Bedrog lijkt simpel: je partner kust of slaapt met een ander. Maar samen met de komst van sociale media ontstond er ook een heel nieuw soort bedrog: microcheating, oftewel het bedriegen van je partner zonder dat er sprake is van fysiek contact.
Het moet zowat het ergste zijn dat je kan overkomen in een relatie: ontdekken dat je partner je bedriegt. En al willen we niet per se de cultuurpessimist uithangen, anno 2019 is het des te makkelijker geworden om een scheve schaats te rijden. Je maakt een – al dan niet anoniem – profiel aan op Tinder of een andere datingapp, spreekt af met die ene aantrekkelijke man of vrouw met wie je zo leuk aan het chatten was en het gevolg laat zich raden. Alleen hoef je niet per se echt af te spreken met de persoon die je online hebt leren kennen. Misschien hou je het gewoon bij een intense babbelrelatie en chat je elke dag een eind weg. Of misschien doe je met hem of haar af en toe aan sexting – stuur je opwindende berichtjes of foto’s door zonder dat je elkaar ooit ontmoet hebt. Welkom in de wondere wereld van microcheating: het bedriegen van je partner zonder dat je het subject van je bedrog ooit in levenden lijve hebt ontmoet.
Soms doe ik aan sexting. Je maakt een wat dubbelzinnige opmerking en als de ander daarop ingaat, wordt het erg leuk
Eigen regels
De mens is een wonderlijk relationeel wezen. Wanneer zich een nieuwe mogelijkheid tot bedrog aandient, mag je er zeker van zijn dat een aantal van ons daar met gemak gebruik van zullen maken. Neem nu de zogenaamde datingapps – volstrekt onschuldig wanneer ze gebruikt worden door singles op zoek naar een partner. Maar het worden discutabele tools in de handen van wie al een relatie heeft. Wie ooit een blik op Tinder of een andere datingapp heeft geworpen, zal al snel tot de ontdekking zijn gekomen dat niet iedereen daar even zuivere motieven heeft. ‘Het is inherent aan onze natuur: een mens is vanuit biologisch standpunt geen monogaam wezen’, vertelt Jasmine Steurbaut, psychologe en seksuologe. ‘De opties voor bedrog zijn dezer dagen dan ook legio. Mensen kennen de spelregels niet meer, want ons gedrag is niet meer zo strikt afgelijnd als vroeger: het overkoepelende gezag is verdwenen, dus moeten we zelf maar de regels gaan schrijven. En dat is niet altijd simpel. Wat mag en niet mag is nu veel minder duidelijk gedefinieerd en dus heb je een enorme keuzevrijheid.’ Lees: de deuren naar microcheating staan wagenwijd open voor iedereen die een smartphone heeft.
vreemde mannen
Microcheating situeert zich op het raakvlak tussen bedriegen en niet bedriegen. Maar waar ligt de grens dan precies? Die blijkt moeilijk te definiëren. ‘Per koppel kan dat enorm verschillen’, legt Steurbaut uit. ‘Elk paar heeft geschreven en ongeschreven regels en geeft aan waar de grenzen liggen. Wat het ene koppel als bedrog beschouwt, is dat dus niet voor het andere. Doorgaans wordt er een onderscheid gemaakt tussen fysiek en emotioneel bedrog, maar zelfs fysiek bedrog kan per koppel al anders zijn. Voor de een is kussen of met iemand dansen al bedrog. Voor emotioneel bedrog is de grens logischerwijze nog vager. Contact met nieuwe mensen kan als bedreigend worden ervaren, een ex die weer in beeld komt ook. Persoonlijk vind ik dat dat moet kunnen, zolang er maar genoeg vertrouwen is in de relatie.’
Lara is iemand die zich af en toe aan microcheating waagt, al wil ze dat zelf niet zo gezegd hebben. Ze heeft al zeven jaar een relatie en zowel zij als haar partner chatten geregeld met vreemden. Soms doen ze ook aan sexting. ‘Ik vind het leuk om met vreemde mannen te chatten, ik doe dat al een jaar of zes. Het leuke is dat je mensen leert kennen die je anders niet zou aanspreken in het openbaar. Je kunt al chattend echt over alles praten, want ze kennen je toch niet. ( lacht) Vaak zijn het chats die maar een paar dagen duren en verwatert het nadien een beetje. Zelden ontstaat er een vriendschap uit. Doorgaans spreek ik niet snel af met die mensen, er moet al een klik zijn voor ik echt iemand ontmoet. Maar af en toe gebeurt dat, ja. Dan blijft het sowieso bij een goed gesprek, meer wil ik niet.
Soms komt het ook tot sexting. Hoe gaat dat? Je maakt een wat dubbelzinnige opmerking en als de ander daar dan op ingaat, wordt het vaak erg leuk. Maar ik doe dat zeker niet bij iedereen, er moet in de eerste plaats vertrouwen zijn. Het is spannend en opwindend, daarom doe ik het ook. Mijn vriend weet dat en hij heeft er geen enkel probleem mee. We hebben daar van in het begin heel duidelijke afspraken over gemaakt en dat maakt dat het niet als bedrog aanvoelt. Maar we stellen duidelijk een grens: echt fysiek bedrog kan absoluut niet voor ons. Mijn vriend doet trouwens ook aan sexting en daar heb ik uiteraard ook geen enkel probleem mee. Maar we sturen nooit foto’s op naar mensen met wie we chatten, het blijft bij woorden en fantasie. Dat maakt het alleen maar opwindender.’
heb ik het nog?
Dat je wilt chatten met anderen, is niet meteen een gevaar, het hangt van je instelling af, zegt Jasmine Steurbaut. ‘Wanneer je tevreden bent in je relatie, zul je automatisch grenzen blijven stellen, waardoor de relatie niet in gevaar komt. Wanneer het je doel is om nog iets meer te ontdekken, dan loopt de relatie wél gevaar, zeker als het ontdekt wordt. Op dat moment is het vertrouwen geschaad en is er sprake van een kleine breuk. Je partner zal je beginnen te controleren en je misschien nog meer wantrouwen, met alle gevolgen van dien.’
Je kunt je natuurlijk afvragen waarom iemand die een relatie heeft toch het grensgebied van wat toelaatbaar is wil opzoeken. Ligt het aan de aard van het beestje? Deels wel. Sommigen hebben nu eenmaal meer nood aan externe prikkels dan anderen. Of misschien doe je het gewoon voor de kick. Of wil je je ego ermee boosten. Je wilt bijvoorbeeld weten wat je marktwaarde is. ‘Zie ik er nog goed uit?’ of ‘Wat is mijn status ten opzichte van anderen?’ zijn dan vragen die logischerwijze in je opkomen. Daar kun je een antwoord op vinden door je op datingsites te zetten of, wat al wat moeilijker is, door mensen aan te spreken. Maar meestal is er toch nog iets meer aan de hand. ‘Er moet sowieso een nood zijn’, zegt Jasmine Steurbaut. ‘Ofwel zit er communicatief of seksueel iets niet goed in de relatie, zodat de nood er is om het elders te gaan zoeken. Het gras lijkt immers altijd groener aan de andere kant. Zeker wanneer je al lang samen bent, kan dat zo aanvoelen. De relatie kan dan het equivalent zijn van een flanellen pyjama, warm en comfortabel, maar op den duur begin je je af te vragen waar de sexy lingerie – het spannende en uitdagende – naartoe is. In het begin doen partners immers veel moeite om elkaar te verleiden en zich te profileren, maar vaak vervaagt dat. Terwijl ik ervoor pleit om dat te blijven onderhouden, dat kan de kansen op microcheating wat doen afnemen.’
Je vriend moeten delen met iemand, al is het dan virtueel, is verre van leuk
Vlucht vooruit
Of microcheating al dan niet een gevaar is voor je relatie, hangt dus enkel en alleen van jezelf af. Er zijn koppels die het aspect van een open relatie hanteren en elkaar veel vrijheid gunnen. Ze hebben bijvoorbeeld de deal dat ze mogen kussen met anderen of een naaktfoto mogen doorsturen. Dat lijkt misschien vreemd voor wie er wat strengere normen op nahoudt, maar het hoeft een goede relatie niet in de weg te staan. ‘Wat je ook doet, het moet kunnen als dat afgesproken is’, zegt Steurbaut. ‘Maar wanneer je partner er niets van weet, is het al iets anders. De vraag die je je best stelt is: wat wil ik ermee bereiken? Je eigen seksualiteit weer wat opkrikken door geprikkeld te worden door iemand anders? Dat kan best, maar er is een probleem als je die prikkel niet meer vindt bij je eigen partner. Want dan vlucht je weg.’
Eens de vlucht vooruit genomen is, is de weg terug vaak heel erg lastig. In die zin kan microcheating een opstapje zijn naar daadwerkelijk fysiek bedrog. De verleiding wordt groter om meer te doen dan je van plan was, want je wordt meegetrokken in een spannend verhaal dat al snel kan ontaarden. Steurbaut: ‘De stap naar direct bedrog wordt kleiner gemaakt, want er wordt als het ware een tussenstapje toegevoegd waardoor je makkelijker de grens bereikt. Op zich hoeft dat geen drama te zijn: misschien neem je de fantasie die je hebt met degene waarmee je chat mee naar je partner als je seks hebt. Dat kan best. Het voordeel bestaat er dan in dat je een tool krijgt aangereikt op seksueel gebied die je kunt gebruiken met je partner. Handboeien, blinddoeken, noem maar op. Maar misschien verlang je niettemin naar die andere persoon. En dat is niet zo gezond.’
Met de gsm naar het toilet
Kun je merken dat je partner er een intense chatrelatie met iemand anders op nahoudt? Er zijn uiteraard de evidenties zelve: gsm’s die plots worden weggedraaid of worden meegenomen naar het toilet, tabbladen die plots verdwijnen wanneer je passeert of je partner die zijn of haar computer plots dichtklapt… Dat moet een knipperlicht doen aangaan. Soms voel je het ook gewoon aan. Intuïtie en buikgevoel heet dat.
En wat als echt blijkt dat je partner je al maanden op microniveau bedriegt? Dan nog is lang niet alles verloren. ‘Wanneer je het ontdekt, moet je onderzoeken waar die nood van je partner vandaan komt’, zegt Steurbaut. ‘Zit er iets niet goed in de relatie? En wat dan precies? Met welk doel doet je partner dit? Belangrijk is om openlijk en eerlijk te communiceren. Dat kan pijn doen, maar het is de enige manier om tot een oplossing te komen. In die zin kan het zeker een wake-upcall zijn. Sommige koppels komen daar sterker uit, terwijl het bij anderen een gevoelig punt blijft telkens als er zich een crisis voordoet.’
Pieter weet daarover mee te praten. Hij leerde op MeetMe, een chat app, een vrouw kennen die hij nooit ontmoet heeft, maar met wie hij wel een intense chatrelatie onderhield. Tot zijn vriendin het ontdekte. ‘Mijn vriendin en ik zijn al bijna tien jaar samen en ook al is onze relatie nog best goed, echt spannend is het niet meer. Via een vriend leerde ik MeetMe kennen, een app waarmee je met willekeurige mannen of vrouwen kunt chatten. Al snel leerde ik Leen kennen. Ongeveer even oud als ik, zelfde interesses en gevoel voor humor. Kortom, het klikte. Na een week of twee van behoorlijk intense chatsessies, hebben we ons voor het eerst aan sexting gewaagd. Het was niet echt gepland, het kwam er gewoon van. Ze liet me weten dat ze in bad zat en ik stelde voor om haar rug in te zepen. Waarna we ons helemaal lieten gaan op de chat. ( lacht) Nauwelijks een week later zag mijn vriendin toevallig een berichtje van Leen oppoppen. Een dubbelzinnig berichtje, voor alle duidelijkheid. Ik heb haar meteen alles opgebiecht. Ze snapte het niet, wou aanvankelijk ook niet geloven dat we elkaar nooit ontmoet hadden. Uiteindelijk hebben we het na veel vijven en zessen bijgelegd, maar ik heb moeten beloven alle contact met Leen te verbreken. Dat was niet evident, want ik keek echt uit naar onze chats. Maar ik begrijp haar: je vriend moeten delen met iemand, al is het dan virtueel, is inderdaad verre van leuk.’
‘Microcheating kan even snerpend aanvoelen als fysiek bedrog’, zegt Steurbaut. Al is er wel een significant verschil tussen de seksen. ‘Mannen vinden fysiek bedrog doorgaans erger dan emotioneel bedrog. Bij vrouwen ligt het eerder andersom: als ze aanvoelen dat hun partner liefdesgevoelens heeft voor een andere vrouw, denken ze al snel dat de relatie bedreigd wordt.’
Moraal van het verhaal? Microcheating hoeft geen breekpunt te zijn, maar het kan er wel een worden. Alles hangt af van de intenties en het koppel in kwestie. Voorzichtigheid is dus geboden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
