Monki zet in op recyclage met nieuwe Green Machine: ‘We moeten beter zorgen voor de kledij die we al hebben’

Eind november lanceert Monki, het jonge zusje van H&M, een circulaire collectie gemaakt met de nieuwe ‘Green Machine.’ Opnieuw een stapje dichter bij het doel om tegen 2030 enkel nog te werken met gerecycleerde of andere duurzame materialen.

Wat mogen we verstaan onder de ‘Green Machine’?

Jenny Fagerlyn, Sustainability Director bij Monki: ‘Deze machine biedt een nieuwe methode om te recycleren. In 2016 sloegen de H&M Foundation en het onderzoeksinstituut HKRITA (The Hong Kong Research Institute of Textiles and Apparel) de handen in elkaar om het onderzoek naar textielrecyclage te versnellen. De ‘Green Machine’ is daar het resultaat van en we zijn super trots om als eerste aan de slag te kunnen met deze innovatie. We doopten de mini-collectie ‘respect your mother (nature)’.’

Wat maakt deze machine zo vernieuwend?

‘Het is een hydrothermische machine, die een vezelmix van katoen en polyester kan scheiden tot nieuwe polyestervezels en katoenpoeder. We zijn heel enthousiast, omdat het scheiden van vezelmixen tot nu toe een groot probleem was. Op grote schaal werd dit nog niet gedaan. Daarnaast is het ook een erg zacht proces, waarvoor enkel water, warmte en groene chemicaliën nodig zijn. Er gaat bovendien niks verloren, want het is een closed-loop-proces.’

‘Dankzij deze techniek behouden de vezels hun kwaliteit en hoeven we dus geen nieuw textiel toe te voegen om een hoogwaardig product te bekomen. Het komende jaar gaan we volop experimenteren met onze nieuwe machine. We willen ook bekijken wat alle mogelijkheden voor het katoenpoeder zijn.’

Het is dus de bedoeling om het aandeel gerecycleerde stoffen in jullie collecties te vergroten?

‘Absoluut. We willen dit op grote schaal toepassen en geloven dat het mogelijk is. De capaciteit van de Green Machine bedraagt momenteel 1.5 ton per dag, maar we gaan onderzoeken of dat opgeschaald kan worden.’

‘De Green Machine maakt deel uit van ons plan om tegen 2030 enkel nog kleding te verkopen gemaakt van gerecycleerde of andere duurzame materialen. Dat houdt in: honderd procent gecertificeerd biologisch katoen in denimproducten en enkel nog gerecycleerd polyester en polyamide voor swimwear. Tegen 2021 willen we ook in alle stoffen post-consumer afval verwerken.’

Waarom hebben jullie gekozen voor een tracksuit?

‘De Indonesische fabriek waar we mee in zee zijn gegaan, is een jersey-fabrikant. Het was dus logisch om voor een tracksuit uit jersey te kiezen. Het is bovendien een populaire look bij onze klanten. Onze eerste collectie zal kleinschalig zijn, om te tonen dat het kan.’

‘Uiteindelijk hopen we dat verschillende suppliers, elk met hun expertise, gaan inzetten op circulariteit en dat modemerken massaal gaan vragen naar gerecycleerde stoffen. In dit specifieke geval is er een wisselwerking tussen knappe koppen die een nieuwe machine hebben bedacht, een fabrikant die gespecialiseerd is in jersey én bereid is geweest om een machine aan te kopen en een merk dat wil evolueren naar circulariteit. Als iedereen op dezelfde lijn zit, kan het vooruit gaan.’

‘Wij hebben het voordeel dat we deel zijn van een grote modegroep. Als een fabriek investeert in nieuwe machines en duurzame productietechnieken zijn ze zeker dat de verschillende merken van de H&M-groep afnemer kunnen zijn. Het moet zakelijk interessant zijn voor de fabrikanten om de uitdaging aan te gaan.’

Het tracksuit is gemaakt van gerecycleerd polyester. Een goede oplossing op vlak van circulariteit, maar polyester blijft een berucht materiaal omwille van de microplastics die loskomen tijdens het gebruik en het wassen.

‘Dat is inderdaad een probleem dat dit project niet tackelt. Het doel was om polyester opnieuw in de kringloop te krijgen. Bijna 60 procent van alle textielvezels in de wereld is polyester, waardoor het voor ons prioritair was om alvast dit bestaande polyester op een kwalitatieve manier te kunnen recycleren.’

‘Maar je hebt een punt: we moeten ons met z’n allen zorgen maken om microplastics die in het milieu terechtkomen. Het is een sectorbreed probleem, waar sectorbrede oplossingen voor nodig zijn. Van merken die hun verantwoordelijkheid nemen tot betere wasmachines en klanten die hun kleding koesteren en goed verzorgen. Het goede nieuws is dat de gerecycleerde polyester erg kwalitatief is, en dat er minder peeling plaatsvindt bij hoogwaardige kledingstukken.’

Recycleren is natuurlijk goed, maar circulaire mode zou verder moeten gaan dan dat.

‘Inderdaad. Hoe fantastisch het ook is dat we oude kleding kunnen omtoveren tot nieuwe, we moeten ook beter zorg leren dragen voor de kleding die we al hebben. Als bedrijf is het noodzakelijk om naar de toekomst te kijken. We moeten met een open geest luisteren naar experts, bijleren en ons aanpassen. Dat vraagt tijd, maar ik heb de voorbije drie jaar een enorme vooruitgang gezien op vlak van groene inspanningen in de mode.’

‘Ik besef dat het ook onze taak is om overconsumptie tegen te gaan. Dat jonge vrouwen die bij ons shoppen graag een nieuwe jurk dragen tijdens een feestje snap ik. Dat wil ik hen ook niet afnemen. Maar nieuw kan ook tweedehands betekenen. Of waarom niet ruilen met vriendinnen? Ik hoop hier in de toekomst meer rond te kunnen werken.’

Wanneer we spreken over duurzame mode, hebben we het over kledingproductie met respect voor de aarde, maar ook voor de arbeiders. Jullie produceren in landen zoals Bangladesh, China, Turkije en India: productielanden waar het vaak misgaat op vlak van ethische productie.

‘Dit kunnen we inderdaad niet negeren. De mensen die onze kleren maken, verdienen goede werkomstandigheden. Het is een enorm complex verhaal. Ik werk al elf jaar voor de H&M-groep, in nauw contact met de supply chain. Het is dus een onderwerp dat me zeer na aan het hart ligt. Ik heb veel tijd doorgebracht in de fabrieken en heb echt een shift gezien. Vroeger gebeurde de controle in fabrieken met een ‘check sheet’. Dit was niet de juiste aanpak. Nu wordt er gewerkt mét de supplier en bekijken we samen hoe het beter kan. Er is enorme vooruitgang geboekt. De fabrieken zijn al veel veiliger.’

Maar de lonen zijn nog steeds te laag en vakbondsleden riskeren een gevangenisstraf of erger.

‘Absoluut. We zijn er nog niet. Mensen die zich engageren voor de vakbonden riskeren hun leven en er is weinig vooruitgang wat betreft het leefbare loon. Deze problemen zijn moeilijk aan te pakken omdat ze niet rechtstreeks door de fabrieken zelf worden gecreëerd. Het zijn de overheden die mee moeten. Het is niet omdat er wetten zijn die dienen om de arbeiders te beschermen dat ze ook worden nageleefd.’

‘In Bangladesh werkt de H&M-groep met ongeveer tweehonderd fabrieken. Soms ga ik naar huis en vraag ik me af welke verandering we hebben verwezenlijkt. Tweehonderd is maar een klein aantal ten opzichte van de duizenden Bengaalse fabrieken. Het is super belangrijk dat we allemaal samenwerken.’

‘De coronacrisis legt het probleem nog maar eens bloot. Wie ziet er het meest af tijdens de crisis? De mensen die onder de armoedegrens leven. Hetzelfde geldt voor de klimaatverandering. Het zijn vooral mensen die het al moeilijk hebben, die hier de nadelen van ondervinden. Ik word emotioneel als ik erover praat, want het is echt enorm onrechtvaardig. Daarom is het heel belangrijk om trouw te zijn aan fabrieken die eerlijk werken. Zijn er nog veel uitdagingen? Ja, absoluut. Maar ik ben enorm gepassioneerd om die aan te pakken.’

Wat is er nodig voor vooruitgang in deze productielanden?

‘Verschillende zaken, zoals een goede verstandhouding tussen de merken en de fabrieken en ondersteuning van de arbeiders. Zorg ervoor dat ze hun rechten kennen. Ook transparante communicatie is heel belangrijk.’

‘De H&M-groep krijgt vaak kritiek omdat we zelf controles doen. Je kunt de bias in vraag stellen; dat is de zwakte van deze aanpak. Maar de sterkte ervan is dat wij van alles op de hoogte zijn. Zullen wij als bedrijf seksueel geweld op de werkvloer volledig kunnen verbannen? Neen, waarschijnlijk niet. Maar als het aan het licht komt, kunnen we ingrijpen door de slachtoffers te helpen en hen te empoweren. Omdat we ons bewust zijn van wat er precies misloopt, weten we ook welke systemen nodig zijn.’

‘Als merk hebben we een grote verantwoordelijkheid, maar uiteindelijk moet iedereen aan hetzelfde zeel trekken. Daarom is het enorm belangrijk dat er een bindende wetgeving komt, die de sociale zekerheid van arbeiders garandeert.’

Hoe zie je die wetgeving?

‘De wetgeving moet op internationale schaal worden georganiseerd. Wat we nu zien, is dat Europese landen eigen zorgwetten stemmen rond eerlijke internationale handel. Ze leggen allemaal andere klemtonen, wat chaos veroorzaakt. Deze gefragmenteerde aanpak leidt tot een administratieve ramp, wat ruimte laat voor corruptie. Toch is het een goede zaak dat deze landen actie ondernemen, want het toont aan dat er een draagvlak is voor betere ketenzorg. Een duidelijke, bindende Europese wet kan een échte hefboom zijn voor verandering. Wij zouden alvast trots zijn om op deze manier te werken en ik ben er zeker van dat de meeste commerciële modemerken staan te trappelen voor zo’n overkoepelende wet.’

‘Ik zeg altijd dat het niet gaat om het vinden van het probleem, maar om het implementeren van een systeem dat afrekent met het probleem.’