Jong designtalent Kato Herbots wint Ecodesign Award met project rond gezond en duurzaam leven in de zon

De 23-jarige Kato Herbots viel in de prijzen met haar afstudeerproject Residents of Solar Space.  Ze ontving de Human Interest en Inspiring Design-prijzen tijdens de uitreiking van de Ecodesign Awards voor studenten 2024. ‘Een teveel aan zonlicht is schadelijk, maar een tekort ook. Met mijn project wil ik helpen om de balans te vinden.’

OVAM en Vlaanderen Circulair belonen jong designgeweld met de Ecodesign Awards 2024. De winnende studenten zijn jong, ambitieus en willen de wereld op een duurzame manier veranderen met hun innovatieve circulaire ideeën. In de categorieën Human Interest en Inspiring Design ging Kato Herbots lopen met de prijs, uitgereikt door Knack Weekend en Design Museum Gent.

Herbots studeerde af in productdesign aan de LUCA School of Arts Genk met haar project Residents of Solar Space. Naast het winnen van een Ecodesign Award werd ze ook geselecteerd voor Flanders DC’s ‘Designklas’ van 2024.

De jonge designer laat zich graag inspireren door grote natuurlijke thema’s zoals zon, water en wind. ‘Ik ben gefascineerd door hoe deze natuurkrachten ons leven vormgeven. Als ontwerper zoek ik naar manieren om daarmee iets betekenisvols te doen.’ Haar project Residents of Solar Space combineert onderzoek, materialeninnovatie en praktische toepassingen om bewustzijn te creëren rond blootstelling aan de zon. ‘Het is een thema waar veel polarisatie rond heerst. Enerzijds omdat de zon schadelijk is voor ons als we er te lang aan blootgesteld worden, anderzijds omdat een tekort aan de zon ongezond is. Als designer wil ik de nuance in het debat brengen.’

Gedreven door grondig onderzoek

Het project is gebaseerd op uitgebreid onderzoek, variërend van gesprekken met dermatologen tot literatuurstudies over materialen. ‘Ik ging in gesprek met experts zoals dermatoloog Thomas Maselis en werkte samen met textielexperts voor mijn onderzoek. Ik wilde er zeker van zijn dat mijn producten niet alleen mooi, maar ook functioneel en correct onderbouwd zijn,’ zegt ze. Het resultaat is een project dat de kloof tussen wetenschap, design en bewustwording overbrugt.

Innovatieve ontwerpen

Residents of Solar Space bestaat naast een website en video ook uit twee producten, een trui en een strandlaken.

‘De trui speelt in op de herfst en het voorjaar, waarin we vaak een tekort aan vitamine D opbouwen door gebrek aan blootstelling aan zonlicht. In deze maanden is er wel zonlicht, maar komen we er niet genoeg mee in aanraking. Mensen nemen daarom vaak voedingssupplementen om dat tekort te compenseren, maar wat als we vitamine D op een natuurlijke manier kunnen opnemen en zo de winter overbruggen?’ Herbots werkte met een UV-transparant materiaal om dit tekort op een duurzame manier aan te pakken. Ze werkte hiervoor samen met het Belgische textielexpertisecentrum Centexbel en de Brusselse start-up Noosa Fiber, die milieuvriendelijke garens maakt van PLA, een bioplastic. ‘Het is een duurzaam materiaal, dat functionele en ecologische eigenschappen combineert’, licht Herbots toe. ‘Plastic is gemaakt van aardolie en is niet bio-afbreekbaar, terwijl PLA gemaakt wordt van hernieuwbare grondstoffen zoals suikerriet of zetmeel. We moeten ook nadenken over hoe we kunststoffen gebruiken en ze niet inzetten voor wegwerpproducten.’

Het strandlaken is bedoeld om in de zon te zitten, op een veilige manier. Het fungeert als zonnewijzer, waarmee gebruikers kunnen zien hoe lang ze veilig in de zon kunnen blijven, gebaseerd op de UV-index en hun huidtype. ‘Het laken bevat ook garens die reageren op zonlicht, waardoor het patroon verandert. Ik heb het zelf geverfd met een natuurlijk pigment. Dit benadrukt de kracht van de zon door de tijd heen. Het belang van het tijdsaspect in onze relatie met de zon wilde ik uitdrukken met dit product.’ 

Duurzaam gedrag stimuleren

Herbots’ ontwerpen richten zich niet alleen op praktische oplossingen, maar ook op bewustwording. ‘Sommige types zonnecrème zijn vervuilend, de crèmes zitten verpakt in milieuonvriendelijke plastic flessen en het product wordt niet altijd correct gebruikt. Om jezelf te beschermen tegen huidkanker, zou je een grote hoeveelheid op je huid moeten smeren, maar dat gebeurt doorgaans niet. Mijn ontwerpen bieden alternatieven die onze omgang met zonlicht fundamenteel in vraag stellen.’  

Toekomstplannen

Sinds haar afstuderen werkt Kato Herbots bij de onderzoeksgroep van LUCA School of Arts rond circulaire projecten in de meubel- en schoenenindustrie. Daarnaast ontwikkelt ze een nieuw project rond invasieve plantensoorten en klimaatverandering. ‘Ik wil blijven ontwerpen met een kritische blik op onze gewoontes en tonen hoe het anders kan. Een goede ontwerper moet volgens mij een standpunt durven innemen en alternatieven aanreiken.’

Ontdek Residents of Solar Space  

Het project Residents of Solar Space is te zien in CC De Bogaard van 17 februari  tot 25 april 2025 en het strandlaken wordt tentoongesteld op de Milan Design Week van 7 tot 13 april dankzij Belgium is Design.

katoherbots.com

Alle winnaars van de Ecodesign Awards 2024 op een rijtje

HOOFDPRIJS

Tobías van Oudheusden (Productontwikkeling – Universiteit Antwerpen) wist de jury te overtuigen met zijn project Lumeco. Tobías, zelf diabetes type 1 patiënt, ergerde zich aan het afval van de glucose-sensor. De jonge designer ging aan de slag met herbruikbare componenten. Met zijn sensor, Lumeco, zijn er minder nieuwe grondstoffen nodig. Dit concept past perfect in een circulaire economie en daarom verdient Lumeco de Ecodesign Award 2024. De winnaar ontvangt een zelfgekozen prijs ter waarde van 1000 euro die het best aansluit bij zijn verdere ambities. Tobías koos ervoor het bedrag te investeren in de Master in Entrepreneurship & Innovation die hij dit jaar startte aan de Lund University in Zweden. Naast de financiële ondersteuning krijgt hij een netwerk aan contacten waar elke productontwerper van droomt en ondersteuning vanuit de OVAM en Vlaanderen Circulair.

BUSINESS POTENTIAL

In de categorie ‘Business Potential’ wint het project Care.ri van Evelyne Van Dooren (Productontwikkeling – Universiteit Antwerpen). Care.ri is een modulair systeem voor fietsen van verpleegkundigen en vroedvrouwen die huisbezoeken doen in de stad. Het bevat een medische tas en een drager om deze veilig en ergonomisch te vervoeren. Het ontwerp is toepasbaar op alle types stadsfietsen en vormt zo een praktische en duurzame oplossing voor de mobiliteit van zorgverleners.

INDUSTRIAL DESIGN

The Reef van Anton Vervoort (Productontwikkeling – Universiteit Antwerpen) bestrijdt blauwalgen in het water op een ecologische manier. In het ontwerp zitten zoetwatermosselen verwerkt die van nature de capaciteit hebben om water te filteren. The Reef waarborgt en optimaliseert die natuurlijke filtercapaciteiten en laat de mossel zo efficiënt, goedkoop en ecologisch verantwoord het water zuiveren. Zo herstellen we niet alleen de schade in het ecosysteem, maar versterken we het zelfs zodat het veerkrachtiger wordt. Deze innovatieve aanpak wordt beloond met de Ecodesign Award in de categorie ‘Industrial Design’.

SUSTAINABLE INNOVATION

Met Size-ID wil Victor Kusters (Productontwikkeling – Universiteit Antwerpen) het grote aantal retourzendingen bij het online shoppen drastisch doen dalen. Size-ID is een digitale toepassing die je helpt om de pasvorm van kledij beter in te schatten, zowel voor nieuwe als tweedehands kledingstukken. Mits verder onderzoek kan dit project een gamechanger zijn voor één van de meest vervuilende sectoren. Daarom wint Size-ID verdiend de prijs in de categorie ‘Sustainable Innovation’.  

JURYPRIJS

Egon Lobbestael (Industrieel Productontwerpen – Howest) ontvangt de juryprijs voor zijn project Polystep. Polystep is een betaalbare beenprothese gemaakt uit het plastic van flessendopjes. In sommige regio’s is er een grote vraag naar onderbeenprothesen maar zijn ze vaak onbetaalbaar. Met 11 euro per stuk biedt Polystep een betaalbaar alternatief en de mogelijkheid om terug mobiel te zijn. De jury wil dit project in de kijker zetten omwille van de impactvolle oplossing voor een maatschappelijk probleem.

Lees ook:

– Podcast: hoe groot is de afvalberg van de meubelsector en wat hebben lijm en nietjes daarmee te maken?
– Jonge Belgische designer Tom De Koninck presenteert circulair alternatief voor vervuilende meubelsector met Rover