Uit een ander vaatje getapt: een biersommelier over alcoholvrij bier

Alcoholvrije bieren schieten als paddenstoelen uit de grond. Kan je die je met smaak kan drinken, en niet alleen omdat het moet? En bier zonder alcohol, is dat nog bier? “Officiéél wel,” dixit biersommelier Sofie Vanrafelghem.

Er zijn twee manieren om alcoholvrij bier te produceren. Ofwel pas je het brouwproces zo aan dat er geen gisting (en dus alcohol) ontstaat, ofwel brouw je ‘normaal’ bier en haal je de alcohol er achteraf uit. Welke methode een brouwer kiest, hangt meer af van over welke kennis en apparatuur hij beschikt dan van de smaak die hij wil bekomen. Hoe dan ook vragen beide processen heel wat kennis: thuisbrouwers weten dat het gemakkelijker is een bier met hoog alcoholpercentage te brouwen dan een lichte drank. “Ze zeggen wel eens dat pils een van de moeilijkst te brouwen bieren is, omdat het alcoholpercentage zo laag ligt.”

Aan het woord is biersommelier Sofie Vanrafelghem, die merkt dat de Belg zeer sceptisch staat tegenover alcoholvrije bieren. “Het is veel gezegd om te beweren dat Belgen niet graag bier zonder alcohol drinken, maar we houden wel echt van bieren met een stevig karakter. Daarbij zijn Belgen geen grote fans van veranderingen in ons bier. We zijn nogal koppig. En dat is op zich iets goed, want dankzij die koppigheid bestaan oude bieren als geuze nog, maar daardoor zie ik alcoholvrij bier bij ons niet meteen een groot succes worden.”

Alcoholvrij, alcohol’vrij’ of alcoholarm?

Voor je verder leest, moet je weten dat alcoholvrij bier eigenlijk niet per se vrij is van alcohol. Of toch niet alle bieren die beweren alcoholvrij te zijn. Omdat het tot voor kort erg moeilijk was een 100% alcoholvrij bier te produceren, mag in België een bier met maximum 0,4 % restalcohol zichzelf alcoholvrij noemen. Dat minieme percentage alcohol zou zo snel worden afgebroken door de lever dat je er geen fysieke effecten van zou ondervinden. Toch argumenteerde de Nederlandse voedselwaakhond foodwatch al dat producenten zo oneerlijke informatie geven op hun etiketten, wat bijvoorbeeld Jupiler N.A. onlangs nog een nominatie voor een Gouden Windei opleverde.

Om een duidelijker product aan te bieden en doordat steeds meer mensen echt alcoholvrije alternatieven zoeken, lanceerden heel wat brouwerijen de laatste tijd bieren zonder ook maar een procentpuntje alcohol. Zo bracht Jupiler onlangs nog haar Jupiler 0,0% uit, maar heel wat andere brouwers sprongen eerder ook al op de kar. Bierbrouwer AB Inbev kondigde eerder al aan tegen 2025 een vijfde van haar bierbestand alcoholvrij te willen zien. Geen gekke beslissing, nu onze noorderburen berichten dat alcoholvrij bier flink in de lift zit. Maar of het in België ook zo zal aanslaan, is dus nog onzeker.

Vanrafelghem ziet op dat vlak eerder potentieel in de alcoholarme waarvan de wettelijk vastgelegde bovengrens 1,2% is en laag alcoholische bieren (< 5%). "Op vlak van alcoholarme bieren gebeuren er momenteel spannende dingen." Heel wat (kleine) brouwers experimenteren met alternatieven voor de smaakmaker alcohol. Zo compenseren ze het verlies aan body bijvoorbeeld met aromatische hopsoorten, bijzondere gisten of andere mouten. Toch begint er ook een ongecompliceerd biertje met een laag alcoholpercentage aan te slaan in ons land: denk maar aan radlers, met limonade verdunde pils met een alcoholgehalte van rond de 2%. "Maar dan kan je evengoed gewoon limonade drinken," aldus de conclusie van de sommelier.