Björn Soenens blikt terug op het optreden van Amanda Gorman: ‘Mensen hebben altijd helden nodig’

Amanda Gorman maakt tijdens de inauguratie van kersvers Amerikaans president Joe Biden wereldwijd indruk met het gedicht The Hill We Climb. Als 22-jarige is ze de jongste dichter ooit die het evenement mag opluisteren.

‘Een inauguratie zou een feest moeten zijn, maar ik herinner me vooral de enorme zwaarte die dag. De Verenigde Staten telden vierhonderdduizend coronadoden, de verdeeldheid in het land was groter dan ooit, terwijl ook de rassenongelijkheid weer helemaal aan de oppervlakte was gekomen. Bovendien lag de bestorming van het Capitool twee weken eerder nog vers in het geheugen. De veiligheidsmaatregelen waren draconisch. Zo stonden er deze keer geen massa’s toeschouwers op de National Mall tussen het Congres en het Lincolnmonument, maar bijna tweehonderdduizend Amerikaanse vlaggen – een prachtig plaatje, maar ook wat akelig.

Gormans optreden duurde slechts vijfenhalve minuut, maar ze bracht de ontroering en vooral de hoop die de wereld die dag broodnodig had. Door haar kleurrijke verschijning en omdat ze als jonge zwarte vrouw met een spraakgebrek meerdere barrières overwon, maar ook door haar woorden, want dat waren allesbehalve karamellenverzen. Een gedicht over het bezweren van de verdeeldheid, het overstijgen van verschillen en de noodzaak om bij jezelf te beginnen: die actuele, helende boodschap maakte van Gorman de ster van de dag, veel meer dan de oude grijsaard om wie het allemaal te doen was.

Mensen hebben altijd helden nodig die het geloof in de toekomst kunnen belichamen en verwoorden. Hoop vasthouden als abstract principe: dat is veel moeilijker. Ik was dan ook niet verbaasd dat de media Gorman als een rockster onthaalden. Ze is een voorbeeld voor alle jonge mensen en mensen van kleur die voor verandering strijden, iemand die hen aanmoedigt om het niet op te geven. Bovendien speelde ze de aandacht bij de inauguratie heel slim uit door nadien de eerste zwarte dichteres op de cover van Vogue te worden, een kinderboek te schrijven en ook de druk bekeken Super Bowl (de American footballfinale, red.) op te luisteren. Veel Fox-kijkers en republikeinse kiezers lieten de inauguratie links liggen, maar zo bereikte Gorman wel enorm veel Amerikanen.

Wellicht stopt het hier niet voor haar. De verwijzing in haar inauguratiegedicht naar haar kinderdroom om president te worden, de manier waarop ze op de sociale media haar eigen ervaringen met raciale profilering deelde: Gorman is iemand die haar literair talent wil gebruiken om politiek actief te zijn. In 2036 zal ze 38 zijn en kan ze inderdaad een gooi doen naar het presidentschap – ik kan me voorstellen dat het echt zover komt.’