Kunst- en designcurator Carla Sozzani: ‘Schoonheid begrijpen is iets wat je leert’

Carla Sozzani (73) werkte bijna twintig jaar bij Italiaanse modemagazines en opende in 1991 ’s werelds eerste conceptstore 10 Corso Como in Milaan. Ze leidt de Fondation Azzedine Alaïa en creëerde voor haar eigen kunstcollectie in 2016 de Fondazione Sozzani. Ze ontwikkelde samen met Fritz Hansen nieuwe kleuren voor de iconische Arne Jacobsen-stoelen, die dit najaar verschijnen.

Ik ben opgegroeid in de kerk. Niet omwille van het geloof (lacht):mijn ouders hielden van Italiaanse architectuur en oude kunst en vonden het belangrijk dat mijn zus (Franca Sozzani, hoofdredacteur van Vogue Italia van 1988 tot aan haar dood in 2016, red.) en ik een oog ontwikkelden voor schoonheid. Op zondag bezochten we dus kerken en musea in Milaan, en in de zomer was een strandvakantie ondenkbaar. Destijds baalde ik daarvan, maar we waren geprivilegieerd: schoonheid begrijpen is iets wat je leert.

Een week voor mijn huwelijk bedacht ik dat ik meer een einde dan een begin aan het voorbereiden was. Ik heb alles afgeblazen.

Mijn grootste kwaliteit is dat ik nieuwsgierig ben. Ten dele omdat we tot ons achttiende op een strikte nonnenschool zaten, waardoor we dol waren op kleurrijke ontwerpers als Emilio Pucci. Later verruimde ik mijn horizon bij bladen als Chérie Moda en was ik ook als hoofdredacteur van de Italiaanse Elle met uiteenlopende onderwerpen en sectoren bezig. Ik ben onder meer beginnen te werken om mijn vader te tonen dat zijn apolitieke dochter niet zo oppervlakkig was als hij vreesde, maar magazines maken en een kijk op de wereld delen is altijd een passie geweest. Ook met 10 Corso Como, want dat is eigenlijk hetzelfde: een levend magazine dat mensen samenbrengt.

Ik werk nog elke dag aan mijn zelfvertrouwen. Hoe moet je trouwens verder als je denkt dat je alles al bereikt hebt? Dan pieker ik liever over wat ik nog moet leren en kan verbeteren – een mens moet aan iets doodgaan. (lacht)

Met mode en design is het als met de lucht: als je het wilt zien, is ze altijd nieuw. In een wereld van overvloed heeft het geen zin om tijd te stoppen in meer van hetzelfde, maar er zullen altijd ontwerpers zijn als Martin Margiela, Rei Kawakubo en Azzedine Alaïa, sterke persoonlijkheden met een unieke stem. Mijn generatie moet jongeren helpen om hun eigen weg te gaan, in plaats van onderdak te zoeken in een modebedrijf. Daar interpreteren ze andermans visie, in plaats van te evolueren in hun eigen ideeën en die te delen.

Als je niets te verliezen hebt, houdt niets je tegen om iets nieuws op te bouwen. De huidige omstandigheden zijn moeilijk, maar het is nu dat we alles moeten herdenken. Dat is het verschil met de financiële crisis in 2008, waarna we maar bleven aanmodderen. Corona daarentegen bracht de hele wereld tot stilstand. Het is nu aan ondernemers en creatievelingen om iets te doen met onze inzichten en een renaissance in te luiden.

De huidige omstandigheden zijn moeilijk, maar het is nu dat we alles moeten herdenken.

Ik reken op de jongere generatie. Die is bezig met overconsumptie, duurzaamheid en beter kopen, en ze is de hoop van de knowhow die landen als Italië nu verliezen. Laat ons jongeren weer trots maken op handwerk, ambachtelijke skills en producten die met liefde gemaakt zijn. Niet consumeren is het ergste wat we kunnen doen – dat wordt een economische en humanitaire ramp.

De dood schrikt me niet af. Erger dan het verlies van mijn zus in 2016 en dat van Azzedine tien maanden later kan het niet zijn. Niemand heeft het eeuwige leven, maar dankzij mijn stichting zal ik na mijn dood dingen blijven delen met de wereld. Mensen zullen mijn collectie ontdekken, kunstexpo’s bezoeken en misschien iets nieuws leren.

Het overlijden van een naaste tekent je voor de rest van je leven. Net wanneer je denkt dat de pijn gesleten is, komen op de meest onverwachte momenten de herinneringen terug. Anderzijds brengt ongelukkig en depressief zijn mensen niet terug, je doet beter iets met je verdriet. Vandaag zijn Franca en Azzedine nog altijd een drijfveer voor me: ik wil hun nog steeds tonen dat ik goed bezig ben en mijn beloften aan hen nakom.

Ik heb altijd gedacht dat ik maar beter vrij en onafhankelijk bleef. Ik zag bij vrienden dat een huwelijk vaak sleur en verplichtingen creëert en heb altijd geluisterd naar de raad van mijn zus: trouw nooit! Zij scheidde al tijdens haar huwelijksreis, al was dat wel een heel lange reis. (lacht) Eén keer scheelde het niet veel: een week voor het huwelijk bedacht ik dat ik meer een einde dan een nieuw begin aan het voorbereiden was, en toen heb ik alles afgeblazen. Ondertussen woon en werk ik al dertig jaar met Kris (Ruhs, Amerikaans schilder en beeldhouwer, red.) – dat komt op hetzelfde neer. (lacht)