50 iconische horloges
Horlogejournalisten Patrick Delaroche (P) en Serge Vanmaercke (S) stelden samen een lijst van 50 iconische horloges samen. Hoe begin je daaraan? Om te beginnen door een aantal vast te leggen. 50 klinkt veel, maar het is natuurlijk bitter weinig. Daarom maakten Patrick en Serge de afspraak: één model per merk. De 50 volgen in alfabetische volgorde, met telkens een kort commentaar van (P) of (S).
Lange 1
P: De keuze voor een grote datum en een gedecentreerde wijzerplaat in een mechanisch horloge met wondermooie artisanale afwerking werd niet unaniem geestdriftig ontvangen, maar met deze stijlbreuk trad de Saksische manufactuur in één klap weer op de voorgrond. Het ontwerp is al 25 jaar onveranderd, maar blijft indruk maken met zijn perfecte balans tussen durf en traditie.
Apple Watch Hermès
S: Ik begreep pas dat deze smart watch, ontworpen door Jony Ive, een iconisch kantje had toen het Zwitserse merk H. Moser & Cie het model in 2016 parodieerde met een mechanisch topmodel met de naam Alp Watch. Dat Hermès en Apple ook nog een bandje creëerden (het dubbele is een idee van Martin Margiela, toen artistiek directeur bij Hermès), wijst op een duurzame samenwerking.
Piguet Royal Oak
S: Dit model werd in 1971 op een drafje geschetst door designer Gérald Genta. De achthoekige look, de lunette met acht zichtbare schroeven (naar een duikershelm) en de wijzerplaat met wafelmotief zijn onvergetelijk. Toch deed het merk er vier jaar over om de eerste duizend exemplaren te verkopen. Gianni Agnelli, de eigenaar van Fiat, maakte het populair, eerst in Italië en nadien in heel de wereld.
Clifton
P: Dit klassieke, op de jaren 1950 geïnspireerde horloge, werd in 2013 gelanceerd en vond meteen zijn publiek dankzij zijn elegante look en redelijke prijs. Een nieuwe aangename verrassing kwam er vijf jaar later, toen het merk het uitrustte met het automatische Baumatic-kaliber, met opmerkelijke prestaties op het vlak van timing, autonomie (5 dagen) en weerstand tegen magnetisme.
BR03
P: Het opvallende design is het resultaat van een gedurfd idee: een luchtvaartinstrument transformeren in een polshorloge. Het extreme concept, in 1995 gelanceerd met de 46 mm BR01, werd met de komst van de 42mm BR03 aanzienlijk verzacht. Maar de initiële kwaliteiten bleven bewaard: leesbaarheid, functionaliteit, precisie en betrouwbaarheid.
Fifty Fathoms
S: De meesten beschouwen dit als het eerste militaire duikershorloge. Het werd in 1953 gecreëerd voor de duikers van het Franse leger en was waterdicht tot 50 vadem (een ‘fathoms’ is 1,82 m). Dandy’s dragen het graag, maar voordien verleidde het maritieme professionals zoals Jacques-Yves Cousteau die het droeg in Le Monde du Silence waarmee hij in 1956 in Cannes in de prijzen viel.
Type 20
S: Dit pilotenhorloge is uitgerust met een flyback-chronograaf, zijn beroemdste functie. De eerste generatie, van 1954 tot 1970, had een utilitair design: het focuste op leesbaarheid. Het horloge werd met zijn kastje in geborsteld staal, zwarte wijzerplaat en draaibare, gekartelde of gegradueerde lunette, het bekendste en meest geproduceerde Breguet-model van de naoorlogse periode.
Navitimer
P: Sinds 1952 is de Navitimer het archetype van het pilotenhorloge, en dé referentie in de luchtvaart. Het model werd ook de hoeksteen van een collectie die de historische codes combineert met eigentijdse ontwerpen. De modellen die emblematische elementen als de ronde rekenliniaal of de lunette met parels hernemen, vatten de filosofie van dit legendarische horloge het best.
Octo
S: Schetsen uit 2004 vormen de basis van dit horloge dat het Romeinse merk lanceerde in 2012 en dat elementen van Rome opneemt. De Octo vond inspiratie in de bogen van de basilica van Maxentius, een gebouw in het Forum Romanum dat als een wonder van techniek geldt. De Finissimo-versie brak al 5 finesse-records. Het laatste met een GMT-chronograafkaliber van 3,3 mm dik.
Santos
P: Het Franse luxemerk creëerde zoveel iconische vormen dat ik eigenlijk niet kon kiezen. Dus hou ik het bij hun eerste montre de forme: in 1904 ontketende de Santos, al van in de conceptfase bedoeld om op een leren bandje te worden gemonteerd, een stilistische revolutie. Als je het vergelijkt met een hedendaags model weet je meteen waarom: de Santos blijft voor altijd modern.
G-Shock
S: Met de look van een bodybuilder. De allereerste, de DW-5000C, kwam uit in 1983. De ambitie? Een onverwoestbaar horloge. Kinderen die met een bal speelden, inspireerden de Japanse ingenieur Kikuo Ibe. De binnenkant van een rubberen bal blijft ongevoelig voor schokken. Ibe maakte een horloge met een stevige maar holle kast, waarbinnen de module bijna kon bewegen.
DS-1 Big Date Powermatic 80
S: Een iconisch horloge is niet noodzakelijk duur en oud. Ik geloof dat deze DS-1, dit jaar gelanceerd voor de 60e verjaardag van het DS-concept (Double Security), een mijlpaal voor het merk wordt, zowel qua looks als qua aandrijving. Met een innovatief Powermatic 80-kaliber met paramagnetische Nivachron-spiraal zet dit model een nieuwe norm voor toegankelijke horloges.
J12
P: Door het te vernoemen naar zeiljachten uit de America’s Cup drukte ontwerper Jacques Helleu de intentie uit om een sportief-chic herenhorloge te maken dat creativiteit koppelde aan technologie. Dat was buiten de fashionista’s gerekend. Ze eigenden zich het model in keramiek toe en maakten er het eerste horloge-icoon van de 21e eeuw van. Dit jaar aangepast en met nieuw kaliber.
Happy Sport
P: In 1993 veranderde dit horloge het aanzien van de vrouwenhorlogerie door te breken met de zeer formele stijl die toen gangbaar was. Het combineerde een stalen kastje met diamanten die op de wijzerplaat draaien. Sportief, kostbaar en leuk tegelijk: het is nog altijd een van de topmodellen van het merk uit Genève dat het vorig jaar uitrustte met een manufactuurgangwerk.
Golden Bridge
S: Voor de Italiaans-Zwitserse ontwerper Vincent Calabrese mag het kastje niet de kist van het gangwerk zijn en moeten de twee elementen met zo min mogelijk scharnieren met elkaar verbonden zijn. Het lineaire gangwerk van de Golden Bridge hangt alleen op 12 uur en op 6 uur aan het kastje vast. Het prototype, gemaakt in 1977, telt minder onderdelen dan modellen met klassieke kalibers.
Sport Classic
P: De naam verwijst naar een bestseller uit de jaren 1970-80, een model met een associatie met tennissterren als Yannick Noah, André Agassi, Stefan Edberg en Boris Becker. Het ontwerp is bijna niet veranderd: een kastje versierd met 5 schroeven, verlengd door de vage schakels van het bandje. Recent subtiel herwerkt voor nieuwe damesmodellen, ook die perfect in lijn met de tijdsgeest.
Heart Beat
S: De eerste, gemaakt in 1994, werd een signatuur van het merk met zijn scherpe prijzen. Het horloge wil het mechanische aspect benadrukken via een opening in de wijzerplaat, die doorgaans voor tourbillons is. Hier kwam de opening er op het niveau van de balans, waardoor het kloppende hart van het horloge zichtbaar werd. Zo demonstreerde het merk zijn vakmanschap en vindingrijkheid.
Vivianna
S: Vernoemd naar de Zwitserse ontwerpster Vivianna Torun-Bülow-Hübe, die het in 1969 creëerde. Ze stelde zich een horloge zonder cijfers met een spiegelende wijzerplaat voor om het huidige moment te reflecteren en niet het wegtikken van de tijd. De open armband symboliseert de bevrijding van de pols. Bestverkochte horloge van de collectie van Deen Georg Jensen (1866-1935).
Tourbillon sous trois Ponts d’or
S: Het in 1991 gelanceerde model Président maakte een lange reis. Constant Girard-Perregaux presenteerde al in 1867 zijn eerste Tourbillon sous trois Ponts d’or. In 25 jaar tijd maakte hij er een 20-tal van. Het gangwerk onderscheidde zich door het edelmetaal van de parallelle bruggen, toen de drijvende kracht van zakhorloges. Op 20 exemplaren herdacht in 1981, waarna het tot polshorloge incarneerde.
Spring Drive
S: In 1977 vroeg een jonge ingenieur bij Seiko, Yoshikasu Akahane, zich af hoe hij zijn droom – een horloge met een nauwkeurigheid van +/- 1 seconde per dag, wat alleen geavanceerde elektronische horloges kunnen – kon waarmaken. Na 28 jaar onderzoek, ontelbare tegenslagen en meer dan 600 prototypes presenteerde hij in 2005 vernieuwende technologieën die nog altijd verbazen.
Ventura Watch
S: De Ventura werd in 1957 gelanceerd als ’s werelds eerste elektrische horloge. Met zijn driehoekige design viel het in de smaak van Elvis die het droeg tijdens zijn militaire dienst in Duitsland en in Blue Hawaii. De Ventura werd geproduceerd van 1957 tot 1964 en weer gelanceerd in 1988. Will Smith en Tommy Lee Jones maakten hem in 1997 weer beroemd toen ze hem droegen in Men in Black.
Arceau
P: Hermès begon als zadelmaker en dus moest het allereerste horloge van het luxemerk, in 1978 gelanceerd, duidelijk in dit universum worden verankerd: een rond kastje met asymmetrische door stijgbeugels geïnspireerde hengsels en een schuine typografie die de galop van een paard evoceert. De sobere en elegante uitstraling van dit horloge maakt er een tijdloos model van.
Big Bang
P: Dit horloge markeerde de nieuwe start van het merk na de overname in 2004 door Jean-Claude Biver, de ‘kingmaker’ van de Zwitserse horlogerie. Geïnspireerd door een model uit de jaren 1980 belichaamt het de filosofie van het mixen van materialen, samengevat in de formule ‘The Art of Fusion’. De Big Bang won meteen de ‘Best Design’-award van de Grand Prix d’Horlogerie in Genève.
Forever
P: Iedereen kent dit plastic fashion watch dat in 2007 door het Belgische merk (in Bastenaken gevestigd) werd gelanceerd. Nadat het al miljoenen malen in talloze kleurrijke varianten over de toonbank was geschoven, werden de oorspronkelijke codes nu omgezet in een 100% stalen collectie. Wordt ook dit een knaller?
Pilot Watch
P: De esthetiek van deze iconische collectie is geïnspireerd op het strakke ontwerp van de Mark 11. Dit iconische navigatiehorloge, in 1948 in Schaffhausen gemaakt voor de Royal Air Force, sierde de polsen van ontelbare piloten en navigators. De rechtstreekse afstammeling keert dit jaar terug naar de fundamenten met een moderne techniek in een eigentijds formaat.
Reverso
P: Sinds zijn eerste verschijning in 1931 verleidt dit horloge langs beide zijden, en altijd met behoud van de art deco-stijl van het legendarische ontwerp: rechthoekig kastje, typische insnijdingen, omkeerbaar systeem. Een formule voor de eeuwige jeugd waarvan de effecten ook vandaag nog voelbaar zijn.
Conquest
S: Momenteel verwijst de Conquest-familie naar horloges met een elegante maar sportieve uitstraling. De originele Conquest uit 1954 was een uitgesproken stijlvol horloge. Het werd in 2014 heruitgegeven in het initiële 35 mm-formaat. Het stalen model hernam de geometrisch gebogen en verzilverde wijzerplaat van het origineel, en de gecoate indexen en twee wijzers. Pure klasse.
Tambour
S: In 2002 deed Louis Vuitton zijn intrede in de horlogerie met de Tambour, een naam die refereert aan de watertrommel van de ‘clepsydres à tambour’ (hydraulische horloges) uit de 17e-18e eeuw in Frankrijk. De vorm verwijst daarnaar. Het design herneemt enkele merkcodes: de 12 letters van de naam en de bruine kleur van de wijzerplaat, geïnspireerd door de Monogram-tassen.
N°01
S: Toen Manfred Brassler in 2001 zijn merk oprichtte, wilde hij een alternatief voor horloges die de verstrijkende tijd weergeven. Hij inspireerde zich op historische horloges met één wijzer. De N° 01 is het eerste horloge van de collectie. Alle modellen hernemen codes van de archetypische nr. 1, waarvan het 43 mm stalen kastje is voorzien van een gebogen saffierglas.
Nicolas Rieussec
S: Oorspronkelijk was het een schrijfinstrument ( grafo) van de tijd ( chronos), zo introduceerde Nicolas Rieussec het in 1821. Met een moderne chronograaf eerde Montblanc in 2008 de uitvinder van dit instrument dat korte tijdsintervallen kan meten. Net als in het origineel draaien de chronograafwijzers niet boven de wijzerplaat, maar draaien de seconde- en minutenschijven onder vaste wijzers.
Omega Speedmaster
S: De Speedmaster mikte in 1957 op autocoureurs, maar belandde in de jaren 1960 in de ruimte. Eerst privé, gedragen door de astronauten van het Mercurius-programma. Op 21 juli 1969 als het officiële NASA-horloge aan de pols van Buzz Aldrin, die na Neil Armstrong op de maan stapte. De Speedmaster Professional, het eerste en enige horloge dat op de maan was, staat bekend als Moonwatch.
Big Crown Pointer Date
P: Zei er iemand vintage? Dit model is al meer dan 80 jaar lang niet meer weg te denken uit de collectie van een van de laatste onafhankelijke Zwitserse horlogemerken. Het is meteen herkenbaar aan drie details uit die tijd: de gekartelde lunette, de oversized opwindkroon en de rode wijzer in het midden die de datum aangeeft – een technische innovatie uit 1938, het jaar van zijn lancering.
Radiomir
P: Dat dit radioactieve lichtgevende materiaal (gelukkig uit de markt genomen!) de geschiedenis inging, is te danken aan de esthetische kracht van het gelijknamige horloge: een volumineus kussenvormig kastje (typisch voor de esthetiek van het interbellum) en een ‘sandwich’-wijzerplaat. De creatie dateert uit 1938 en we krijgen er nooit genoeg van.
Nautilus
P: Na meer dan 40 jaar is dit nog altijd het meest gewilde horloge ter wereld, met wachttijden die kunnen oplopen tot 8 jaar! Ontwerper Daniel Genta maakte er een ruwe schets van op de hoek van een tafel, tijdens een lunch met de managers van het merk. De vorm van een patrijspoort van een boot, met ‘oren’ aan beide zijden die de scharnieren verbeelden. Zo schrijf je dus geschiedenis.
Altiplano
P: Een perfecte cirkelvorm, fijne indexen en slechts twee wijzers, maar wat een elegantie! Een hooggelegen Zuid-Amerikaans plateau gaf in 1998 zijn naam aan dit gamma dat de slankheidsrecords aan elkaar rijgt – een obsessie sinds het einde van de jaren 1950 en de creatie van het eerste extra dunne kaliber, de 12P, ontwikkeld om een plaatsje onder wijzerplaten in steen te vinden.
Ceramica
S: In 1990 verscheen er een horloge met volledig geïntegreerd bandje en kastje op basis van saffierglas en hightech keramiek. Dat materiaal werd sindsdien afgeleid in diverse kleuren. Het lichte en krasvrije keramiek past zich snel aan de lichaamstemperatuur aan. Het is chemisch inert, zacht, hypoallergeen, en biocompatibel: ook iemand met een metaalallergie of gevoelige huid kan het dragen.
Type 1
P: Het eerste model van het merk werd in 2014 gelanceerd en blijft de meest pure expressie van het concept dat vandaag wereldwijd bekendheid geniet: disks en wijzerplaten die voortdurend om elkaar heen draaien. Dat levert een ludiek schouwspel op, maar de bedoeling van dit display is vooral om een duidelijkere en meer intuïtieve lezing van de tijd te bieden.
RM
S: Richard Mille verrast sinds 2001 met een gedurfd concept op basis van drie pijlers: het beste van extreme technologie, een architecturaal driedimensionaal design, doordrenkt van zuivere mechaniek, en een manuele afwerking. Sinds het archetype RM 001 Tourbillon gebruiken de even robuuste als lichte horloges materialen uit autosector en luchtvaart. Duizelingwekkend zicht op het gangwerk.
Excalibur
P: De combinatie van grenzeloze vormelijke exuberantie met de meest pure horlogetradities zoals gedefinieerd door het Poinçon de Genève kon maar één naam hebben: die van het zwaard van koning Arthur, dat taboes kan doorklieven. Sinds 2005 is het de vlaggenschipcollectie van een merk dat niet bang is om een beetje over the top te gaan om zo te blijven verrassen en verbazen.
Cosmograph Daytona
S: De ‘Daytona’, in 1963 gelanceerd, is al lang een van de beroemdste chronografen ter wereld. Rolex noemde het naar het legendarische autocircuit in Florida, en droeg het op aan racepiloten en liefhebbers van motorsporten. Acteur/autocoureur Paul Newman droeg decennialang een exemplaar met een speciale wijzerplaat met zijn naam. Dat bracht in 2017 op een openbare veiling 15,3 miljoen dollar op.
Quartz Astron 35SQ
S: Op 25 december 1969 begon het kwartshorloge Seiko Astron de revolutie die de Zwitserse mechanische horlogesector serieuze schade toebracht. De nauwkeurigheid van -5 tot +5 seconden per maand schudde de horloge- en elektronica-industrie door elkaar. Vandaag lanceert het merk een jubileummodel, de Astron GPS Solar Solar 5X, als hulde aan design en technologie van de Astron.
Originals
P: Het horloge dat je wisselt als je zin hebt, een collector’s item en een trigger voor sluimerende horlogepassies. De prijs is bescheiden, de terreinen van expressie grenzeloos. We hebben ons vaak afgevraagd wat er van de Zwitserse horlogerie zou geworden zijn als het in 1983 niet was gelanceerd. Wat later beantwoordde Nicolas Hayek Sr. die vraag door de grootste horlogegroep ter wereld Swatch te noemen.
Monaco
P: Een paradoxaal icoon werd het omschreven in een recent werk bij zijn 50e verjaardag. De oorspronkelijke vorm, met de kroon links, kon bij de lancering in 1969 niet op veel begrip rekenen, en dat ondanks de technische innovaties: het eerste waterdichte vierkante kastje, het eerste automatische chronograafkaliber op de markt. Pas eind jaren 1980 werd de moderniteit van het model toegejuicht.
East West
S: In tegenstelling tot andere rechthoekige horloges met hun kroon op 3 uur, de weergave van 12 uur bovenaan en die van 6 uur onderaan, plaatst dit Swiss Made Amerikaans model daar respectievelijk de cijfers 3 uur en 9 uur. Alsof je naar een horizontaal horloge kijkt, met daarboven een kroon op 12 uur. Je raakt even het noorden kwijt, maar het went wel. Gebaseerd op een Tiffany-creatie uit de jaren 1940.
T-Touch
P: In 1999 schudde Tissot de Zwitserse horlogerie door elkaar met het eerste tactiele horloge, de T-Touch. Al 20 jaar demonstreert dit model het beste dat de Zwitserse horlogeproductie te bieden heeft qua elektronica, systeemintegratie en design. Het aanraakglas is een echte interactieve cockpit en regelt de vele functies. De collectie evolueert constant, met nieuwe functies en nieuwe ontwerpen.
Black Bay
P: Het is niet de erfgenaam van één welbepaald horloge maar wel de esthetische synthese van alle duikhorloges die de geschiedenis van Tudor opluisterden. De originele creatieve aanpak zorgde voor twee prijzen op de Grand Prix d’Horlogerie de Genève. Is het nog nodig de details van dit legendarische model aan te wijzen? Het gebogen glas, de prominente kroon en de Snowflakes-wijzers.
Freak
P: Dit model dat zijn debuut maakte in 2001 is volstrekt uniek. Het was het eerste horloge met een siliciumspiraal. Maar meer nog geniet het bekendheid vanwege zijn avant-gardistische ontwerp: zonder kroon, wijzer of wijzerplaat. Het volledige gangwerk draait rond om de tijd weer te geven!
Overseas
P: Een sportief-chic stalen horloge dat op maat van frequente reizigers is gemaakt, met een vormgeving en complicaties die zijn aangepast aan hun nomadische levensstijl. Het figureert sinds 1996 in de catalogus van het oudste horlogemerk ter wereld en heeft een aparte look, gekenmerkt door een lunette die het Maltese kruis (het embleem van het Geneefse merk) suggereert.
I.N.O.X.
S: Hét icoon van dit Zwitserse merk is een roodbordeauxkleurig militair zakmes dat een symbool van het land werd. Met zijn I.N.O.X.-horloge met de karakteristieke lunette bezorgde het merk ook zijn horloges een origineel en herkenbaar profiel. De versie met het bandje in gevlochten touw staat hier op zijn plaats. Ook het bandje met in minuscule vierkantjes gezaagd fineerhout is de moeite waard.
El Primero
P: Het icoon van dit merk is geen horloge maar een gangwerk. Dit hogefrequentiekaliber (36.000 trillingen per uur) zag in 1969 het licht als eerste geïntegreerde automatische chronograaf. Het onderging de laatste jaren enkele opmerkelijke veranderingen met de directe weergave op de wijzerplaat van 1/10e van een seconde en nadien 1/100e, in afwachting van de beloofde 1/1000e in de nabije toekomst.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier