‘Tijd om abortus te beschouwen als medische handeling in het belang van de gezondheid van vrouwen’

Een nieuwe wet in de Amerikaanse staat Arkansas die stelt dat vrouwen voor het uitvoeren van een abortus voortaan toestemming moeten hebben van de vader van het kind wordt wereldwijd op gefrond onthaald. Maar ook in Europa én in België gaat de abortuswetgeving niet ver genoeg, aldus feministische denktank Furia.

In de Amerikaanse Staat Arkansas treedt eind deze maand een nieuwe abortuswet in werking. Die bepaalt dat vrouwen voor een abortus voortaan de toestemming nodig hebben van de vader van het kind. Bij meisjes onder de 18 ligt het beslissingsrecht bij de ouders. De wet gaat ver: zelfs in het geval van verkrachting of incest zal een vrouw die haar zwangerschap wil beëindigen de toestemming nodig hebben van haar aanrander. Vrouwenrechtenactivisten staan op de barricade. Deze wet bedreigt de veiligheid van vrouwen en meisjes en schendt hun autonomie.

Het wordt tijd om abortus te beschouwen als een medische handeling in het belang van de gezondheid van vrouwen

Arkansas is niet de enige VS-staat waar abortusrechten beperkt worden. Volgens het Guttmacher Institute dat de wetgeving over reproductieve rechten in de VS opvolgt , werden in de eerste drie maanden van 2017 in diverse staten maar liefst 431 initiatieven ingediend die de toegang tot abortus bemoeilijken. President Trump is zelf een fervent tegenstander van abortus. Al op zijn eerste werkdag in het Witte Huis draaide hij de Amerikaanse geldkraan dicht voor buitenlandse ngo’s die abortus aanbieden. En dat besluit ondertekende hij, omringd door een groepje witte mannen. Of hoe een exclusief mannenclubje het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen wereldwijd schaamteloos met de voeten trad. Maar het gaat verder dan dat. Intussen zette de Trump-administratie stappen die ook de financiering van binnenlandse organisaties als Planned Parenthood (dat laagdrempelige reproductieve gezondheidszorg aanbiedt aan veelal vrouwen met lage inkomens) in het gedrang brengt.

Zelfs in België

Ook dichterbij, in Europa, staan abortusrechten onder druk en kan een trend naar strengere wetgeving vastgesteld worden. Activisten laten dit niet zomaar passeren. Zo kwamen in het najaar van 2016 de Poolse vrouwen massaal op straat tegen een dreigend totaalverbod op abortus. En met succes. Dat belet niet dat Polen al een erg strenge abortuswetgeving heeft met slechts 3 uitzonderingen.

Ierland was het laatste land in de Europese Unie dat na hevige debatten begin 2014 een abortuswet invoerde. Abortus kan er evenwel alleen als het leven van de moeder in gevaar is. Ierse vrouwen blijven dus massaal naar Groot-Brittannië trekken voor een abortus. Nog in 2014 werd de conservatieve regering in Spanje door massaal straatprotest gedwongen om haar wetsvoorstel voor een veel strengere abortuswetgeving in te trekken. De regels voor minderjarigen werden wel verstrengd.

De termijn van 12 weken voor een abortus zonder medische redenen is erg arbitrair. Samen met de noodzakelijke bedenktijd van 6 dagen brengt dit vrouwen vooral bij een laattijdige ontdekking van de zwangerschap in de problemen

En zelfs in België is de strijd niet gestreden: abortus werd in 1990 onder bepaalde voorwaarden gelegaliseerd, maar staat nog altijd in het strafrecht. Abortus kan tot 12 weken als de vrouw zich in een noodsituatie bevindt. Cruciaal is de definitie van noodsituatie: de wet vult die niet in, maar legt het beslissingsrecht hierover – en terecht – helemaal bij de vrouw. Partners, noch ouders of voogden moeten ingelicht. Na 12 weken kan abortus echter enkel om medische redenen en hebben artsen het laatste woord.

Eerbetoon aan Lucie van Crombrugghe

Ruim een kwarteeuw later wordt het tijd om abortus te beschouwen als een medische handeling in het belang van de gezondheid van vrouwen en niet langer als een morele fout die alleen onder bepaalde voorwaarden niet bestraft wordt. Bovendien moet de wet ook bijgestuurd. De termijn van 12 weken voor een abortus zonder medische redenen is erg arbitrair. Samen met de noodzakelijke bedenktijd van 6 dagen brengt dit vrouwen vooral bij een laattijdige ontdekking van de zwangerschap in de problemen. Zo trekken jaarlijks enkele honderden Belgische vrouwen naar Nederland voor een tweedetrimesterabortus die niet terugbetaald wordt en waarbij ook de nodige nazorg ontbreekt.

Momenteel liggen verschillende wetsvoorstellen van diverse partijen voor in het parlement. Het zou een gepast eerbetoon zijn aan de dit jaar overleden abortus- en vrouwenrechtenactiviste Lucie van Crombrugghe als hier eindelijk werk van wordt gemaakt. Want “gewenste kinderen zijn gelukkige kinderen”, zoals de slogan van het Vrouwen Overleg Komitee, voorganger van Furia, in volle abortusstrijd luidde.