Open moet het zijn: binnenkijken bij interieurvormgeefster Claire Bataille

De Antwerpse bel-etage van Claire Bataille is een schitterend voorbeeld van de woonfilosofie die ze al vijftig jaar uitdraagt: licht en leegte als ultieme luxe. “Om te onthaasten heb je rust en stilte nodig.”

Wat en hoeveel heeft een mens nodig om te wonen? Als je het appartement van Claire Bataille bekijkt: vooral licht en ruimte. Die zijn op deze Antwerpse piano nobile veel belangrijker dan de meubels of de kunstwerken, hoe mooi ze ook zijn. Het interieur is helemaal op maat van de interieurstyliste en haar man, Yves Borin. Bataille staat, samen met haar compagnon Paul Ibens, intussen al bijna vijftig jaar bekend om haar uitgepuurde interieurs. Het duo studeerde samen en startte in 1968 het bureau Bataille-Ibens Design. Ze worden vooral geroemd om hun holistische aanpak: architectuur, interieur, meubels, beeldende kunst, buitenruimte, alles pakken ze mee in hun ontwerp. Wie in dit appartement rondloopt, snapt waarom de Nederlandse krant NRC hen ooit ‘soberheidsgoeroes’ noemde. Ook zelf stippen ze puurheid en eenvoud aan als kernwaarden. Voeg daar gerust nog functionaliteit en de gulden snede aan toe. Elk ontwerp, of het nu een interieur of een meubel betreft, zuiveren ze uit tot alleen de essentie overblijft. Toch beschouwen ze zichzelf niet als minimalisten. Bataille: “Voor ons is het complexer. Wij zijn ‘rijk’ in materiaal, maar ‘arm’ in decoratie.”

Change of plans

Je zou het op het eerste gezicht niet zeggen, maar dit is een van de allereerste appartementsgebouwen van Antwerpen. Oorspronkelijk was het een groot achttiende-eeuws herenhuis, dat in het begin van de negentiende eeuw werd uitgebreid met een nieuwe zijvleugel voor de slaap- en badkamers. Boven op het pand kwamen nog vier extra verdiepingen et voilà: een van de eerste Antwerpse appartementencomplexen was een feit. Zo’n dertig jaar geleden kocht het koppel Bataille-Borin deze bel-etage van 380 vierkante meter, die vooraan uitkijkt op het Albertpark en achteraan op een knusse binnentuin.Bataille verbouwde de woning grondig. Bataille: “Alle wanden die het daglicht blokkeerden, gingen eruit. Ook het historische, symmetrische grondplan sneuvelde. Nu heeft het appartement een moderne, open structuur, waardoor het veel flexibeler is en de ruimtes in elkaar overlopen. Het enige dat overbleef van het originele herenhuis, zijn de boogramen in onze living.”

Woon-werkhuis

In het appartement wordt niet alleen gewoond, maar ook gewerkt. De grote eettafel zou je evengoed een tekentafel kunnen noemen; elke maandag en vrijdag zitten Bataille en Ibens hier samen te ontwerpen, in alle stilte en ver weg van computers en de hectiek van kantoor. Die bureaus staan tegenwoordig niet meer in Antwerpen, maar in Brussel. Zo’n vijf jaar geleden ging Bataille-Ibens op in Wave Architecture: een nauwe samenwerking met Laurence Vander Elst en Gregory Wantiez, hun opvolgers. “Langzamerhand zullen zij het van ons overnemen”, vertelt de ervaren vormgeefster. “Delegeren viel niet mee, maar stoppen vind ik nóg moeilijker. Ik denk steeds: wat ga ik daarna doen? Maar voorlopig blijven Paul en ik nog een team, elk aan een kant van onze schetsrol. Ruzies of meningsverschillen kennen we niet. Uiteraard zijn we twee individuen, maar we hebben dezelfde ideeën en drukken die ook op eenzelfde manier uit. Daardoor staan we samen sterker en werken we beter én sneller.”

Zonder prikkels

Dit appartement van Claire Bataille is een toonbeeld van de woonfilosofie die ze al vijftig jaar uitdragen. Met in de hoofdrol: een eenvoudige stijl, mooie proporties, daglicht en zichtlijnen. Volgens haar zijn deze “universele architecturale elementen essentieel voor de kwaliteit van een huis”. Het mooie doorzicht en de zon die gul binnenvalt en lichtvlekken maakt op het zwart gebeitste eiken parket, bewijzen haar gelijk. “Een succesvol huis is als een functionele machine”, zegt ze. “Met voldoende ruimte voor eten, zitten, werken én leven. Maar ook voor leegte. Voor mij zijn lege ruimtes een échte luxe. De buitenwereld is al zo complex en onze levens worden steeds drukker. Een hele dag worden we omgeven door verschillende prikkels. Daar willen we in ons eigen huis aan ontsnappen. Maar in een overgedecoreerde woonst lukt dat niet. Om te onthaasten heb je rust en stilte nodig.”