Anders tuinieren: haal meer uit je (kleine) moestuin dankzij tips uit het Oosten

Er bestaat dan misschien wel niet iets als de typische westerse of oosterse moestuin, maar er zijn toch een aantal verschillen waarvan wij ook in België heel wat kunnen opsteken. Het boek Oosterse inspiratie voor de Westerse moestuin geeft heel wat tips over hoe je nu nog meer uit je eigen moestuin kan halen.

Je beseft het misschien niet, maar – zeker als je een kleine moestuin hebt of tuiniert op je balkon – is de kans groot dat je al bepaalde onderdelen van de oosterse moestuinfilosofie gebruikt. Toch zijn er ook nog heel wat verschillen. Kijk vooral zelf of je de oosterse filosofie in jouw tuin kan toepassen.

Genieten van het resultaat vs. genieten van het werk

Belgische moestuinen zijn vaak ingericht om een maximaal rendement op te leveren. De plantbedden zijn zo groot mogelijk en volledig beplant, terwijl we de paden erg smal houden. De gemiddelde moestuinier hanteert redelijk strikte regels over plant- en oogsttijd en hoe de plant precies moet groeien. Plezier speelt voor de meeste tuinliefhebbers doorgaans wel een rol, maar het allerbelangrijkste is een grote oogst waarvan je lang kan genieten op je bord.

In het Oosten willen moestuinders uiteraard ook graag de vruchten (of groenten) zien van hun werk, maar ze vinden het volume van het eindresultaat doorgaans minder belangrijk dan het hele proces. Het boek Oosterse inspiratie voor de Westerse moestuin van Peter Bauwens vat samen: “Het Oosten leert ons langer te genieten en om bij elke fase van het groeiproces van de planten stil te staan en te oogsten.” Al van in het prille begin wordt het plantgoed nauwkeurig gemonitord, want moestuiniers die de oosterse filosofie volgen, hangen minder vast aan strikte zaai- en oogstperiodes en kunnen op elk moment genieten van hun werk.

Volume vs. diversiteit

Dat zit zo: je kan wel zeven maanden lang wachten op het ultieme moment dat één mooie bloemkool zich heeft gevormd, maar je kan ook dezelfde grondoppervlakte gebruiken om eerst te proeven van koolscheuten, daarna jonge koolbladeren af te snijden, nog wat later te smullen van enkele kleinere bloemkooltjes of jonge bloemkoolknopzijscheuten en uiteindelijk de bloemen van de kool te oogsten. Zo heb je verschillende keren van dezelfde plant kunnen eten, verspreid over een heel jaar.

Op die manier werkt een oosters geïnspireerde moestuin dan ook: daar is niet de grootte van de oogst belangrijk, wel dat je verschillende facetten van het oogstproces kan proeven op je bord.

Explosief moment suprême vs. voorzichtige opbouwende climax

Wij willen dus véél courgetten, frambozen en erwten – en oogsten dus ook snel en efficiënt – maar oosterlingen geven minder om de kwantiteit. Daardoor steken ze vaak ook meer tijd en zorg in het oogsten: “Omdat het vaak gaat om erg jonge en kwetsbare bladeren, knoppen en bloemen, is er meer aandacht voor het bundelen, verpakken en presenteren.”

Waar in de westerse moestuin vaak geduld geoefend wordt om te oogsten tot de plant volgroeid is, oogsten oosterse liefhebbers vaker kleine stukjes van een plant. Door telkens toppen en zijtakken af te snijden, eet je niet enkel veel langer van je ene plant, maar vergoot je ook de uiteindelijke oogst. Probeer het zeker eens bij alle soorten kool, kropsla, knolvenkel, selderij, biet, prei,… Let wel op dat je de wortels, het hart en groeipunt intact laat.

Ook aan te raden: oogst eens ‘buiten de lijntjes’. Van je radijzen of bieten zijn niet alleen de knollen, maar ook de bladeren eetbaar. Die zijn erg lekker in een salade! Ook bijvoorbeeld de bloemen van courgette, knoppen van doorgeschoten kool en broccolibladeren kan je perfect eten.. Hanteer die tactiek echter niet bij de nachtschaden (tomaat, aubergine, aardappels en pepers), want de meeste onderdelen van die planten – behalve hun rijpe vruchten uiteraard – zijn giftig.

Doorgangen vs. observatieplekken

De verschillende filosofieën hebben zo hun gevolgen voor het uitzicht van een westerse en een oosterse moestuin. Onze paden zijn doorgangen om van je sla naar je prei te kunnen wandelen zonder plantgoed te beschadigen. De paden in een oosters geïnspireerde moestuin moeten genoeg plaats bieden om op de knieën te kunnen gaan zitten, zodat elk sprietje nauwkeurig in de gaten gehouden kan worden. Dat levert meer paden en kleinere bedden op.

Geen moestuin? Probeer de oosterse micromoestuin!

Geen tijd, geduld of ruimte voor een ‘echte’ moestuin? Probeer dan eens een oosters getinte micromoestuin! Inderdaad: de groene vingers in het Oosten houden niet alleen van miniatuurboompjes, ook hun moestuinen kunnen miniem zijn.

In ondiepe schalen teel je microgroenten en scheuten op je terras, balkon of zelfs gewoon binnen op de vensterbank. Strooi zo’n drie centimeter aarde en zaai er in wat je wilt. Als je bij dat zaaien enkele mooie kleuren afwisselt en een geometrisch patroon hanteert, wordt je microtuintje nog een leuk decoratief object ook. Enkele aanraders: radijsjes, kolen, quinoa, rucola, erwten en zonnebloemen.

Geef je net aangelegde tuintje een keer water en dek het de eerste dagen af met folie om het kiemen te versnellen. Wanneer je kiemen beginnen groeien, kan je elke dag wat water geven. Afhankelijk van de temperatuur, welke soort(en) je hebt gekozen en het tijdstip van het jaar, kan je oogsten na drie tot tien dagen.

Wil je meer te weten komen over oosters moestuinieren, welke planten er thuishoren en hoe je ze kan verwerken in je keuken? Dan raden we je met veel plezier het boek Oosterse inspiratie voor de Westerse moestuin van Peter Bauwens aan.