Oude muurschilderingen en glasramen in de hoofdrol: ‘Wie een hedendaags interieur wil, moet dit soort huizen niet kopen’

Mochten huizen zelf hun bewoners kunnen kiezen, dan pikte deze goed bewaarde burgerwoning in Borgerhout er allicht Margot Bertels uit. Met haar ervaring in interieurarchitectuur en monumentenzorg was zij de geknipte persoon om het te renoveren zonder aan de oude ziel te raken.

Sommigen doen er jaren over om de juiste woning te vinden, anderen – zoals Margot en Seb – krijgen totaal onverwachts hun droomhuis in de schoot geworpen. Het koppel was in volle voorbereiding van een groot huwelijksfeest toen ze via vrienden vernamen dat er vlak bij Zurenborg een burgerwoning van eind negentiende eeuw te koop kwam. Margot, die opgroeide in deze buurt, kon haar nieuwsgierigheid niet bedwingen. “Seb en ik waren nog helemaal niet op zoek. Integendeel: onze trouwerij zou veel kosten, dus was het plan om eerst nog wat te sparen. Maar we beseften al vrij snel dat we deze kans niet konden laten liggen.” De vorige eigenaars waren bekommerd om hun huis en hoopten dat de authenticiteit en zeker de muurschildering bewaard zouden blijven. Dankzij Margots achtergrond konden ze het met een gerust hart verkopen. Als interieurarchitecte met een diploma Monumentenzorg startte Margot zes jaar geleden bij Renotec, een aannemer die gebouwen, monumenten en kunstwerken restaureert en renoveert met ambachtelijke kennis en innovatieve technieken. “Ik was eerst hoofd van de steenkapperij en nu ben ik samen met een collega verantwoordelijk voor de afdeling interieurrestauratie”, zegt ze.

Respect voor het ontwerp

Seb gaf zijn kersverse vrouw carte blanche – alleen een snoeproze plafond was voor hem een no-go – en een maand nadat ze het huis hadden gekocht, was het ontwerp al klaar. De vorige eigenaars bleven er nog een klein jaar wonen tot hun eigen nieuwbouw klaar was en dan kon het verbouwen beginnen. Dankzij Margots strakke planning duurde de verbouwing niet langer dan een bouwverlof van drie weken. Nooit heeft ze de intentie gehad om imperfecties weg te werken en een nieuwe look na te streven. “Wie een hedendaags interieur wil, moet dit soort huizen niet kopen”, vindt ze. Respect voor het oorspronkelijke ontwerp is een belangrijk principe binnen de restauratiewereld. “Op plannen en in archieven gaan we na hoe een pand er aan het begin van zijn bestaan heeft uitgezien en daarna trachten we het zo veel mogelijk naar zijn originele staat terug te brengen. Zo lagen er in onze woonkamer en gang keramische tegels die veel recenter waren dan de woning zelf. Omdat zulke vloeren hier niet thuishoren, hebben we ze verwijderd en vervangen door een visgraatparket in de eetkamer en rouge royal-tegels in de gang. Die waren wél gebruikelijk op het moment dat dit huis gebouwd werd.”

Niet wit, maar moody

Voor het restaureren van de drie muurschilderingen op de muur tussen de keuken en de eetkamer schakelde ze een gespecialiseerde collega in. Gewapend met een klein penseel werkte die er in totaal vier dagen aan. “Waar lacunes zaten werd de schildering tot tegen de rand gereconstrueerd. Het is zaak om eerst de juiste kleuren te mengen op een bordje en die tijdens het proces van het schilderen te differentiëren om een realistisch beeld te krijgen.” Kenners zien in één oogopslag dat de schilderingen op een ander moment en wellicht ook door andere schilders zijn gerealiseerd, maar één aspect hebben ze gemeen: vogels.

“Het was een uitdaging om met de andere muren het juiste tegenwicht aan de schilderingen te geven. Ik koos voor behang in Japans gras. Effen van kleur, maar niet van textuur. Dat was een hap uit ons budget, maar het was het zeker waard.” Het valt op hoe je hier van de ene sfeer in de andere wandelt doordat Margot elke ruimte een eigen kleur heeft gegeven. Zo is het lichtrijke salon hemelsblauw geworden, een knipoog naar de vogels die niet alleen in de muurschilderingen maar ook in de sierlijsten en het glasraam voorkomen. In de televisieruimte – waar de zon moeilijk bij kan – zorgt een donkere en warme cameltint voor nog meer gezelligheid en de geborgenheid van de keuken wordt benadrukt met grijze kalei. “We hadden het kleine raam in de keuken kunnen vervangen door een groot schuifraam voor meer licht, maar dan zouden we het contrast met de eetkamer – die gezegend is met een glasraam in het plafond – zijn kwijtgespeeld. Contrasten zijn nodig opdat alle elementen mooi tot hun recht zouden komen. Mocht alles hier wit geschilderd zijn, dan was het nooit zo moody geweest als nu.”

Hier en daar iets nieuws

De keuken en badkamer zijn volledig vernieuwd en goed voorzien van maatwerk door de Furniturist. “Dit zijn de enige ruimten waar ik het meubilair graag ingewerkt, clean en naadloos heb”, zegt Margot. Met natuursteen gaf ze beide wat meer punch. In een oud pand zoals dit komen preloved meubelen en decoratie natuurlijk mooi tot hun recht. Zo kreeg Margot oude Pastoe-kasten van haar grootouders, een vintage tafel en booglamp van haar vader en springt ze graag binnen bij Christiaensen & Christiaensen en Nome Furniture. Ook de Antwerpse stoffeerder Bea Joppen is hier goed vertegenwoordigd: ze maakte de twee ingebouwde zitbanken en een oranje gestoffeerde fauteuil. Daarnaast zien we ook items van Ikea, Sofa Company, H&M, HKliving… of hoe ook een historisch pand hier en daar wel wat nieuws kan gebruiken.