Acht redenen om voor de korte keten te kiezen

Het is de Week van de Korte Keten. En die is meer dan ooit nodig, zegt Groen-parlementslid Barbara Creemers. Want in tijden waarin toegang tot voedselproducten als tarwe en olie wereldwijd onder druk komen te staan, vergeten we vaak dat boeren dicht bij huis elke dag het beste van zichzelf in goed eten voor ons steken.

Op federaal niveau werken minister Clarinval en het Voedselagentschap FAVV aan een actieplan voor de korte keten. Dat plan moet eind dit jaar landen en een antwoord bieden op specifieke problemen waarmee de korte ketenproducenten te maken krijgen. Dat ook in Vlaanderen nog werk aan de winkel is, blijkt uit de strategische visie die de Vlaamse regering afgelopen weekend presenteerde.

Acht goede redenen om elke dag van het jaar voor de korte keten te kiezen

De week van de korte keten is een uitgelezen moment om eens kennis te maken met initiatieven in jouw buurt: van hoevewinkels, over boerenmarkten en Buurderijen. Maar ook na deze week verdient de korte keten nog je aandacht. Want boeren die voedsel produceren en dat zonder tussenschakels aan de man brengen, is meer dan folklore. Ik presenteer je graag enkele redenen om niet alleen deze week, maar ook de rest van het jaar te genieten van alles wat de korte keten te bieden heeft.

1. Voedselkilometers

Beperk de kilometers die je voeding moet afleggen en zo ook je ecologische voetafdruk. Het is de meest voor de hand liggende, en ook de meest (eco)logische keuze om voor lokale voeding en korte keten te kiezen. Waarom zou je groene asperges uit Peru kopen als het witte goud ook op een paar kilometer van je deur wordt geteeld?

2. Seizoensproducten: goed voor iedereen

Seizoensproducten komen kraakvers van het veld. Dat proef je, en je lichaam voelt dat ook. Want eten op het ritme van de seizoenen is eten wat de natuur ons voordoet. In de zomer zijn er komkommers met veel vocht in, want dan hebben we dat nodig. In de winter zijn er spruitjes en knollen met veel vitamine C, wat ons lichaam dan ook vraagt. Waarom zou je dat omgekeerd willen doen?

3. Vraag & aanbod: doe koopjes

Op het moment dat er veel aardbeien zijn, zakt de prijs. Zo zit de wet van vraag en aanbod in elkaar. Daarom kun je koopjes doen op de korte ketenmarkt. Leer terug inmaken: tover dat overaanbod aardbeien om in de lekkerste confituur en weck die asperges om er een heel jaar van te genieten. Goed voor de boeren, goed voor je portemonnee én fijn om te doen.

4. Geef de boer geld voor z’n waar

Via de korte keten bepaalt de boer zelf hoeveel een product kost. Zo krijgt hij een eerlijke prijs voor al het werk dat hij in de teelt van zijn producten heeft gestoken. Je wil zelf een eerlijk loon voor het werk dat je doet, waarom zou je dat dan niét gunnen aan de boer die elke dag in weer en wind zijn veld op trekt om jouw eten te produceren?

5. Leer je boer en zijn producten kennen

Als je rechtstreeks bij de boer aankoopt, leer je hem of haar én de producten beter kennen. Veel boeren hebben niet liever dan dat je eens komt kijken op de boerderij, om in alle transparantie over het boerenleven te praten. En wedden dat je nooit nog een wortel slecht laat worden als je weet hoeveel tijd en energie er in de teelt van zo’n groente steekt?

6. Versterk onze eigen economie

Vorig jaar werd er een nieuw woord voor uitgevonden: ‘winkelhieren’. Daarmee werd duidelijk gemaakt dat je via aankopen in de lokale economie bijdraagt aan onze sociale zekerheid en economie. Want lokale boeren betalen op jouw aankoop ook belastingen en dragen zo bij aan een solidair systeem waar de Amazons en Bols van deze wereld niets mee te maken hebben.

7. Maak supermarkten en veilingen minder almachtig

Supermarkten en veilingen bepalen de prijs van een product en de boer moet er maar voor zorgen dat hij aan die prijs kan produceren en leveren. Vaak is die prijs niet voldoende om uit de kosten te geraken, maar ziet de boer geen andere mogelijkheden dan erin mee te gaan, gedwongen door afbetalingsplannen van grote investeringen. In de korte keten gaat het geld dat jij betaalt integraal en in alle transparantie naar de boer. Vaak is de korte keten maar een kleine aanvulling op het veilingmodel waarin de boer moet meedraaien. Door rechtstreeks bij de boer aan te kopen, kun je dat aandeel vergroten, de boer dus een beter inkomen geven én zo laten horen dat je dat systeem van supermarkten en veilingen ook niet oké vindt.

8. Verander de wereld, begin in je keuken

‘The wonderful thing about food is you get three votes a day. Every one of them has the potential to change the world,’ zegt Michael Pollan. En zo is het maar net. Die stap kan heel klein beginnen, maar uitmonden in iets groots. Want als jij (en andere klanten met jou) het juk van de boer z’n schouders kan halen om te verkopen onder de productieprijs, kunnen er mooie dingen ontstaan. Ga het gesprek aan over productiemethoden. Wie weet wil ook jouw boer graag overschakelen naar duurzamere productiemethoden (zoals bio of agro-ecologie), maar lukte dat niet door de houdgreep van lage prijzen die veilingen en supermarkten willen betalen voor producten die geteeld werden in een transitieperiode. We onderschatten te vaak welke kracht we als consument hebben om tegen heilige huisjes in onze voedselketen te schoppen.

Waar koop jij deze week je asperges en aardbeien?

Barbara Creemers is federaal parlementslid voor Groen, blogger voor I Love Eco en Buurderij-verantwoordelijke bij de Buurderij van Genk.