Waarom de jeugd oma’s interieur omarmt: ‘In turbulente tijden is grannycore een vorm van escapisme’

Een zelfgebreide plaid over de sofa, een gedroogd boeketje in een kristallen vaas op een kanten onderlegger en een bloemetjesbehang tegen de muur: grannycore maakt, in het spoor van cottagecore, het mooie weer op sociale media en de jeugd is fan. Waarom wil generatie Z wonen in een interieur uit grootmoeders tijd? ‘Het is de reallife tegenhanger van een digitale detox.’

Een oudroze fluwelen lampenkapje met franjes aan de onderkant, op een krullerig voetje met misschien nét iets te veel gouden accenten. Ik spotte het nachtlampje in de kringwinkel en nam het mee voor vijf euro. Misschien was het wat te pompeus naar mijn smaak, maar het zou zeker een gezellig licht geven op mijn nachtkastje.

Maar toen spotte mijn zoon mijn laatste kringvondst. ‘Oh, is dat voor op mijn kot?’ klonk het enthousiast. Diezelfde week verhuisde het naar zijn studentenkamer in Gent waar het nu staat te blinken op zijn ladekast. Verrast dat een bijna-twintiger valt voor kitscherige snuisterijtjes? Ik aanvankelijk ook, maar grannycore blijkt helemaal hip.

‘Beige latte frappuccino’

Grannycore is nieuw, maar is een uitloper van het al langer bekende cottagecore. Die trend stak de kop op in volle coronalockdown, en deed de opgesloten stedeling wegdromen naar het Engelse platteland, met z’n esthetiek van wilde bloemenborders buiten, en rustieke, landelijke charme binnen. Denk: bloemenbehang en -sofa, een gezellig gedekte tafel met obligatoir tafelkleed en een overvolle keuken die uitnodigt tot brood bakken en urenlang kokkerellen. Grannycore bouwt verder op diezelfde esthetiek, en de jeugd – en sociale media – zijn helemaal mee.

Waarom dweept generatie Z met het interieur van oma? Is het een reactie op de ‘beige latte frappuccino interieurs’ – zoals interieurstylist Daan Alferink dat zo treffend uitdrukte in het recentste seizoen van Blind gekocht – die de socialemediafeed van menig millennial domineren? Dat zal zeker meespelen, zegt interieurexpert Kelly Claessens, auteur van het boek F*ck Beige, die in eerdere seizoenen van Blind gekocht opviel door haar opvallende kleurgebruik. ‘Het is een opvallend antwoord op al die cleane interieurs, het beige, het zengevoel, de japandi-stil die lang alomtegenwoordig was. Ik denk dat veel mensen dat ondertussen kotsbeu zijn. (lacht) Grannycore is totaal het tegenovergestelde: héél druk, maar ook heel persoonlijk. Met zo’n interieur druk je echt uit wie je bent en waar je voor staat.’ Een goeie evolutie, vindt Claessens. ‘Mijn droom is dat je overal waar je binnenkomt voelt wat voor persoon er woont.’

‘De esthetiek van de jaren 90, toen we nog offline leefden, is booming. Denk maar aan het succes van de films van Wes Anderson en – recenter – de hype rond tv-serie Twin Peaks.’

Jongerenmarketeer Maarten Leyts

Monk mode en slow coffee

Maarten Leyts, jongerenmarketeer en oprichter van trendbureau Trendwolves, ziet cottage- en grannycore dan weer als een logische reactie op een oververhitte maatschappij. ‘We leven in een dusdanige versnelling dat de nood aan escapisme groot is. We zien dan ook heel wat trends die draaien rond mentale rust. Denk aan slow coffee – je koffie met aandacht drinken – en mindful of silent walking. Slow living is een hype die nog niet meteen over zijn hoogtepunt is.’

‘Je ziet dat bijvoorbeeld ook aan de opmars van monk mode, een trendwoord voor een toestand van opperste concentratie, waarin je alle afleidingen in je leven, o.a. sociale media, probeert te elimineren om zo tot een sterkere focus te komen. Monk mode met z’n sobere, zelfs kale esthetiek en serene sfeer is op het eerste gezicht het compleet tegenovergestelde van het rommelige grannycore, maar beide passen wel binnen die beweging naar vertraging en dat verlangen naar rust.’

Als bewijs voor die nood aan rust in het hoofd, haalt Leyts de populariteit aan van de zoekterm ‘digital detox’ op Google. En het zijn vooral onze jongeren, zo legt hij uit, die massaal op zoek zijn naar manieren om mentaal tot rust te komen. ‘We leven in een tijd van overprikkeling, hyperconnectiviteit, burn-out. Oudere generaties noemen onze jongeren graag zwak – “ze kunnen het niet aan” – maar dat zijn ze allerminst.’

Houvast

‘Ik denk zelf als gen X’er graag met heimwee terug aan mijn onbezorgde kindertijd en jeugd. Wij speelden urenlang buiten tot het donker werd en onze moeders riepen dat we naar huis moesten komen. We waren compleet onbereikbaar, technologie beheerste onze levens nog niet.’ Generatie Z heeft die onbekommerde tijd niet meegemaakt en toch hebben ze er heimwee naar, aldus Leyts. ‘Dat zie je ook aan de populariteit van de films van Wes Anderson en van een serie als Twin Peaks. De esthetiek van de jaren 90, toen we nog offline leefden, is booming.’

Je zou kortom cottage- en grannycore kunnen zien als de reallife tegenhanger van de digitale detox? ‘Dat is een goeie vergelijking, ja’, lacht Leyts. ‘Het is een manier om houvast te creëren in een instabiele wereld.

Kampen bouwen

Voeg daar nog de huidige stand van de wereld aan toe. Met een klimaat dat steeds meer ontregeld raakt en oorlogen die woeden, creëren jongeren binnenskamers als het ware een coconnetje waarin ze zich terugtrekken van de boze wereld. Dat verbaast Kelly Claessens alleszins niet. Als interieurvormgever is zij er al langer van overtuigd dat er heel wat emoties komen kijken bij hoe je woont en wilt wonen.

‘Jongeren krijgen dag in, dag uit zoveel informatie te verwerken. Ze worden de hele dag overspoeld met slecht nieuws. Dan is het fijn om thuis die veiligheid en geborgenheid te creëren die je in de buitenwereld niet voelt. Dat lukt niet in een beige, clean interieur. Dat lukt wel met items die je een huiselijk en warm gevoel geven.’ Leyts vergelijkt het met de kampen die hij bouwde als kind. ‘We vulden ons kamp met onze spullen en maakten er zo een veilige plek van waar we ons konden terugtrekken, samen met onze vrienden. Zo zie ik dat: als onze jongeren die kampjes aan het bouwen zijn.’

En dat ‘kamp’ hoeft niet veel te kosten, wat meteen ook een verklaring is voor het succes van het oma-interieur, vertelt Claessens. ‘Grannycore is een manier voor jongeren om met een bescheiden budget iets origineels en creatiefs met hun woning te doen. Lelijke keuken? Haal de frontjes eraf en hang er een bloemengordijntje voor. Leg een gehaakte plaid over een versleten zetel en maak je bed op met lakens in diverse bloemenstoffen. Wie geen geld heeft voor een compleet servies, mixt en matcht verschillende borden en glazen uit de kringwinkel. Zo’n samenraapsel van unieke vondsten straalt veel persoonlijkheid uit. Dat mag heel eclectisch zijn. Hoe diverser, hoe leuker.’  

Betaalbaar

Naast de prijs speelt ook het ecologische aspect een rol voor de jeugd, vertelt Maarten Leyts. ‘Duurzaamheid is een belangrijke waarde voor jongeren, maar duurzaam leven is erg duur. Ze hebben geen geld voor zonnepanelen of een warmtepomp, en zijn in veel gevallen bovendien ook geen huiseigenaar, maar huurder. Dan liggen ecologische ingrepen in je huis een stuk moeilijker. De beste manier om circulair te leven is voor hen dan ook hergebruik. Een tweede leven geven aan wat er al is, is de meest eenvoudige manier van duurzaamheid.’

Jongeren shoppen graag tweedehands, ook wat huisraad betreft. Preloved meubelen en vintage design zijn voor jongeren met een beperkt budget onbetaalbaar geworden, maar schemerlampjes, kanten lopers, omaservies en de zetel waar ooit de man des huizes zijn pijp in zat te roken vind je wel nog voor een prijsje in de kringwinkel of op de rommelmarkt. ‘Betaalbaar én circulair, dat zijn twee dingen die erg belangrijk zijn in de jongerencultuur’, aldus Leyts. En daarna moeten die vondsten online gepost worden. ‘Zo’n interieur zegt iets over je identiteit en wordt dus gretig gedeeld op sociale media. Want generatie Z wil de dingen niet alleen zeggen, ze willen ook tonen dat ze doen wat ze zeggen. En jongeren zijn geboren marketeers. Ze maken prachtige beeldjes van dat klassieke interieur en zetten dat vervolgens op sociale media. Dat gaat rond en een trend is geboren.’

Zoektocht naar identiteit

Wordt dit nu een trend die je overal zult zien? Zo’n vaart zal het niet lopen, denkt interieurexpert Kelly Claessens. ‘We zullen er hier en daar wel subtiel iets van zien opduiken in de interieurs. Zo spotte ik op designbeurs 3 days of design in Kopenhagen nog kanten gordijnen, en het is me niet ontgaan dat ook behang met print, zeker ook bloemen, helemaal terug is. Maar ik zie grannycore niet meteen opduiken in de huiskamers van welgestelde veertigers of vijftigers.’

Het doelpubliek blijft, aldus de interieurexpert, toch vooral jonge twintigers die op kot zitten of net in hun eerste huurappartement getrokken zijn. ‘Zij hebben nog geen budget en houden wel van een experimentje. Het is typisch voor jongeren dat ze nog heel erg zoekend zijn naar hun identiteit, zowel in hoe ze zich kleden als in hoe ze hun interieur inrichten. Met het ouder worden wordt hun smaak vanzelf wat minder frivool en uitgesproken. Dat is een heel normale evolutie. Bij oudere generaties zul je trends als grannycore eerder spotten in kleine accenten, en minder in grote statements.’

Emotionele waarde

Of ze zelf al de vraag kreeg om wat oma-elementjes in interieurs te verwerken, willen we tot slot nog weten. ‘Wel, ik ben toevallig op dit moment een ontwerp aan het maken voor een klant die een oude Singer-naaimachine van haar grootmoeder heeft geërfd. Ze vroeg me er een plekje voor te vinden, maar wel op zo’n manier dat het mooi blendt in haar interieur. En die vraag krijg ik wel vaker: mensen willen dan een vitrinekast of commode uit hun ouderlijk huis een plek geven. Niet omdat ze het meubel noodzakelijk mooi vinden, maar om de emotionele waarde.’

‘In zo’n gevallen is het de kunst om dat oude object toch mooi te laten opgaan in het geheel. Ik zet dat meubel dan wel eens in hoogglanslak of overschilder het in een kleur, voor een onverwacht effect. De meeste mensen voor wie ik werk, zijn geen starters, die hebben vaak al een hele uitzet uitgebouwd, en ik vind het een leuke uitdaging om oud met nieuw te combineren. Maar full on grannycore? (lacht) Nee, dat is niet mijn stijl.’

Design

Design

Van granny core tot koken onder een blauwe hemel: 7 maal inspiratie voor je keuken

Design

Design

Lamellen of een pergola met planten: hoe hou je stijlvol en duurzaam de zon buiten zonder airco?