Een slip van koffiedik: 4 ontwerpers die grondstoffen recycleren uit de koffie-industrie
Koffie en mode gaan doorgaans niet samen: morsen is heiligschennis. Toch bewijzen deze ontwerpers dat ons bakje troost net inspiratie en zelfs grondstoffen kan bieden voor textiel.
Maatpak met koffiekleur
“Ik ben Costa Ricaanse. Uiteraard wou ik iets met koffie ondernemen!” Chemicus Evaluna Márquez belandde na haar studie in Amsterdam en richtte daar Caffe Inc op, waarmee ze pigmenten uit koffieÂdik haalt. Textielverf, weet ze, is voornamelijk synthetisch en bijzonder vervuilend. “Terwijl er zoveel reststromen zijn uit de landbouw. Van een koffieboon komt slechts één procent in je kopje, 99 procent is afval. En dat voor een product dat van zo ver komt, waar we zoveel moeite voor doen.” De emmers koffiedik in haar atelier haalt Márquez in ziekenhuizen en bedrijven. Wat er verder mee gebeurt is geheim, drukt ze me op het hart. Ze omschrijft het als ‘groene chemie’. De bruine componenten van de koffie vormen de basis van de kleurstoffen. Al blijft het niet bij bruin en beige: ook kaki en donkergrijs behoren tot de mogelijkheden. Enkele maanden geleden bracht Caffe Inc samen met het Nederlandse Bonne Suits voor het eerst maatpakken met koffiekleur op de markt. Inmiddels kan Márquez ook andere producten uit de drab destilleren, zoals olie die een basis vormt voor cosmetica. “Ik vind het interessant om ongerelateerde industrieën te verbinden. In die connectie zitten veel oplossingen, denk ik.”
De koffiezakkunst van Rosana Escobar
Geen circulaire economie zonder biologie, gelooft Rosana Escobar. De Colombiaanse studeerde biowetenschappen in Bogotá en design in Eindhoven. Nu woont ze in Berlijn, maar de liefde voor haar vaderland blijft zo groot dat ze zich toelegt op haar nationale trots: niet enkel de koffie zelf, maar ook de Colombiaanse koffiezak van fique, een inheemse agaveplant. “Bij wet staat vast dat koffie uit Colombia in fique vervoerd moet worden. Die koffiezakken zijn onzichtbaar voor de consument. Koffiebranders weten er geen weg mee, ik haal ze wekelijks op. Dat is gekkenwerk, maar liever dat dan dat het materiaal verloren gaat.” Fique kan tot zeventig jaar worden, een mensenleven haast. Daaruit put Escobar artistieke inspiratie. Ze haalt de zakken uit elkaar en weeft er interieurobjecten zoals krukjes en waaiers van, die ze via galeries verkoopt. De ontwerpen zijn gebaseerd op het dagelijkse leven van de fiqueboeren: het krukje is haast een kopie van de manier waarop landbouwers de vezels transporteren. Ook denkt Escobar na over toepassingen op grotere, industriële schaal. Zo kan ze er papier mee maken. “Al roepen zulke samenwerkingen ook vragen op, want wat is de rol van de industrie precies? Zodra een materiaal geïndustrialiseerd wordt, verliest het zijn lokale identiteit. Die wil ik teruggeven.”
@escobaryrosas, secondaryraw.com
Slip van koffiedik
En ruikt je ondergoed dan ook naar koffie? Claudia Ahlers kan niet meer tellen hoe vaak ze die vraag al gekregen heeft. De Amsterdamse heeft een achtergrond in communicatie, maar zag plots een gat in de markt. “Ofwel draag je high-end lingerie, ofwel basic broekjes. Daartussen zag ik veel mogelijkheden, al moest het wel een uniek product zijn.” En zo kwam ook Ahlers uit bij koffie. In Parijs ontmoette ze een stoffenleverancier uit Taiwan die van de olie uit koffiedik een vezel destilleert. Het ondergoed bestaat slechts voor de helft uit die vezel, “anders zou het uit elkaar vallen”. De andere helft is gemaakt van gerecycleerd nylon en elastaan, voor de stretch. Daarmee is het niet honderd procent recycleerbaar. Een heikel punt in de lingeriesector, want je werkt met verschillende materialen. “Op dit moment zijn er weinig duurzame lingeriemerken, maar ik heb er het volste vertrouwen in dat dat zal komen.” En de geur? Die is zo neutraal als maar zijn kan. “Maar ik heb er wel koffieboontjes op laten printen”, knipoogt ze.
Gemaakt van jute
Als kleindochter van een kleermaker heeft de Spaanse Sylvia Calvo altijd willen naaien, al belandde ze eerst in de scheepvaartindustrie. Juist op het moment dat ze de overstap naar de mode maakte, kwam ze te weten dat deze sector al even vervuilend is. Ze ging op zoek naar een duurzamer materiaal. In de haven van Barcelona vond ze inspiratie bij containerschepen vol koffie in jutezakken. “Na het transport gooien we die zomaar weg. Kan ik daar geen kleren van maken?” Geen evidentie, weet ook Calvo. “Nu stel je je vast een vierkante zak om je romp voor. Het moet ook mooi zijn!” Dus mixt ze jute met katoenen koffiezakken en reststoffen van leer. Ook met haar eigen restjes gaat ze verder aan de slag, en intussen heeft ze ook kleding op basis van gerecycleerde jute in combinatie met deadstock bioÂkatoen en Tencel. Zelfs de prints op haar ontwerpen zijn op basis van koffieschillen en gruis. De zakken haalt ze bij koffieÂhandelaar This Side Up Coffee, die zich inzet voor een beter leven voor de boeren. Calvo hoopt andere ontwerpers te inspireren om ook aan de slag te gaan met restmaterialen uit hun omgeving. “Als ik een aansluitende jurk kan maken van een zak, dan is er nog veel meer mogelijk.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
