Gebakken lucht en gewone vrouwen: verslag vanop de modeweken in Parijs en Milaan

Tijdens de afgelopen modeweken brachten veel ontwerpers hun versie van de ‘gewone’ vrouw — bij Dries Van Noten droeg ze een joggingbroek. De sector lijkt meer bescheiden dan voorheen, maar zoekt de mode écht aansluiting met de realiteit? Modejournalisten Ellen De Wolf en Jesse Brouns analyseren de toekomst van de mode vanuit Parijs en Milaan.

Er is duidelijk een generatiewissel aan de gang in de mode. Maar, zo bleek de afgelopen weken in Milaan en Parijs, die verloopt met horten en stoten.

De mode van 2024 is, hoe zullen we het zeggen, humaner. Toegankelijker. In theorie, weliswaar, want ontwerpersmode is niet voor elke inkomensklasse. Gemaakt voor echte mensen, door echte mensen — niet door vermeende halfgoden in hun ivoren torens. Het resultaat is dubbel. De afgelopen modeweken waren soms een beetje saai en voorspelbaar. Maar het is ook wel tof om kleren te zien die toch ietwat geankerd zijn in de werkelijkheid.

De arrogantie van weleer kan eigenlijk niet meer. We hebben geen geduld meer voor egotrips. Al hebben sommige ontwerpers het daar ogenschijnlijk nog moeilijk mee. Anthony Vaccarello, bijvoorbeeld, stopte bij Saint Laurent vrouwen in outfits van transparante collantstof. Zoals iedereen die al eens een ladder heeft gehad in haar panty wel weet, is dat materiaal belachelijk fragiel. En ‘en public’ met je borsten (bijna) bloot lopen, voelt misschien wel bevrijdend — tot je in je YSL van Instagram wordt gebannen.

Schermgezichten

In Milaan liet Diesel honderden mensen meekijken in de coulissen van de modeweek. Artistiek directeur Glenn Martens gaf iedereen 72 uur voor de show toegang tot een onafgebroken livefeed vanuit het atelier. Tijdens de show zelf werden duizend toeschouwers achter hun laptop gelivestreamd op schermen. Terwijl zij naar het publiek en de modellen op de catwalk keken, keken het publiek en de modellen terug. Ontwerpers en labels stelden hun shows al eerder open voor het publiek, maar dit was een ongezien experiment omdat de toegang ‘behind the scenes’ bijna onbelemmerd was. In het verleden wilde de mode-industrie altijd een zeker mysterie bewaren. Nu werden de poorten wijd opengezwaaid.

Marine Serre en Ester Manas, beide labels terug van weggeweest in Parijs, lieten ‘friends and family’ meelopen. Bij Serre las Belgisch legendarisch model Kristina De Coninck de krant op de catwalk, en ook Weekend-journaliste Anne-Françoise Moyson liep mee. De labels plaatsten ‘echte’ vrouwen in de kijker. Wat je een trend zou kunnen noemen, maar hopelijk een duurzame evolutie is. Miu Miu toonde een collectie vol met draagbare, rechttoe, rechtaan kleding, gedragen door modellen van verschillende generaties, onder wie de lachende 63-jarige Kristin Scott Thomas.

Jun Takahashi van Undercover liet regisseur Wim Wenders een tekst schrijven over een gewone dag in het leven van een gewone vrouw. Hoe ze haar zoontje van school ophaalt, hoe ze ’s avonds in bed thrillers leest. Er was geen muziek, alleen de stem van Wenders. Dries Van Noten, die de show eveneens in stilte begon en dan overschakelde op flarden Sade en vogelgezang in een mix van Soulwax, droeg de collectie op aan ‘de vrouw die zelf haar froufrou durft te knippen’. Bij elke uitnodiging zat een lok haar. Net als bij Undercover leek de vrouw in kwestie geïnspireerd door actrice Gena Rowlands in de films van John Cassavetes. Ze droeg joggingbroeken, wat voor Van Noten eerder ongewoon was. Slonzig? Wel integendeel.

Kwaad op alles en iedereen

Dat het donkere tijden zijn, werd bijna overal duidelijk gemaakt, vaak ook letterlijk: er was dit seizoen weinig kleur, en vooral zwart en wit, grijs of donkerbruin, van Max Mara tot Fendi. Maar ook Valentino, dat ‘bye bye’ zei tegen barbieroze – oef – en nu opteerde voor een collectie in ‘all-black’. Of Comme des Garçons, waar Rei Kawakubo een soort Marie Antoinettes toonde in zwartleren jurken, biker chicks voor Versailles. Kawakubo was boos. ‘Op de staat van de wereld, en op mezelf’, schreef ze in een communiqué. Ze titelde haar collectie Anger. Meer zwart (vanzelfsprekend) bij Yohji Yamamoto en Ann Demeulemeester, waar artistiek directeur Stefano Gallici zijn draai heeft gevonden. Ann Demeulemeester zat zelf op de eerste rij, naast acteur Jeff Goldblum en Bobby Gillespie van Primal Scream. Ze straalde achteraf. ‘Back on track’, zei ze over de collectie.

In Parijs ontstond er een relletje, en discussie, omdat The Row fotograferen verbood tijdens de show. Wel waren er notitieboekjes en potloden voorzien. Journalisten konden hun bedenkingen opschrijven, of schetsen maken, zoals vroeger. Zodat ze naar de kleren zouden kijken met hun eigen ogen, zonder de filter van een telefoonscherm. Wie thuis op bijna-live beeld zat te wachten, was eraan voor de moeite. Het was een beetje het idee van de show van Diesel, maar dan binnenstebuiten gekeerd. De maatregel kreeg relatief veel bijval – op sociale media, gek genoeg, en niet in de rubriek met lezersbrieven in de krant.

Malaise met mayonaise

Maar we zouden het hebben over de horten en stoten bij de generatiewissel in de mode. De sector is in limbo, en bij veel luxemerken met een nieuwe ontwerper lijkt de mayonaise niet te pakken. Bij Gucci herkanste Sabato De Sarno na een in de grond geboord debuut in september vorig jaar. Dit keer waren de reacties meer getemperd. De Sarno heeft talent, en hij voert netjes zijn opdracht uit (minder Disney, meer Hermès), maar daardoor dreigt Gucci wel zijn ziel te verliezen.

Ook de nieuwste lichting debutanten werd eerder lauw onthaald. In Milaan was Moschino terug, na veel drama sinds het vertrek van Jeremy Scott, die er tien jaar de trom roerde. Zijn opvolger overleed enkele dagen nadat hij met de job begon aan een hartaanval. Daarop kreeg Adrian Appiolaza de baan. Net als bij Gucci werd het kitschgehalte van de voorganger afgeremd, en nu geldt voor Moschino zelfs dat gewoon al gek genoeg is. Bij Blumarine showde Walter Chiapponi zijn eerste collectie. Bij diens vorige werkgever, Tod’s, debuteerde Matteo Tamburini, ex-Bottega Veneta, in een oud tramdepot. Hij pikte de draad op waar Chiapponi hem vorig seizoen achtergelaten had, maar met een nonchalantere snit, en kreeg daarvoor goede punten.

Wissel van wacht

In Parijs ging er nogal wat drama gepaard met de aflossing van de wacht bij Alexander McQueen. De herrie begon al enkele maanden geleden met de nominatie van Seán McGirr, die Sarah Burton opvolgde als artistiek directeur. De uitdaging was immens: Sarah Burton was jarenlang de rechterhand van McQueen zelf en had het merk na de dood van de intussen bijna mythische ontwerper met veel talent verder ontwikkeld. De Ier McGirr, die eerder voor Uniqlo en Jonathan Anderson heeft gewerkt, was met andere woorden de eerste outsider aan het hoofd van McQueen. Dat kon dus eigenlijk alleen maar slecht aflopen. De show was nochtans uitstekend, wat ons betreft een hoogtepunt van de week. Hopelijk krijgt McGirr, net als De Sarno, toch wat tijd om zichzelf te bewijzen.

Gebakken lucht

In Parijs zagen we ook nog de debuten van Alessandro Vigilante bij Rochas (veelbelovend), de Amerikaanse Pelagia Kolotouros bij Lacoste (ergens tussen ‘sporty’ en ‘posh’), en Chemena Kamali bij Chloé, misschien wel de grote winnaar van de modeweek. Kamali heeft Chloé in haar bloed; ze heeft er nog gewerkt onder Phoebe Philo en Clare Waight Keller. En dus mag het niet verbazen dat ze Chloé terugbrengt naar zijn roots als hét label voor de Parijse bohemienne.

Toch kun je je afvragen of de mode-industrie niet beter kan stoppen met terugkijken. Hoe vaak kun je een oud huis heruitvinden? Het was in Parijs fijn om te zien dat ook onafhankelijk, vaak jong talent bleef bovendrijven. Zoals Duran Lantink of Meryll Rogge, die haar vierde verjaardag vierde in een kelder, met feestje achteraf. Coperni, berucht om zijn virale gimmicks — robots en jurken van schuim — pakte voor één keer uit met een stunt die toch wat gewicht had. 33 gram, om precies te zijn. De Air Swipe Bag is gemaakt van aerogel, een door NASA ontwikkeld nanomateriaal gemaakt van 99 procent lucht en 1 procent glas. Op de immense, door sciencefiction geïnspireerde set in een filmstudio in voorstad Aubervilliers, zagen we de tas alleen van op afstand, als ‘in a galaxy, far far away’ om het in Star Wars-termen te zeggen. Maar we kunnen nu wel bevestigen dat mode soms letterlijk gebakken lucht is.

VIJF ZAKEN OM TE ONTHOUDEN

1- Behoorlijk behaard

Van jassen tot tassen: langharige accessoires en kledingstukken waren niet weg te denken van de catwalk.

2- Vakantievibes

Ik ga op reis en neem mee: een neksteun van MM6, een kledinghoes van Tod’s of een koffer met tennisrackethouder van Lacoste.

3- Ton-sur-ton

De look van het seizoen: lange, gelaagde silhouetten in één, vaak donkere kleur.

4- Een decennium bij Vuitton

Op 5 maart 2014 toonde Nicolas Ghesquière zijn debuutcollectie als artistiek directeur voor Louis Vuitton op de Cour Carré van het Louvre. Dag op dag tien jaar later showt hij er opnieuw. Dit keer voor 4000 genodigden, waaronder Emma Stone, Cate Blanchett en alle medewerkers van het Vuitton-hoofdkantoor in Parijs. De collectie was een terugblik op de hoogtepunten van het afgelopen decennium, zoals de met metallicdraad geborduurde jasjes uit 2018 of de zwierige, asymmetrische avondjurken met franjes uit 2014. Nostalgisch werd het niet. De kracht van Ghesquière is dat hij, zelfs als hij terugkijkt, de toekomst weet op te roepen.

5- Julie Kegels debuteert

Ta-da, er dient zich een nieuw Belgisch talent aan op de modeweek. Julie Kegels werkte na de Academie van Antwerpen een tijd bij Maison Alaïa in Parijs, en keerde onlangs terug naar Antwerpen, waar ze haar eigen merk begon. Ze lanceerde haar eerste collectie met een kleine show in de vitrine van haar showroom. De toeschouwers zaten op bankjes op het trottoir, in de gietende regen. ‘De collectie gaat over dualiteit, business in front, party in the back. Ik heb altijd een obsessie gehad met de verschillende karakters van een vrouw. Sportswoman, businesswoman, partywoman. Ik wou al die clichés mengen en in één silhouet combineren. Ik ben nostalgisch. Ik zoek graag oude stoffen in vintagewinkels en die vertaal ik naar mijn eigen wereld. Zo creëer ik meer diepgang. Ik wil gevoel brengen in mijn kleren.’