar zingeving, ook in mode: de interesse in fast fashion verminderde en verschoof richting kwaliteit.’ Er ontstond prompt een nieuw label: have-forever fashion.

Geen toeval dus dat de onlineluxeboetiek Matchesfashion vorige maand uitpakte met een nieuwe sectie op hun website, die ze Wardrobe Foundations noemen. Je vindt er 250 klassieke basisstukken van zestig merken: een wit T-shirt, marineblauwe gebreide trui, jeans en zwart kostuum. ‘Wardrobe Foundations is een rechtstreeks gevolg van de pandemie. Tijdens de lockdown realiseerde ik me dat ik weinig basics in mijn garderobe had. Tegelijkertijd merkten we als bedrijf dat meer klanten zogenaamde investment pieces kochten. Zo ontstond het idee om op de site één plek te maken met de mooiste basics die elke vrouw in haar kast zou moeten hebben’, legt Natalie Kingham uit, global fashion officer bij Matches. Ook Arket, uit de H&M-stal, lanceert deze lente de Everyday Essentials-lijn: een dagelijkse garderobe van tijdloze stukken.

Basics zijn slimme investeringen voor de consument. Ze zijn misschien iets duurder, maar je draagt ze vaker waardoor de ‘kost per draagbeurt’ laag ligt. Maar ook voor merken rendeert een investering in basics. Doorgaans zijn de marges daarop groter. Jarenlang hetzelfde product maken is goedkoper door schaalvoordeel en omdat je de ontwerp- en ontwikkelingsfase overslaat. Bovendien verkoop je basics meestal tegen de volle prijs, omdat ze nooit in de uitverkooprekken belanden. ‘Basics kunnen 30 à 40% van de omzet zijn en 60 tot 80% van de winst uitmaken, vooral in het luxesegment’, aldus de Amerikaanse retailadviseur Ari Bloom op Business of Fashion.

Wordt het niet allemaal wat saai met die witte hemden en zwarte broeken? Astrid Somers is daar alvast waakzaam voor. ‘Klanten zijn op zoek naar basics, maar ik vind het wel belangrijk om de juiste balans te vinden. Ik wil mijn klanten nog altijd een dosis mode kunnen serveren’, zegt ze. We horen ook tips als: koop niet alleen zwarte basics, maar varieer. Denk ook eens aan nude, olijfgroen, bordeaux of bruin – toevallig een trendkleur. Ook mixen en matchen is een belangrijk truc om niet te vervallen in een duf uniform en nog wat individualiteit te bewaren. Daarom heten die basics in modetermen ook wel replenishables, mooi Engels voor aanvullende stukken. ‘Dit is de ruggengraat van elke garderobe’, zegt Sarah Rutson, hoofdinkoper van luxewebshop Net-a-Porter. ‘Slimme fashionista’s bouwen langzaam zo’n collectie basics op en combineren die vervolgens met catwalkinvloeden.’

Nooit uitverkocht, nooit uitverkoop

Een codewoord in deze trend is: NOOS, kort voor Never Out Of Stock. Dit zijn collecties die over de seizoenen heen blijven bestaan. Een Belgisch voorbeeld hiervan is The Official-collectie van het vrouwenlabel Furore. De selectie basics is eerder zakelijk en gericht op kantoortenues met hemden, pantalons en elegante breisels in wit, zwart en grijs. H&M-telg COS heeft dat ook. Hun ‘wear anywhere’-collectie zoals ze het zelf noemen. Er zitten mannen- en vrouwenitems in en ze wordt regelmatig aangevuld. We spotten ook hier – het wordt bijna saai – een beige trenchcoat, zwarte pantalon en little black dress. Al is deze selectie meer casual dan Furore, met bijvoorbeeld ook een windstopper en T-shirts. Filippa K heeft ook al jarenlang een vaste collectie basics. Die ‘core-collectie’ telt zo’n 200 items en was in 2019 goed voor 27% van hun omzet. Van hetzelfde laken een pak bij het Franse APC: opnieuw een eerder tijdloos merk met een Classics-collectie met de bekende stukken. Hoewel de kledingstukken overal hetzelfde zijn, zoeken de merken duidelijk naar een eigen signatuur.

Ook in de toplaag van de modewereld groeit de voedingsbodem voor zulke permanente collecties. In september lanceerde Y/Project hun ‘Evergreen-line’. Designer Glenn Martens selecteerde zestien iconische kledingstukken uit de voorbije collecties die nu altijd verkrijgbaar zijn en bovendien zo duurzaam mogelijk geproduceerd worden. Basic kun je de collectie evenwel niet noemen. In de highlights zitten onder meer ‘cut-out pants’ (broeken met uitsneden stukken ter hoogte van de liezen), ‘janties’ (hyperkorte jeansslips) en pop-upjackets (klassieke jassen met een dubbel voorpand). Dior-ontwerpster Maria Grazia Chiuri startte begin 2019 de ’30 Montaigne’-lijn waarin ze de meest iconische Dior-ontwerpen samenbrengt enkel in zwart of wit. Denk maar aan het zogenaamde Bar Jacket: een kort getailleerd jasje uit de allereerste collectie van Christian Dior zelf.

Veel luxehuizen focussen op hun iconen en we zien verschillende heruitgaven in die trant. Ook dat is een manier om de tijdloze basics op de voorgrond te brengen en om het imago van het merk te versterken. Toen Hedi Slimane in 2012 binnenkwam bij Yves Saint Laurent maakte hij een vaste collectie met onder meer skinny jeans en leren motorjasjes, typische Slimane-iconen die de omzet de hoogte in stuwden. Een truc die LVMH hem in 2018 liet herhalen bij Céline. Bij Mulberry wordt de vijftigste verjaardag van het Britse lederwarenmerk gevierd met de lancering van de Icon Editions-collectie, stuk voor stuk heruitgaven in miniatuur van bestsellers uit het verleden. Waaronder ook de Alexa, die Mulberry afgelopen november al terug op de markt bracht. Met succes. In de eerste week werden er meer dan duizend exemplaren van de Alexa (prijs vanaf 1000 euro) verkocht.

Het doet terugdenken aan de vaak geciteerde uitspraak van Coco Chanel: ‘La mode se démode, le style jamais.’ In de basic-trend gaat het om kleren, niet om mode. Om stijlvol zijn zonder (mode)statement te maken. Of zoals op dozen van het tijdloze Finse designmerk Arket staat: Buy now, keep forever.