Christian Louboutin over zijn expo: ‘Ik geef mezelf volledig bloot’

In het Parijse museum van zijn jeugd dompelt schoenontwerper Christian Louboutin ons onder in zijn kleurrijke universum. Mode met een blik op de wereld.

Tot 26 juli loopt in het Palais de la Porte Dorée, in het 12de arrondissement van Parijs, de tentoonstelling L’Exhibition[niste]. Louboutin leidt er de bezoeker langs voor hem kostbare objecten, zoals een verzameling zeeschelpen die hij meebracht van stranden overal ter wereld. Het zijn kleine en grote schatten die hun stempel op zijn werk hebben gedrukt.

Je ziet er ook Flowers van Warhol, dat hem op een dag naar een potje rode nagellak deed grijpen om al het zwart weg te werken dat hem irriteerde op een schoenzool. Een bordje met ‘Verboden hakken te dragen om de parketvloer van het museum te behouden’ toont dan weer waar de inspiratie voor zijn gecamoufleerde stiletto’s vandaan komt. De makreelschoen, die een groot succes werd door het bijzondere glanseffect, staat uitgestald naast een aquarium met gekleurde vissen.

Bijna dertig jaar al duurt zijn carrière, en de expo is niet alleen een ode aan zijn inspiratiebronnen, maar vooral ook aan de talloze anderen die bijdragen aan het maakproces. Naast zijn eigen ontwerpen ontdek je in de tentoonstelling heel wat samenwerkingen met kunstenaars én kunstwerken waarin ze hun visie op het werk van Louboutin uitdrukken.

Moeten we in de titel van de tentoonstelling, L’Exhibition[niste], een belofte lezen?

Christian Louboutin: ‘De titel stond al heel vroeg vast. Daardoor realiseerde ik me dat in de tentoonstelling niet alleen schoenen zouden worden getoond, maar dat ik me helemaal zou moeten blootgeven. Een expo houden betekent sowieso dat je jezelf laat zien, dus dat heb ik dan ook gedaan.’

Was u bang om bepaalde dingen te laten zien?

Louboutin: ‘De naam van de tentoonstelling zette me wel aan het denken. De meningen erover waren verdeeld, sommigen vonden het een beetje kinky. Ik moest de titel natuurlijk wel waarmaken. Uiteindelijk heeft de titel me geholpen om heel open te durven zijn.’

Zal iemand die uw carrière goed kent toch nog verrast zijn?

Louboutin: ‘Veel aspecten van mijn werk worden voor het eerst getoond, zoals het hele ‘achter de schermen’-gebeuren. Als ik teken, zie je alleen het topje van de ijsberg. Er gebeuren veel dingen voor, tijdens en erna en daar zijn vaak andere mensen bij betrokken. Het is teamwerk. Ik werk samen met ambachtslieden, maar ik hou ook van kunstenaars. Daar praat ik niet veel over, maar ik vind het logisch om dat in de tentoonstelling te tonen.’

De keuze voor dit museum, waar u als kind al kwam, lijkt voor de hand te liggen, maar heeft u er meteen aan gedacht?

Louboutin: ‘Nee. Het grappige is dat ik me wel afvroeg waarom ik er zelf niet was opgekomen. Ik denk omdat ik besefte dat het dingen naar boven zou halen die privé zijn en die ik misschien zelfs voor mezelf een beetje verborgen wilde houden.’

Dit museum is verbonden met uw jeugd.

Louboutin: ‘Al vanaf mijn tienerjaren kom ik in dit museum. Ik ging naar drie middelbare scholen, en op weg naar twee daarvan passeerde ik dit museum. De derde, een technische middelbare school, keek dan weer uit op de achterkant van dit museum. Ik kon het zien vanuit mijn klaslokaal, het is een plek die ik door en door ken.’

Met de schoenen in gebrandschilderd glas en andere op maat gemaakte stukken is de tentoonstelling ook een ode aan het vakmanschap.

Louboutin: ‘Het is voor mij belangrijk dat deze tentoonstelling geen retrospectieve is geworden, maar een ode aan mijn werk en het vakwerk van veel mensen zonder wie mijn werk niet zou zijn wat het is. Ik heb altijd een voorliefde gehad voor echt vakmanschap.’

Hebt u de liefde voor vakwerk geërfd van uw vader, een meubelmaker?

Louboutin: ‘Ja. Ik had een heel zonnige, uitbundige moeder en een vader die eerder stil in de schaduw werkte. Als kind heb je de indruk dat wie op de voorgrond staat ook belangrijker is, maar met de jaren besef ik dat mijn vader een even grote stempel op mijn opvoeding heeft gedrukt als mijn moeder en mee heeft bepaald hoe ik nu werk. Omdat hij degene was die toonde hoe dingen gemaakt werden, hij was degene met zin voor detail. Mijn moeder gaf er niet zo om. Ze was rommelig en enthousiast. Ik lijk op haar, maar hoe ik werk, dat komt van mijn vader.’

Hoe combineert u deze liefde voor vakmanschap met de hoeveelheden die u door het succes voor uw werk soms moet produceren?

Louboutin: ‘Ik vind dat het ene het andere dient. Er zijn schoenen die voor het eerst in de tentoonstelling te zien zijn die door zeer grote ambachtslieden zijn gemaakt. Een deel ervan is volledig geschilderd en gemaakt in Bhutan en de rest is gemaakt in de werkplaatsen in Parijs. Dit project is meer dan zes jaar geleden begonnen. Tegen vakmensen kun je niet zeggen: ‘Het is voor over drie maanden en het moet een maat 39 zijn, want het zal gedragen worden door X.’ Dat is niet hun probleem. Hun focus is: de dingen goed doen. Het is pas klaar als ze tevreden zijn met het resultaat. Zo zijn er vierhonderd paar in twaalf modellen en dat is alles.

Het zou gemakkelijk zijn om zulke mooie objecten op grote schaal en tegen lagere kosten te produceren, maar dat is ondenkbaar voor mij. Als je van vakmanschap houdt, moet je je bewust zijn van de kwetsbaarheid ervan en die koesteren. Van sommige dingen kun je duizenden exemplaren maken, maar niet alles kan in massale hoeveelheden worden geproduceerd.

Thuis heb ik twee tafels: een Knoll-tafel waar 50.000 exemplaren van bestaan, en een andere, unieke tafel, gemaakt door een ambachtsman die nooit meer hetzelfde stuk zal maken omdat hij het metaal op een unieke manier heeft vastgemaakt. Je moet die twee met elkaar kunnen verzoenen.’

U heeft carte blanche gegeven aan kunstenaars. Was u verrast door de manier waarop ze naar uw werk keken?

Louboutin: ‘Het is altijd verrassend. Zoals het werk van Lisa Reihana: een panoramisch kunstwerk van twaalf meter lang. Ik had haar gevraagd om een biografie te maken. Ze ging uit van het idee verschillende plaatsen te tonen die voor mij belangrijk zijn geweest, want voor haar is mijn biografie opgezet rond het idee van een eeuwige reiziger.

Ik was ook verrast door Imran Qureshi. Het belangrijkste is dat het werk esthetisch is, terwijl het toch ook iets vertelt. Ik was verbaasd over hoever afleidingen kunnen gaan. Ik hou ervan als mijn werk mensen verrast en ik word zelf ook graag verrast.’

Het designerduo Whitaker & Malem werkte op de leersilhouetten, en roept zo het beeld van een tweede huid op.

Louboutin: ‘Ze verwijzen naar hoe ik de afgelopen tien jaar heb gewerkt rond verschillende huidtinten. Dat is iets wat vrij laat kwam, maar wat belangrijk is geweest in mijn werk, omdat ik van hyperverfijnde mode ben geëvolueerd naar naaktheid. Kort gezegd: ik heb heel geklede schoenen gemaakt en kwam uiteindelijk op het idee om ook eens een ‘uitgeklede’ schoen te maken, een naakte schoen. In naaktheid schuilt ook het gevoel van huid tegen huid. Hun ontwerp toont ook dat de kleur van het vlees geen beige is, het zijn allemaal huidskleuren.’

Wat wilt u dat het grote publiek, dat in u vooral de man van de rode zolen ziet, zegt bij het verlaten van deze tentoonstelling?

Louboutin: ‘Ik ben in de mode beland, wat ik erg leuk vind, maar mijn eerste liefdes zijn dans, muziek en design. Soms hebben we nogal vooringenomen ideeën over wat mensen leuk vinden en over hun werk. Ik wil mensen verder laten kijken. Ik kom niet uit een familie van kunstenaars of uit een familie die schoenen ontwerpt. Ik heb in mijn eentje iets gemaakt, uiteindelijk met mijn twee jeugdvriendinnen, maar ik ben alleen begonnen. Ik ben iemand die zijn kinderdroom heeft kunnen waarmaken. En dat wil ik delen.’