Dit was de allerlaatste show van Dries Van Noten: ‘Creëren is iets achterlaten dat voortleeft’

Dries Van Noten showde gisteren buiten Parijs zijn allerlaatste collectie. Modejournalist Jesse Brouns was ter plaatse op dit historische en tegelijk intieme modemoment. 

Dries Van Noten nam gisteren afscheid van zijn label in de oude, massieve fabriekshal waar hij al eerder gasten inviteerde voor een belangrijke mijlpaal: voor de 50ste verjaardagshow, in 2004, was het een gigantische tafel die na het diner werd getransformeerd tot catwalk.

Er is in tussentijd veel veranderd. La Courneuve, de ongure voorstad van Parijs, wordt een belangrijke schakel in een nieuwe metrolijn rond de stad en de fabriek wordt over onafzienbare tijd het hart van een gigantisch complex met evenementenhal, appartementen en winkels.

Op het trottoir tegenover de ingang stond een groepje voorname Belgen bij elkaar: Walter Van Beirendonck, Ann Demeulemeester en haar gezin, Geert Bruloot, stichter van de Antwerpse winkels Louis en Cocodrillo, die er van het begin van de Zes bij was, Linda Loppa, voormalig hoofd van de Academie, en nog meer intimi.

‘Ik vind het een beetje rap,’ sprak Van Beirendonck over het afscheid. Hij is, met Marina Yee, die er gisteren ook bij was, de enige van de generatie van de Zes van Antwerpen die nog zijn eigen label leidt. En ook de enige, vanaf nu, die nog showt in Parijs.

Hij had, vertelde hij nog, ook wel begrip voor de beslissing van Dries. ‘Iedereen had een andere reden om  de handdoek in de ring te gooien.’ Of het vertrek van Van Noten ook hem doet nadenken? ‘Neen, ik blijf het gewoon heel graag doen.’ Van Beirendonck en Demeulemeester verklapten ook dat ze onlangs nog eens zijn samengekomen met de voltallige Zes. ‘We hebben samen zoveel meegemaakt. Het voelde alsof er na al die jaren niets veranderd was.’

‘Van Noten laat een groot gat achter’

Binnen sprak Glenn Martens van Y/Project en Diesel zijn bewondering uit. ‘Ik ben altijd megafan geweest van Dries. Als student ging ik meehelpen op de défilés. Mijn eerste ervaringen in de mode waren met Dries. Ik denk dat we een extreem groot gat gaan zien in de fashion world. Niemand is zo perfect, poëtisch, beautiful, gorgeous, contemporary. Zo iemand vervang je niet even snel.’ Hij vertelde nog dat hij voor de gelegenheid een mantel van Van Noten uit zijn studententijd had willen aantrekken. Maar hij geraakte er niet meer in. ‘Ik besefte dat ik geen student meer ben,’ lachte hij. ‘Gelukkig waren het mijn schouders die breder zijn geworden.’

Kris Van Assche was er ook. ‘Dries is een ontwerper die mij zin heeft gegeven om ontwerper te zijn, zo simpel is het. Als je hem dan tegenkomt, of voorbij zijn winkel stapt terwijl je studeert aan de Academie, dan weet je dat de lat hoog ligt.’

Intiem maar historisch modemoment

Er waren talrijke modefiguren: Véronique Nichanian, die eerder op de dag haar mannencollectie voor Hermès had geshowd, de Amerikaanse ontwerper Thom Browne, Haider Ackermann, Diane Von Furstenberg, An Vandevorst en Filip Arickx en Meryll Rogge.

Ook Elodie Ouedraogo en Jeroom waren naar Parijs afgezakt. ‘Meestal kom ik op dit soort evenementen mee als plus one van Elodie,’ vertelde Jeroom. ‘Elodie verdwijnt meestal onmiddellijk in de massa. En dan sta in een hoekje met een drankje naar de mensen te kijken,’ zei hij, in een hoekje met een drankje.

Er waren gisteren geen giga-celebrities, geen acteurs, actrices, of KPOP-sterren. Die zijn er zelden of nooit op de front row bij Dries Van Noten. Van die traditie werd niet afgeweken. Het was een belangrijk, groots opgezet, zelfs historisch modemoment, maar tegelijk ook een intiem samenkomen. Het leek alsof iedereen elkaar kende.

Voor de show begon, was er een uitgebreide cocktail. Van Noten en zijn partner Patrick Vangheluwe namen de tijd om met ongeveer elke gast een gesprekje te voeren, of om een kus uit te wisselen, of twee.

‘Overweldigend’

‘Vandaag is toch wel overweldigend,’ zei Vangheluwe in het midden van de drukte, terwijl Van Noten Sonja Noël van Stijl omhelsde. Stijl, in Brussel, was een van de eerste verkooppunten van Van Noten, en Noël houdt doorgaans niet zo van kussen en omhelzingen.

Maar dit waren dus bijzondere omstandigheden.

‘Ik heb het nieuws van zijn vertrek nog altijd niet helemaal verwerkt,’ zei ze later, op de dansvloer. ‘Maar vanavond geniet ik.’

‘We kijken uit naar de komende maanden,’ zei Vangheluwe. ‘Eindelijk zullen we wat tijd hebben voor alles waar nooit tijd voor was, zoals reizen. We moeten nog uitzoeken wat we willen doen, maar Dries en ik hebben dezelfde interesses, dus dat komt wel goed.’

Van Noten zelf straalde de hele tijd. In enkele afscheidsinterviews afgelopen week klonk hij nochtans eerder onzeker. ‘Misschien was het toch geen goede beslissing,’ vertelde hij aan WWD. ‘De ene dag ben ik compleet overtuigd, de andere dag denk ik, het is eigenlijk nog te vroeg.’

‘Dit is mijn laatste kans’

Aan The New York Times vertrouwde hij toe dat hij zich toch wat ongerust maakte over de toekomst van zijn merk. ‘Het zou jammer zijn als iemand gewoon binnenkomt en zegt: scheur alles kapot, we houden de naam, maar we gaan alles anders doen. Ik denk dat ik dan echt ziek zou zijn.’ Maar La Courneuve was gisterenavond geen plek voor twijfel, of spijt, of zelfs maar nostalgie. Ook niet op de catwalk. ‘Ik wou geen best of,’ vertelde Van Noten nog in de kranten. ‘Ik wil nog altijd een stap vooruit zetten. En dit is mijn laatste kans.’

Die catwalk lag verscholen achter een discreet zwart theater gordijn, dat, toen het eindelijk showtime was, rond een uur of tien, traag open schoof. De fabriekshal was gigantisch, en de runway, zoals wel vaker bij Van Noten, eindeloos. De vloer lag verborgen onder een tapijt van flarden vederlicht zilverpapier, die de lucht in dwarrelden onder de voetstappen van de modellen.

De casting had iets retrospectiefs. ‘Sommige modellen waren er van bij de vroegste shows bij,’ zei Dries, ‘ze zijn als familie.’

De show werd geopend door Alain Gossuin, destijds het eerste Belgische mannelijke supermodel, die ook in de allereerste show van Van Noten heeft meegelopen, toen Dries Van Noten nog uitsluitend een mannenlabel was. Kristina De Coninck, Hannelore Knuts, Kirsten Owen, Karen Elson en Silvia Van Der Klooster liepen ook mee.

Tussen traditie en toekomst

De collectie zelf zocht een evenwicht tussen traditie en toekomst. ‘Kleren die meegaan in ons leven, ons vooruitbrengen.’ Het was allesbehalve een testament, een punt eerder dan een uitroepteken. Of zelfs: een comma, van een zin die nu door iemand anders moet worden afgemaakt.

‘Dit is mijn honderd en negenentwintigste show,’ schreef Van Noten in de défilénotities. ‘En ook deze show kijkt, zoals de vorige, vooruit. Vanavond is van alles, maar het is geen grote finale. Ik denk aan hoe Marcelo Mastroianni ooit sprak over een paradoxale nostalgia del futuro, voorbij de verloren paradijzen die Proust zich voorstelde, en hoe we onze dromen blijven najagen in de wetenschap dat we op een bepaald moment met liefde op die dromen terug zullen kijken. Ik houd van mijn werk, ik doe graag modeshows, ik deel graag mode met mensen. Creëren is iets achterlaten dat voortleeft. Mijn gevoel van dit moment is dat het niet alleen mijn moment is, maar het onze, altijd.’

Geen tranen

De soundtrack — veel Bowie, en dan vooral ‘Sound and Vision’, uit de langspeelplaat ‘Low’, in de finale. Toen het laatste vlokje zilverpapier terug op de catwalk was gevallen, kwam Dries Van Noten zwaaien, op zijn eigen, beetje slungelige, en dus vertederende wijze.

Hij kreeg (uiteraard) een staande ovatie, waarna opnieuw een gordijn open ging, er een tien meter hoge discobal tevoorschijn kwam, en de beat van Bowie plaats maakte voor Donna Summer.

‘I Feel Love’.

Geen tranen, geen verdriet, alleen liefde.