Pernette Perriand over haar moeder Charlotte: ‘Haar ontwerpen zullen nooit verouderen’

Als dochter van de grote Charlotte Perriand zet Pernette zich in voor het voortbestaan van de creaties van haar moeder, onder meer door tentoonstellingen en heruitgaven bij Cassina. Met grote genegenheid voor het designicoon dat in 1999 overleed, vertelt Pernette Perriand hoe zij erin slaagt haar erfgoed levend te houden. ‘Ze wist hoe ze zichzelf moest laten respecteren.’

Wanneer ze over haar praat, noemt ze haar steevast Charlotte. Toch is er duidelijk een kinderlijke bewondering in haar stem en ogen te merken, vooral wanneer Pernette Perriand het over het werk van haar moeder heeft. We zitten met haar in de nieuwe Cassina brand store in Brussel, die een vleugel van de Instore designwinkel inneemt. Overal om ons heen herkennen we meubels van een van de sleutelfiguren uit het modernisme, aangezien het Italiaanse merk de rechten bezit om deze uitzonderlijke meubels opnieuw uit te brengen.

Vergezeld door Jacques Barsac, die samen met haar de erfenis beheert van de vrouw die te lang in de schaduw van Le Corbusier is gebleven en verschillende boeken over het onderwerp heeft geschreven, is Perriand vol lof over de winkel. ‘De zwart-witte architectuur benadrukt Charlottes stukken’, glundert ze. ‘Het is prachtig.’ Vanavond opent ze een tentoonstelling gewijd aan Charlotte Perriand in het Brussels Design Museum, weer een andere manier om haar moeder en haar kunst opnieuw tot leven te wekken.

Wat is uw rol in de heruitgave van uw moeders meubelen?

Perriand: ‘Elk jaar stellen Jacques en ik modellen voor aan Cassina om opnieuw uit te geven. Charlotte ontwierp gedurende zeven decennia, dus we hebben veel mogelijkheden. We maken keuzes op basis van de trends die het merk wil promoten. Soms willen ze tafels, anders vragen ze specifiek naar stoelen,… We duiken dan in de archieven en kijken wat we naar buiten willen brengen. Soms zijn er stukken die we verschillende jaren na elkaar moeten voorstellen, omdat ze niet meteen uitkomen. Wat magisch is, is een tekening van soms zestig jaar oud tevoorschijn halen en er twee jaar later op te kunnen zitten. Soms beginnen we met een eenvoudig overtrekpapier waarop het voorwerp levensgroot is getekend. We zetten dit meubilair terug in de hedendaagse wereld.’

Zijn haar creaties volgens jou nog steeds in overeenstemming met de huidige smaak?

Perriand: ‘Dit zijn stukken die nooit zullen verouderen. In haar meubelontwerpen zie je veel vrij minimalistische stukken die geen groot volume hebben. Dat vind ik geweldig, want vandaag hebben de meeste mensen, met uitzondering van rijke mensen die in grote flats wonen, behoefte aan kleine items.’

Is het moeilijk om deze voorwerpen aan de huidige normen te laten voldoen zonder ze te veranderen?

Perriand: ‘We zorgen ervoor dat we het volume niet veranderen, maar passen wel de materialen aan. Zo waren sommige modellen niet ontworpen voor het exterieur, waardoor we vandaag teak en kalksteen gebruiken in plaats van leder. Het is geen probleem: Charlotte had bij al haar ontwerpen geen vast model voor ogen, ze dacht altijd aan variaties. In haar werk ligt niets vast, en ze zei altijd dat je je moet aanpassen aan de omstandigheden van de dag. Soms is dat echter niet gemakkelijk. Toen de 522 Tokyo Chaise Longue in bamboe opnieuw werd uitgebracht, was het de bedoeling de latten even dun te houden als het oorspronkelijke model. Maar uit krachtproeven bleek dat ze te snel braken. De latten moesten bijgevolg dikker gemaakt worden. Dat vind ik nog steeds jammer, ook al werkt het model heel goed.’

Hoe voel je je als je een concessie moet doen?

Perriand: ‘Charlotte was geen dogmatische vrouw. Er is een lijn getrokken en we proberen zo eerlijk mogelijk te zijn. Soms kan een aanpassing ons blijven achtervolgen. Zelfs vandaag de dag zeggen we bij het zien van bepaalde meubelstukken nog: waarom hebben we dit aanvaard? En dan heb ik het over details die niemand echt ziet. Dat gezegd zijnde, soms zeggen we ook gewoonweg nee.’

Charlotte had een zeer sociale aanpak, vandaag worden haar heruitgaven tegen best hoge prijzen verkocht.

Perriand: ‘Het is waar dat ze een zeer sociale visie had. Maar sommige van haar meubelen, die in kleine aantallen werden geproduceerd, waren in die tijd al duur. Ze had het graag betaalbaarder gezien, maar dat was niet mogelijk. Natuurlijk maakte zij minder dure meubels, maar je moet niet vergeten dat deze in serie werden ontworpen en geproduceerd voor een specifiek woningbouwproject. Als we het over heruitgaven hebben, is dat anders. Achter deze prijzen staan de royalty’s die ons in staat stellen Charlottes werk in leven te houden. Cassina draagt ook vijftig procent bij in geval van gerechtelijke vervolging wegens namaak. Je mag ook niet vergeten dat het merk voor een kwaliteitscontrole zorgt. La Scala in Milaan koos ooit voor het plaatsen van nep Grand Confort stoelen. Zes maanden later waren ze gebroken.’

Was het voor haar dood duidelijk dat u haar werk zou voortzetten?

Perriand: ‘Ja, dat was heel duidelijk voor haar, ook al praatte ze niet graag over wat ze eerder had gedaan. Als mensen haar vragen stelden, sprak zij liever over het heden en wat zij in de toekomst wilde doen. Het verleden maakte haar kwaad. Ze zei altijd tegen me: “Als ik er niet meer ben, zijn er archieven, je redt het wel. Persoonlijk had ik niet gedacht dat het me mijn hele leven zou kosten. Ik was binnenhuisarchitect en Jacques stopte met het maken van films. Charlotte overleed in 1999 en in 2002 stopten we beiden met onze persoonlijke activiteiten. Ik dacht niet dat ik het zo lang zou volhouden, intussen al tweeëntwintig jaar.’

Je had de kans om met je moeder te werken. Hoe was ze in haar professionele leven?

Perriand: ‘Ze was erg veeleisend en ze wist wat ze wilde. Ik zal je een anekdote vertellen. Het was 1968, op de Japanse ambassade in Parijs. We kwamen ter plaatse en Charlotte zag een schakelaar waarvan ze dacht dat hij niet op de juiste hoogte zat. Ze belde de elektricien die de fout ontkende. Zij nam de plannen weer ter hand om hem te laten zien dat hij zich vergiste. Hij antwoordde dat een vrouw hem geen lesje te leren had. Ze gebood hem om het terrein onmiddellijk te verlaten en hij weigerde. In die tijd waren er nog geen mobiele telefoons, dus liep ze naar de bistro aan de overkant om zijn bazen te bellen en hen te vragen hem onmiddellijk te komen halen. Ze wist hoe ze zichzelf moest laten respecteren. Ze zei altijd tegen me: “Als je je werk goed kent, is er geen probleem.” Dat ben ik nooit vergeten.’