‘Genderneutrale awards: eerlijke concurrentie tussen mannen en vrouwen bestaat (nog) niet’

Geen enkele actrice kon haar nominatie voor een Ensor verzilveren op de eerste genderneutrale editie. Communicatiespecialist Anja Peleman acht de tijd nog niet rijp. ‘Er is eerst nog veel werk aan de winkel in de praktijk.’

Niet één actrice viel in de prijzen op de eerste genderneutrale Ensors afgelopen weekend. Hoewel er bij de twintig kanshebbers op de vier acteerprijzen even veel acteurs als actrices genomineerd waren, koos de Ensoracadamie toch voor vier mannelijke winnaars. Toen ik dit las, moest ik meteen denken aan de award voor ‘Bouwvrouw van het jaar’, die ik afgelopen week mocht uitreiken met collega Sara Vercauteren tijdens de Belgian Construction Awards. Toen we onze speech aan het voorbereiden waren, hadden we er nog een gesprek over: geven we aan dat zo’n award specifiek voor vrouwen eigenlijk niet nodig zou moeten zijn? Of bevestigen we net dat het nodig is dat er een aparte award bestaat voor vrouwen?

De keuze werd snel gemaakt: het is het tweede scenario geworden. Want uit cijfers van de Bouwunie bleek dat slechts tien procent van de werknemers in de bouwsector een vrouw is. Zolang dat cijfer zo laag blijft, is het nodig om de vrouwen die wél in de bouwsector werken in de spotlights te zetten. Want rolmodellen werken. En inspireren. De tien procent werd ook heel tastbaar tijdens de uitreiking zelf: alle juryleden waren mannen, de presentator was een man en de verhouding man – vrouw in de zaal was ook 90-10. Stel dat ook deze Awards genderneutraal zouden zijn er dus geen ‘Bouwvrouw van het jaar’ bestond, maar wel ‘Bouwpersoonlijkheid van het jaar’: zou er dan een vrouw winnen? Ik vrees van niet, als ik de realiteit rondom me zag.

Ik herkende dezelfde gedachtegang in de reactie van actrice Veerle Baetens, die naar aanleiding van de Ensors reageerde dat ze de evolutie naar genderneutrale awards interessant vindt, maar dat onze maatschappij hier nog niet klaar voor is. Ze vertelde ook dat eerlijke concurrentie zelfs niet mogelijk is. Omdat er op dit moment nog altijd niet evenveel interessante vrouwenrollen als mannenrollen zijn.

Voor alle duidelijkheid, het gaat me er niet over dat de mannen die de Ensors hebben gewonnen ze niet zouden verdiend hebben. Wel dat vrouwen geen eerlijke kans krijgen door het op deze manier aan te pakken. Dus wat voor zin heeft het dan dat organisatoren van awarduitreikingen ‘vooruitstrevend’ willen zijn, terwijl de praktijk daar nog niet aan aangepast is?

Ik moest ook denken aan zangeres Adele die dit jaar de eerste genderneutrale award won voor Beste Album op de Brit Awards. Op het podium sprak ze uit dat ze net trots was om een vrouw te zijn. Ze haalde het volgens haarzelf ook van onder andere zanger Ed Sheeran omdat het politiek incorrect had geweest dat een man de eerste genderneutrale editie zou winnen.

Ik snap dan ook de terechte vrees dat awards bij genderneutrale categorieën veel vaker naar mannen zullen gaan dan naar vrouwen, net omdat in zoveel sectoren de kloof tussen mannen en vrouwen nog steeds zo groot is. Dus zijn we al wel klaar om genderneutraliteit naar voren te schuiven in awarduitreikingen? Is dat niet – wat eigenlijk jammer is – te vroeg? Er is eerst nog veel werk aan de winkel in de praktijk.

Er is en blijft veel discussie wat nu de beste manier is. Maar op dit moment wil ik graag een oproep doen: laat ons alle straffe vrouwen maar op een podium zetten. Hen laten schitteren. We hebben zo’n inspirerende rolmodellen nodig. En laat ons hopen dat net dat ervoor zal zorgen dat de kloof ook op de werkvloer of in de culturele sector verder verkleint. Zodat eerlijke concurrentie bij genderneutrale awards een realiteit kan zijn.