Meer voor minder na verbouwing: oppervlakte werd niét groter, ruimtelijk gevoel wél

De heilige graal van een verbouwing? Naast esthetiek zal het antwoord toch vooral ‘betaalbaarheid’ luiden. Architecte Indra Janda wist haar budget smaakvol te drukken dankzij een paar slimme ingrepen en de grenzeloze drive van haar man Tijl.

Belgen hebben een baksteen in de maag. Als we geen nieuwbouw laten zetten, kiezen we voor een uitbouw. In het verlengde of over de achtergevel heen van het rijhuis dat we wisten te kopen. Liefst met een glaspartij om meer zonlicht binnen te halen en met genoeg ruimte voor een modern keukeneiland. Zo eentje dat overgaat in een tafel waaraan je gezin of vrienden kunnen aanschuiven terwijl het lief in de potten roert. Het geheel door een architect ontworpen die het deskundig aan de oorspronkelijke achtergevel weet te plakken. ‘En dat is net wat vaak het budget de pan uit doet rijzen’, zegt Indra Janda. Met Menno Vanderghote, die ze als collega leerde kennen bij Marie-José Van Hee, vormt ze vandaag het architectenduo Atelier Janda Vanderghote. ‘In plaats daarvan hebben we met kleine ingrepen het huis leefbaar gemaakt voor het hele gezin. Binnen de oppervlakte die er was.’

Op het honderd jaar oude huisje om de hoek van het Gentse Van Beverenplein reageerde ze aanvankelijk wat lauw. Het was de achterliggende tuin – 75 meter diep – die het enthousiasme aanwakkerde. Al was het bezaaid met een achterhuis en tuinkoten. ‘Het was meteen duidelijk dat we die zouden slopen om de tuin echt deel te laten uitmaken van het huis’, vertelt ze terwijl ze halt houdt bij de zwemvijver. De constructie in ruwe stoeptegels lijkt een symbolische plek. Ze staat voor het einde van een jarenlange verbouwing die ook hier is gestart. Een jaar lang woonde Indra samen met haar gezin in een kleine chalet die op deze plek stond. Ook de vorige eigenaars woonden er, op een oppervlakte niet groter dan de vijver vandaag is. Het gaf het koppel – maar voornamelijk Tijl, die leerkracht lichamelijke opvoeding is – de mogelijkheid om na het werk en terwijl de kinderen sliepen volledig in klusmodus te gaan. ‘In die tijd hebben we onszelf heel wat avonden op café, concerten en vakanties ontzegd. Vaak is er geen andere optie. Het is of het zelf doen, of gewoon niet.’

Open podium

Het bescheiden aantal vierkante meters van het voorhuis dat Indra en Tijl kochten, was telkens opgedeeld in een voor- en achterkamer, gescheiden door een afgesloten trap over twee verdiepingen. En toch besloten ze om ruimte op te geven. De zolder werd geëlimineerd om een hoge en ruime kinderverdieping te creëren, op de eerste verdieping zagen ze af van een deel van de voorkamer. Er kwam een grote vide in de plaats, met een mezzanine groot genoeg voor een tv-hoek en bibliotheek. Door de ingreep schijnt nu het ochtendlicht door het huis. ‘Het klinkt als een cliché, maar net daardoor vergroot je het ruimtegevoel’, valt Menno in. En door sereniteit te creëren.

Op een paar uitzonderingen na zijn alle zelf ontworpen meubelen – die het atelier ook verkoopt – van hetzelfde geoliede berkenmultiplexmateriaal, net als de plafonds en de vloeren. Een materiaal dat betaalbaar is en hanteerbaar blijft voor doe-het-zelvers. Doorheen het huis koos Indra voor twee kleuraccenten: een lik zachtroze verf van Farrow & Ball op de muren en eenvoudige cementtegels in één kleur. Maar dan wel in een groentint die niet vaak voorkomt. ‘Dat maakt het net iets boeiender’, zegt ze. ‘Het zit in die kleine dingen. Subtiele, simpele zaken opwaarderen: dat is de rode draad in zowat al onze projecten. Met eenvoud toch een statement maken.’

Op de gelijkvloerse verdieping werd de oorspronkelijke garage bij de woning betrokken als extra leefruimte. ‘In de winter houden we de schuiframen dicht, behalve als we gasten hebben. De bank wordt dan een soort podium voor de kinderen, die hun nieuwjaarsbrief voorlezen of een show opvoeren. In de zomer gaat alles open en wordt de hele ruimte één geheel dat overloopt in de tuin.’

Slimme notelaar

Ook de groene oase hebben Tijl en Indra aan zichzelf te danken. Er kwam geen tuinarchitect aan te pas, wel een constante zoektocht naar de juiste planten. Zoals een notelaar die meer doet dan alleen maar mooi wezen. ‘De hele achtergevel bestaat uit glas, knal op het zuiden. In plaats van een duur zonweringsysteem te bouwen, kozen we voor een boom. In de zomer zorgt hij voor beschutting, in de winter laat hij de lage zon de ruimte net opwarmen. Goedkoop, mooi én goed voor de natuur’, besluit Indra. Menno knikt. ‘Toch is het vaak moeilijk om die boodschap over te brengen. Door reclame worden we continu bestookt met allerhande snufjes die we ons dan laten opdringen. Maar eigenlijk is dat allemaal niet nodig. Het is een van de vele inzichten die we overhouden aan onze tijd bij Marie-José Van Hee.’

Ook de zwarte luifel zorgt voor de nodige beschutting doorheen de seizoenen. ‘De laatste twee jaar vonden etentjes en feestjes vooral hier plaats’, blikt Indra met een glimlach terug. ‘Zodra het begint te druppelen, horen we de buren mopperend naar binnen verhuizen om te schuilen. Dat hoeft hier niet, zelfs niet bij onweer. Het huis mag dan compact zijn, aan ruimte is er op deze manier geen gebrek.’