Victor Horta ontwierp ook landhuizen: binnenkijken in Villa Carpentier

Victor Horta is vooral beroemd vanwege zijn grote herenhuizen in Brussel, minder bekend is dat hij ook landhuizen ontwierp. Villa Carpentier in Ronse is ongetwijfeld het mooiste voorbeeld. Eigenaars Michel en Olga Gilbert leiden ons rond.

Gelegen aan de weg naar Doornik, in Oost-Vlaanderen vlak bij de taalgrens, is Villa Carpentier een verborgen paradijsje. Victor Horta bouwde het tussen 1899 en 1901 voor textielbaron Valère Carpentier en zijn echtgenote Marie-Louise Huybrechts. Het echtpaar wilde een groot landhuis om vrienden te ontvangen, voornamelijk voor jachtpartijen. Horta stond op dat moment aan de top van zijn kunnen: hij had in Brussel net het Maison du Peuple afgewerkt en begeleidde de bouw van zijn eigen huis in Sint-Gillis, het latere Hortamuseum.

Geluksgevoel

Als we de grindweg opdraaien die naar het huis leidt, zijn we onder de indruk van de hoge bomen en de vele soorten planten en bloemen in de tuin: “Hier aankomen geeft een geluksgevoel,” vertelt eigenares Olga Gilbert, “we komen tot rust in de natuur.” Het huis van 700 vierkante meter, met conciërgewoning en stallen, is gebouwd in een park van drie hectare. De Japanse daken van het hoofdgebouw weerspiegelen Horta’s voorliefde voor oosterse kunst.

Zoals gebruikelijk vatte Horta de villa op als een gesamtkunstwerk dat tot in de kleinste details is uitgewerkt. Architectuur en binnenhuisinrichting vormen één harmonieus geheel. Maar, wat veel zeldzamer is, hij tekende ook de plannen voor het park, tot de wandelpaden in spiraalvorm toe. Hij koos zelfs de boomsoorten.

Via enkele treden van blauwe steen stappen we in de grote centrale hal die de ruimte verdeelt: woonkamer, eetkamer, kantoor en een trap die naar de slaapkamers leidt. In de veranda aan de linkerkant geniet je, beschut tegen regen en zon, van de tuin. Op de muren schilderingen van vogels, nog gedeeltelijk bedekt met witte verf: “Dit is de laatste fase van onze restauratie, die deze zomer zal plaatsvinden”, legt Michel Gilbert uit. Aan het interieur werkten destijds verscheidene kunstenaars mee: in de eetkamer is er een muurschildering van Albert Ciamberlani, in de hal een wandtapijt gesigneerd Emile Fabry en glas-in-loodramen van Raphaël Evaldre.

Geen museum

“Ik kocht dit huis in 2004 en verhuurde het met de bedoeling om erna een bed and breakfast uit te baten. Toen de huurders vertrokken, zijn we aan de restauratie begonnen en naarmate die vorderde, gingen we het huis steeds mooier vinden”, vertelt de eigenaar. “We besloten het als landhuis in gebruik te nemen.” Het echtpaar woont deels hier, deels in het Huis Max Hallet, eveneens getekend door Horta, in Brussel. Ze zijn daarmee niet aan hun proefstuk toe, dit is maar liefst hun vierde Horta-huis. “Zodra ik twee objecten heb, begin ik een verzameling”, geeft Michel toe. Michel en Olga Gilbert zijn ook een professioneel koppel, in de vastgoedsector. Over de vraag hoe het is om anno 2022 in een Horta-huis te wonen, hoeft Michel niet lang na te denken: met meubelen en kunstwerken kun je het interieur een eigentijds tintje geven en heb je niet het gevoel in een museum te wonen. “Het is niet de art nouveau die me fascineert, maar de stijl van Victor Horta. Zijn werk is met niets anders te vergelijken, niets wordt aan het toeval overgelaten.” De passie voor Horta gaat zo ver dat ze hun kinderen Victor en… Orta noemden.

Elke gevel een perk

De tuinen zijn tussen 2016 en 2018 volledig opnieuw aangelegd. Een noodzaak: de tuinen waren te verwilderd. Het ruwe werk werd uitgevoerd door Steve Delussine, maar het is Olga die de planten koos en de patronen bepaalde. “Ik heb alles moeten leren. Ik kon geen tuinarchitect vinden die me beviel, dus maakte ik het ontwerp zelf.” De lay-out van de paden vonden ze dankzij een luchtopname: “Michel bestuurde de drone en ik volgde het patroon van de paden met onze tuinslang, op zoek naar de oorspronkelijke bochten.”

Terwijl Léon, de pauw, ons pad kruist, somt Olga de plantensoorten op: 20 Japanse esdoorns, 29 rododendrons, 30 azalea’s, 20 hortensia’s, 90 rozelaars… Honderden vakkundig gekozen soorten. De eigenares toont de honderden schetsen, foto’s van planten en tuinen die haar hebben geïnspireerd, zoals die van het museum Van Buuren of The Green Line in New York. “Ik vond ze geweldig, maar de volgende stap is je inspiratie omzetten naar hier. Aan Horta kun je niet om het even welke plant koppelen. Elke gevel heeft zijn eigen kleuren en ik koos voor elk bloemperk de juiste bloemen voor die plek.” Voor een gevel van rode baksteen bloeien warme tinten. Aan de kant van de blauwe steen staan dieppaarse bloemen. “Twee maanden lang waren de keukenmuren behangen met Olga’s schetsen”, glimlacht Michel. Rondom het huis zijn verschillende terrassen aangelegd, zodat je de hele dag wel ergens van de zon of de schaduw kunt genieten. “In de tijd van Horta maakte men geen gebruik van de zon zoals wij dat nu doen”, merkt Olga op. “Maar vandaag is buiten ontbijten met onze kinderen een echte traktatie.”