Een derde: zo veel van de geteelde groenten en fruit belandt er wereldwijd in de vuilbak. Die verspilling gebeurt gedurende het hele traject van veld tot vork, maar de grootste schuldigen blijven de consumenten. Dat doen ze volgens onderzoekers niet uit slechte wil, maar eerder omdat ze niet beter weten.
De verspilling van perfect eetbare groenten en fruit is iets dat tijdens de hele keten gebeurt. Een boer laat imperfecte of beschadigde vruchten en groenten achter op het veld, bij de verwerking blijkt dat kromme boontjes niet in de verpakking passen en tijdens het transport kan er al eens een doos vallen, waardoor de verpakking beschadigd raakt. Allemaal redenen om voedsel weg te gooien, in totaal goed voor 65 % van de totale voedselverspilling.
De overige 35 % gebeurt door de kopers. Restaurants, supermarkten en consumenten gooien meer weg dan de rest van de sector. Amerikaans onderzoek wees uit dat het wegwerpen van veilig voedsel een gemiddeld gezin over de oceaan maar liefst 1.500 euro per jaar kost. Een gigantisch bedrag dat de Amerikaanse wetenschappers aanzette op zoek te gaan naar de achterliggende reden.
Onwetendheid
De voedselverspilling kost consumenten niet alleen erg veel, het fenomeen levert hen ook nog eens een schuldgevoel op: drie kwart van de ondervraagden zeggen zich schuldig te voelen tegenover het milieu én hun portefeuille wanneer ze iets weggooien. Toch gooit 60 % regelmatig iets weg.
Eén op drie Britten gooit een banaan weg wanneer er een bruin plekje op de schil zit
Aan de basis daarvan vonden de onderzoekers onwetendheid als grootste verklaring. Zo is om te beginnen de helft van de Amerikanen zich er niet van bewust dat voedselverspilling daadwerkelijk een probleem is. Misschien daarom dat ze zich ook niet verdiepen in houdbaarheidsdata: 70 % van de ondervraagden gaf aan iets waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken was meteen weg te gooien, uit vrees er ziek door te worden. Toch is die datum vaker een kwaliteitsgarantie dan de aanduiding van een gezondheidsrisico en kan je dus beter op je zintuigen en gezond verstand afgaan.
Dat de houdbaarheidsdatum niet altijd de oorzaak is van de verspilling van veilig voedsel, toont Groot-Brittannië aan: daar worden elk jaar maar liefst 160 miljoen bananen weggegooid door de huishoudens. Eén bruin vlekje op de schil lokt aan de andere kant van de Noordzee al argwaan uit.
Zeker in Amerika leeft de angst voor vervallen voedsel, maar ook in België publiceerde verpakkingsproducent Tetra Pak onlangs verontrustende cijfers. Zo belanden zuivelproducten in een op de vier gevallen meteen na het verstrijken van de houdbaarheidsdatum in de vuilbak. Voor vruchtensappen is dat zelfs een op drie.
Drie oplossingen
De voedselverspilling aanpakken doe je volgens de Amerikaanse onderzoekers dus door de onwetendheid aan te pakken. Zo zouden consumenten zich bewust moeten worden van de omvang van het probleem én van de hoeveelheden die ze zelf telkens weggooien. Bovendien moet er ook meer duidelijkheid komen over de houdbaarheidsdata, aangezien die nu vaak voor verwarring zorgen. (EK)
