De experten in de Europese Commissie rond pesticiden hebben zich vandaag uitgesproken tegen drie soorten landbouwgif. De zogenaamde neonicotinoïden zijn erg efficiënt in het bestrijden van plagen, maar vormen ook een reële bedreiging voor bijen en andere bestuivers.
Drie soorten vaak gebruikt landbouwgif (clothianidine, imidaclopride en thiamethoxaam, zogenaamde neonicotinoïden), zullen over zes maanden niet meer toegelaten zijn op velden binnen de Europese Unie. Enkel in serres zouden ze nog gebruikt mogen worden. Dat besliste een nipte meerderheid binnen de Ecommissie, om zo de onder druk staande bijenpopulatie te beschermen.
Al in 2013 kwam het Europese Agentschap voor Voedselveiligheid (EFSA) er namelijk achter dat de drie soorten pesticiden, een ‘acuut risico’ voor bestuivers inhouden. End at terwijl ‘de gezondheid van bijenpopulaties van het hoogste belang is omdat ze een impact heeft op de biodiversiteit, voedselproductie en het milieu’, aldus Europees Commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid Vytenis Andriukaitis.
Stemden voor het verbod: Frankrijk, Duitsland, het VK, Luxemburg, Nederland, Spanje, Italië, Cyprus, Malta, Oostenrijk, Portugal, Zweden, Slovenië, Ierland, Griekenland Estland.
Stemden tegen het verbod: Tjechië, Denemarken, Hongarije, Roemenië.
Onthielden zich: België, Bulgarije, Letland, Litouwen.
Het toekomstige verbod is een tegenslag voor de suikerbietensector, waarin de drie pesticiden veelvuldig worden gebruikt. Ook de brancheorganisatie van producenten van gewasbeschermingsmiddelen, Nefyto vond een verbod ’te ver gaan’, omdat de teelt van bloemen, andijvie, sla en boerenkool eronder zou lijden.
Ook België had te kennen gegeven niet meteen gewonnen te zijn voor een (volledig) verbod. Ons land onthield zich dan ook bij de stemming.
‘Historisch’
Milieuorganisaties spreken van een historische beslissing. ‘De stoffen een kwarteeuw lang toelaten was een fout die tot een ecologische ramp heeft geleid’, zegt Martin Dermine, van het Pesticide Action Network. ‘De stemming van vandaag is historisch. Een meerderheid van de lidstaten gaf een duidelijk signaal dat onze landbouw nood heeft aan een transitie. Bijendodende insecticiden gebruiken kan niet meer toegelaten worden, en enkel duurzame landbouwpraktijken zouden nog gebruikt mogen worden om ons voedsel te produceren.’
‘Dit is fantastisch nieuws voor onze bestuivers en ons milieu’, zegt ook Franziska Achterberg van Greenpeace. ‘Nu moet de EU ervoor zorgen dat ze niet gewoon verwisseld worden voor andere schadelijke chemicaliën. De drie verboden stoffen vormen immers maar de top van de ijsberg: er bestaan nog veel andere pesticiden, waaronder andere varianten van neonicotinoïden, die even gevaarlijk zijn voor de voedselproductie.’
Antonia Staats van actiegroep Avaaz ziet de toekomst alvast rooskleurig in een reactie aan BBC: ‘Het bannen van deze giftige pesticiden is een baken van hoop voor bijen. Eindelijk luisteren onze overheden naar hun burgers, het wetenschappelijk bewijsmateriaal en boeren die weten dat bijen niet met deze chemicaliën kunnen leven en wij niet zonder bijen.’ Ook de vijf miljoen Europese burgers die een petitie hadden ondertekend waarin gevraagd werd om restricties, kunnen opgelucht ademhalen.
