Onder de loep: zoetigheid met Nutri-Score A

Proefverslag: Dit (vegan) gebak springt er tijdens het proeven vooral uit door zijn opvallende smeuïgheid, zeker voor een supermarkttaartje. Je proeft de banaan en toch smaakt het geheel niet als ‘gezond’: dit gebak is zeker zoet genoeg, en de subtiele kaneeltoets en de amandelen zorgen voor een aangenaam aroma. Dit is zonder meer een lekker, robuust gebakje voor bij de koffie in de namiddag. Of als snel (meeneem)ontbijt, waarom ook niet?

Opvallend aan de ingrediëntenlijst: De ingrediëntenlijst is erg uitgebreid, maar doet qua hoofdbestanddelen wel wat denken aan vegan bakrecepten: dit taartje bevat 43% banaan en 17% wortel, en werd daarnaast nog wat extra gezoet met dadels. Toch moet je er ook nog een resem minder huiselijk klinkende bestanddelen bijnemen.

Aantal ingrediënten: 17

4,99 euro voor een taartje voor twee personen bij Delhaize

Proefverslag: Gezonde snoepjes? Dit proefpanel begint enthousiast aan de smaaktest, maar raakt al snel ontgoocheld. Eerst en vooral blijken ze niet zuur, hoewel hun jasje van uitnodigende kristallen dat wel doet uitschijnen. Daarbij – en we citeren een jurylid – ‘kauwen ze moeilijk, alsof ik iets aan het opeten ben dat eigenlijk niet eetbaar is’. Er is weinig smaakverschil te bespeuren tussen de verschillende kleuren en de nasmaak nodigt vooral uit om snel je mond te spoelen. Jammer, een ander woord hebben we er niet voor.

Opvallend aan de ingrediëntenlijst: Deze snoepjes bevatten uiteraard niets dat je lichaam nodig heeft of zelfs maar nuttig acht, want het is snoep. Ze zijn caloriearm doordat ze gemaakt werden met de zoetstoffen maltitol en isomalt in plaats van suiker. Hun gebruik gaat echter ook gepaard met een waarschuwing: overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben. Daarvoor moet je er echter wel al wat van eten en dat risico achten we hier gelukkig niet heel reëel.

Aantal ingrediënten: 5

1,59 euro voor een doosje van 200g bij Colruyt

Proefverslag: Deze ijsjes komen per vier smaken in een mooie doos, die authenticiteit schreeuwt. Ik kies voor deze test voor de vanille: met die smaak kan je immers maar weinig verdoezelen. Een blik in het potje ziet er veelbelovend uit. Het ijs heeft die mooie warmwitte kleur die aan ambachtelijk ijs doet denken en de zwarte spikkeltjes van de (echte, lees ik achteraf op het etiket) vanille zijn royaal aanwezig.

Helaas wordt het zachte vanillearoma meteen overgenomen door de dominante plakkerigheid van zoetstoffen. Wat minder zoet had wel gemogen. Ook de nasmaak verraadt dat het niet echt om ambachtelijk gemaakte vanilleroomijs gaat: je krijgt dat typische kleffe, vage gevoel achteraan je mond en in je keel dat nu eenmaal gepaard gaat met zoetstof.

Opvallend aan de ingrediëntenlijst: Er werd gewerkt met maltitol en stevia, wat het aantal calorieën gevoelig naar omlaag haalt, maar helaas ook die weeïge (na)smaak verklaart.

Opvallend voor het proeven vond ik de vermelding op de verpakking dat dit ijs rijk is aan vezels. Dat klinkt dan wel gezond, het is ook nogal vreemd voor roomijs: hoe kan bevroren melk en room plots veel vezels bevatten? Wel: deze vezels (in het geval van Franklin afkomstig van maïs) geven caloriearm ijs zijn romigheid. Zo kan er ‘bespaard’ worden op vet en dus calorieën. Minder handig is dat deze vezels ook een opgeblazen gevoel kunnen veroorzaken.

Die veelbelovende kleur van het ijs blijkt na een blik op de kleine lettertjes overigens niet veroorzaakt door eidooiers zoals je zou denken, maar door geconcentreerd wortelsap. Heel authentiek voelt dat toch niet meer aan, wars van wat de verpakking zegt.

Aantal ingrediënten: 10

4 x 100 ml bij Delhaize

Proefverslag: Dit koekje is niet te zoet en dat is een absoluut pluspunt. Je proeft de vanille en sesam goed, en krijgt iets dat het midden houdt tussen een zoute en zoete koek. Dat maakt van deze sesamkoeken geen snacks die je enkel en alleen voor het plezier eet of waarvan je het hele pak wil leegeten omdat ze zo verslavend zijn, maar dat is misschien ook net wel een pluspunt voor wie bewust op zoek gaat naar zoetigheid met Nutri-Score A? Een prima koek voor dat eerste knagend hongertje enkele uren voor etenstijd: simpel maar degelijk.

Opvallend aan de ingrediëntenlijst: Deze koekjes werden gezoet met de zoetstof maltitol en dus zien we ook de waarschuwing ‘overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben’ opduiken. Ook de gebruikte voedingsvezels (tarwedextrine) kunnen problemen opleveren aan de spijsvertering.

Aantal ingrediënten: 10

Beschikbaar in meerdere supermarkten

Proefverslag: Je houdt van spekken of je houdt er niet van, maar Damhert maakt het wel héél moeilijk. Hoezeer we ook ons best doen om de smaak van deze marshmellows te omschrijven, er komen maar weinig woorden in ons op omdat we maar weinig proeven – tenzij je die hint van iets artificieel als smaak beschouwt. We snappen niet goed waarom je dit zou eten. We houden het dan ook, wars van onze standaard snoepgewoonten, op eentje.

Opvallend aan de ingrediëntenlijst: Opnieuw werden er twee zoetstoffen gebruikt en dus prijkt ook de waarschuwing omtrent overmatig gebruik op de verpakking. Snoep bevat uiteraard niets dat je lichaam nodig heeft, maar dat je er echt ziék van zou kunnen worden, is toch next level – zeker als het de moeite niet waard is.

Aantal ingrediënten: 7

2,29 euro voor een zakje van 75g bij Delhaize

De Nutri-Score lijkt misschien wel orde in de chaos te scheppen, maar toch is het systeem niet vrij van kritiek. Deze beknopte test toont meteen al enkele van de vaak genoemde pijnpunten aan. De voedingsindustrie vond immers wel tal van trucjes om het aantal calorieën in voedsel naar omlaag te halen, maar dat wil nog niet zeggen dat hun producten gezónd zijn. Producten in onze onderzochte zoete categorie zijn dat sowieso al niet echt – dat weten we, maar zouden we misschien weleens kunnen vergeten door die gezond ogende A -, maar na deze test kunnen we er ook stevige vraagtekens bij zetten of Nutri-Score A hen ‘gezonder’ maakt dan hun vettere nichtjes en neefjes in dezelfde categorie.

Zo gaat het bijna in alle gevallen om zwaar bewerkt voedsel. En dat terwijl onderzoekers en voedingscentra wereldwijd steeds meer aanraden om daar zo weinig mogelijk van te eten. Ze weten waarom: in een goed opgebouwd recent onderzoek bleek duidelijk dat mensen bijkwamen wanneer ze ultrabewerkte voeding aten, terwijl ze afvielen op een dieet van vers bereide maaltijden, ook al waren de maaltijden die ze aten evenwaardig qua samenstelling. Daarnaast roepen verschillende stoffen die de voedingsindustrie gebruikt nog steeds heel wat vragen op rond het effect op onze algemene gezondheid.

Diepvriesfrieten kunnen perfect Nutri-Score A dragen, omdat ze op het moment dat ze in de winkel liggen nog niet in olie gebakken en in mayonaise gedoopt zijn

Een andere val van de Nutri-Score waarop critici wijzen, is dat zo’n groene A op de verpakking net kan aanzetten om er meer van te eten. Je bent misschien sneller geneigd om nog een koekje te nemen wanneer het gaat over een ‘gezond’ exemplaar dan wanneer je weet dat je er beter met mate van geniet. Zo verhoog je alsnog je inname van calorieën aanzienlijk, en dat terwijl je denkt dat je mager eet.

Bovendien wordt de Nutri-Score toegekend op basis van hoe het product is op het moment dat je het aankoopt. Diepvriesfrieten kunnen dus perfect Nutri-Score A dragen, omdat ze op het moment dat ze in de winkel liggen nog niet in olie gebakken en in mayonaise gedoopt zijn. Dat maakt het helaas nog niet gezond om elke dag frietjes te eten.

Ten slotte is de vermelding van de Nutri-Score geen verplichting. Misschien laat je daarom wel een pak koekjes met een middelmatige score van C liggen voor een pak waarop het logo niet staat, maar dat stiekem ergers bevat?

Het is onnoemelijk moeilijk om een gezond eetpatroon toe te spitsen op productniveau. We eten immers elke dag, en dat een hele dag door. Elke voedingsgroep heeft zijn nut en het is normaal dat je op de ene dag wat meer of minder binnenkrijgt dan op de andere. Als het gaat over snacken, durven wij daarom behoorlijk categoriek zijn: groenten, fruit en noten zijn heerlijk én gezond. Dat weet je. Als je dus helemaal zeker wil zijn van een gezonde snack, kies je daarvoor. En als je zo nu en dan beslist om te genieten van het leven, is er niets dat je zou mogen tegenhouden om zonder rem of logo’s volop te kiezen voor wat je lekker vindt. Is het al tijd voor dat vieruurtje?