Fanny Everard wil het verschil maken met een herbruikbaar rietje: ‘Zoveel mensen willen verandering’

Fanny Everard is pas 21 jaar jong en richtte anderhalf jaar geleden samen met haar vriendin, Manuela Moutafian, de non-profit organisatie What About Waste op. Hun voornaamste doel is plastic rietjes over de hele wereld elimineren, te beginnen in Brussel. ‘Ik geloof dat elke kleine moeite een verschil kan maken: het rietje is slechts het begin.’

Plastic rietjes vervangen door herbruikbare metalen exemplaren: dat is de missie van What About Waste. Nu, een jaar later, zijn de milieuvriendelijke rietjes te vinden in meer dan negentig verschillende restaurants verspreid over vier landen. Het team dat daarachter zit, is uitgebreid naar elf leden. Wij spraken met oprichtster Fanny Everard. ‘Ik ben bevoorrecht genoeg om me zorgen te maken om het milieu. Als het mij al niet interesseert, wie gaat zich er dan wél druk om maken?’

Verschil maken

‘Het begon allemaal toen ik aan het studeren was voor mijn examens en, net zoals velen, last had van uitstelgedrag. Ik bekeek toen de TED-talk van een vrouw die slechts een potje afval per jaar produceerde en ik was er meteen door geïnspireerd’, vertelt ze. ‘Ik wilde ook iets ecologisch doen, het milieu helpen, een verschil maken. Ook ik wilde een voorbeeld stellen.’

En zo begon het. Fanny plaatste posts op Instagram over haar duurzamere leven en na een half jaar had ze al meer dan duizend volgers. ‘Ik kreeg veel positieve reacties van vrienden, maar wanneer ik dan vroeg hoe mijn posts hen hadden geïnspireerd en of zij ook hun gewoontes hadden aangepast, kreeg ik altijd een nee te horen. Ik wilde een grotere impact maken dan dat. Toen realiseerde ik me dat het minder over mij moest gaan, en meer over het beïnvloeden van anderen.’

Simpel rietje

Op dat moment raakte Fanny in gesprek met haar vriendin Manuela. ‘Zij was degene die me wakker schudde. De mensen die me op dat moment volgden op Instagram kenden me persoonlijk of waren al geïnteresseerd in ecologie. Ik bereikte geen nieuwe mensen. Als je al niet geïnteresseerd bent in duurzamer leven, waarom zou je dan iemand volgen die dat wel is?’

Met dat in gedachten kwamen Fanny en Manuela op het idee om What About Waste (WAW) op te richten, een organisatie waarmee ze een aantoonbaar verschil wilden maken in de grootte van de afvalberg. ‘Omdat we beiden nog studeerden op dat moment, moesten we beginnen met iets kleins, dat toch wel impact had op het alledaagse leven. Zo kwamen we op het idee: we wilden zien wat we konden veranderen met slechts een simpel rietje.’

Natuurlijke groei

Toen het concrete idee eenmaal was uitgewerkt, moest het rietje op de markt komen. Dat pakten de jonge vrouwen slim aan. ‘Onze eerste zeshonderd roestvrije stalen rietjes hebben we gratis weggegeven aan drie restaurants in Brussel die erg actief waren op Instagram. Deze restaurants zouden dan op hun beurt foto’s posten en de WAW-pagina daarin taggen. Daardoor zagen heel wat andere horeca-zaken onze rietjes ook op Instagram en konden ze ons gemakkelijk vinden. Zaken die ons nu contacteren, doen dat ook niet per se omdat onze rietjes duurzamer zijn, maar omdat de metalen rietjes er gewoon mooier uitzien dan die van plastic.’

Sinds de verkoop een jaar geleden van start ging, zijn de rietjes te vinden in meer dan negentig restaurants in België, Nederland, Frankrijk en zelfs Kroatië. Fanny zag dit succes nooit aankomen. ‘Toen we begonnen in oktober 2017, had ik niet verwacht dat het zo snel zou groeien. We hebben zelf eigenlijk niet heel veel gedaan. Bedrijven contacteerden ons, daardoor hadden we een vrij natuurlijke groei.’

De WAW beweging

Nu What About Waste zich zo heeft uitgebreid, werken er ook meer mensen in de organisatie. Waar het allemaal begon in Brussel, zijn er nu ook kleine teams in Maastricht en Gent. Met elf mensen in het vaste team en de inzet van nog enkele extra losse deelnemers, ziet het ernaar uit dat WAW zijn hoogtepunt nog lang niet bereikt heeft. ‘Iedereen in WAW kan meehelpen zoals ze willen, zelfs met maar twee vrije uurtjes kun je ons helpen. Er is nu zoveel werk dat alle extra hulp welkom is.’

Nu het team is uitgebreid, is ook de missie van WAW gegroeid. ‘Manuela en ik hebben nu de tijd om WAW naar een hoger niveau te tillen. We hebben geregeld afspraken met politici en proberen het probleem zo op een grotere manier aan te kaarten. Een officiële wet heeft immers veel meer impact dan een los initiatief. Dus terwijl de anderen van het team doorgaan met de rietjes te verkopen en onze sociale media onderhouden, zorgen Manuela en ik ervoor dat we ook gehoord worden op een hoger niveau.’

Slechts het begin

Het voornaamste doel van WAW is bewustzijn vergroten. ‘Veel mensen zeggen me “Oh maar een rietje is slechts een klein ding in die gigantische berg van plastic”, maar voor mij is het rietje vooral een symbool. Het is makkelijk voor mensen en niet iets wat irriteert. Iedereen gaat nu en dan op restaurant en of je daar nu een plastic of metalen rietje krijgt, is niet iets waar veel mensen van wakker liggen. Wij proberen die interesse en bewustwording onbewust te wekken.’

‘Ik ben bevoorrecht genoeg om me zorgen te maken om het milieu. Als het mij al niet interesseert, wie gaat zich er dan wél druk om maken? Dit geloof ik nog altijd. Veel mensen hebben niet genoeg geld of tijd om zich met het milieu bezig te houden, maar ik wel. Dus ik wil ook iets doen, het rietje is nu gewoon makkelijk te combineren met mijn studie, maar zodra ik die heb afgrond en meer tijd heb, wil ik verdergaan met nieuwe soortgelijke producten op de markt te brengen.’

Cool en praktisch

Fanny gelooft dat je juist met producten mensen duurzamer kunt maken. ‘Niet iedereen zal duurzaam gaan leven. Dat weet ik, maar met producten die er goed uitzien of praktischer en goedkoper zijn, kan je mensen wel overhalen. Electrische auto’s, bijvoorbeeld, worden niet per se gekocht omdat ze duurzamer zijn, maar ook omdat het design mensen aanspreekt, omdat ze er goed uitzien en praktisch lijken.’

Ditzelfde idee wil Fanny overbrengen naar haar eigen bedrijf. ‘Als je alleen producten maakt puur omdat ze duurzamer zijn, krijg je ook enkel de aandacht van mensen die al ecologisch bezig zijn. Dat wil je niet. Het idee is dus eigenlijk om mensen duurzamer te maken om andere redenen dan enkel het milieu.’

Ook al is What About Waste voor nu nog een non-profit organisatie, hoopt Fanny toch dat ze er later een inkomen uit kan halen. ‘Ik word zo moe van mensen die geld verdienen aan olie en andere dingen die slecht zijn voor de planeet. In de toekomst wil ik geld kunnen verdienen met wat ik doe – groen geld – terwijl ik volledig in overeenstemming blijf met het milieu. Er is geen enkele reden waarom dat niet zou mogen.’

Instagram

Het begon voor Fanny allemaal op Instagram, en ze benadrukt nogmaals hoe belangrijk dit is voor de WAW beweging. ‘Het klinkt misschien stom, maar volgers betekenen voor ons veel. Elke volger die we hebben, staat voor een lid. Het is bewijs dat zoveel mensen verandering willen. Het is bewijs wat we kunnen gebruiken om horeca en zelfs politici te overtuigen. Wanneer Manuela en ik naar afspraken gaan bij de Europese Raad bijvoorbeeld, is het veel beter als we komen opdagen met 50.000 volgers dan met slechts 200.’

‘Iedereen die verandering wil, maar zelf niet de tijd heeft om actie te ondernemen, kan ons helpen door onze pagina te volgen. Dan zullen wij het doen voor jou. We hebben steun nodig om dingen gedaan te krijgen. Je kunt geen verandering eisen in je eentje, maar wanneer je een groot aantal volgers achter je hebt staan, zullen mensen luisteren.’

Voorlopig wil Fanny vooral doorgaan met het ontwerpen van nieuwe producten en het vergroten van de bewustwording. Ook nu de Europese Unie plastic rietjes officieel verbiedt vanaf 2021, zal WAW niet stoppen. ‘Het verbod op plastic rietjes was ons doel en is dus heel positief. Toch zal het niet het einde van WAW betekenen. We zullen gewoon een nieuw alternatief voor een ander plastic wegwerpproduct verzinnen.’