‘Plastische chirurgie is niet levensbelangrijk, maar kan wel levensbepalend zijn’

Wat was jullie motivatie om deel te nemen aan ‘Complex’?

Decoopman: “Het was een unieke kans om de verschillende mogelijkheden en technieken van plastische chirurgie naar het publiek te brengen, om drempelverlagend te werken en mensen te laten zien dat ze soms met een kleine ingreep van een slepend probleem verlost kunnen worden.”

Van Doorne: “Mensen beseffen vaak niet dat er een oplossing ìs. Zeker mijn vakgebied is voor velen onbekend terrein binnen de esthetische wereld. In klassieke ziekenhuizen is de dienst stomatologie/mond-kaak-aangezichtschirurgie vaak gescheiden van de afdeling plastische chirurgie. Wij doen veel zaken die puur medisch zijn, zoals het verwijderen van wijsheidstanden, functionele kaakoperaties , naast de minder bekende esthetische botcorrecties en gespecialiseerde dentale implantologie. Deze ingrepen zijn vaak aanvullend en ondersteunend voor het werk van de plastisch chirurg.”

Decoopman: “Dat was voor mij ook de kerngedachte achter Cosmipolis Clinic: ik wou verschillende disciplines en technieken onder één dak samenbrengen. Dit is geen groepspraktijk, maar we kunnen wel aanvullend te werk gaan. Dat was dan ook mijn enige vereiste voor ik ja zei op het programma: het moet met ons team gebeuren.”

Ik kan me voorstellen dat jullie nog wel andere eisen hadden?

Decoopman: “Ach veel hebben wij daar natuurlijk niet in te zeggen, het blijft een tv-programma. Dat de medische informatie die verschaft wordt correct is, is voor mij het belangrijkste. Maar we wilden wel iets dat niet te… hoe zal ik het zeggen? Bombastisch was. Ik heb vroeger nog meegedaan aan het programma ‘Beautiful’ waarbij mensen volledig verbouwd werden en soms vier of vijf operaties en een kappersbeurt en professionele make-up kregen voor ze van de trap mochten afdalen. Dit is een volledig ander concept.”

Van Doorne: “De mensen die deelnemen aan ‘Complex’ hebben, zoals de naam al doet vermoeden, één duidelijk aanwijsbaar complex, één probleem dat hun geluk in de weg staat.”

Decoopman: “De bedoeling is dat die mensen weer een normaal leven kunnen leiden. Zijn de ingrepen die we gedaan hebben esthetisch? Jazeker, maar ergens zijn ze ook functioneel. We geven hen de kans op een nieuwe start.”

In de dagdagelijkse praktijk zijn er natuurlijk ook mensen die bij jullie aankloppen uit ijdelheid. Hoe ver mag je daar als arts in meegaan?

Decoopman: “Schoonheid is een relatief begrip. Het is de patiënt die uiteindelijk beslist. Wanneer mensen bij ons komen is eigenlijk onze enige taak om te zeggen of iets medisch mogelijk is zonder dat de patiënt daar schade van zal ondervinden. Het gebeurt immers dat een bepaalde ingreep meer nadelen heeft dan voordelen en dan weigeren we de ingreep uit te voeren.”

Van Doorne: “Soms zijn patiënten ook onrealistisch. Dan komen ze binnen en willen ze én een andere kin én nieuwe jukbeenderen én iets aan de kaaklijn veranderen, terwijl je vaak met een enkele ingreep al veel kan oplossen.”

Decoopman: “Wanneer ik merk dat mensen te hoge verwachtingen hebben begin ik er ook niet aan.”

Hoe bereid je mensen eigenlijk voor op wat ze kunnen verwachten?

Van Doorne: “Allereerst een goed gesprek waarin de hele procedure veelvuldig uit de doeken wordt gedaan en er ruimte is voor vragen. Maar daarnaast helpt de technologie natuurlijk ook een handje. Je kan tegenwoordig met 3D-foto’s en zelfs met 3D-geprinte kaakmodellen je heelkundige behandelingen demonstreren en visualiseren zodat je een soort voor en na kan tonen.”

Decoopman: “Die beelden blijven natuurlijk simulaties op computer. Met zo’n foto kan je alles, terwijl wij levend weefsel onder onze handen hebben. Daarom wordt altijd een zo realistisch mogelijk beeld getoond. ”

Van Doorne: “Het geeft mensen wel een idee van wat er gaat gebeuren – wanneer ik bijvoorbeeld uitleg dat ik een kaakbeen ga verplaatsen klinkt dat nogal… grafisch. Ze moeten dat kunnen zien. Bovendien stelt dat patiënten ook wat gerust, als ze het zich kunnen visualiseren.”

Een vaak terugkerende cartoon over plastisch chirurgen is een vrouw die binnenkomt voor een ingreep aan haar borsten maar de arts begint -nog voor ze iets heeft kunnen zeggen- op haar neus te tekenen.

Decoopman: (lacht) “Dat is niet bepaald accuraat. Akkoord, iedere chirurg opereert graag, maar we zullen nooit ingrepen doen die niet noodzakelijk worden geacht door de patiënt. Bovendien moet je als degelijk plastisch chirurg het welzijn van die patiënt voorop stellen. Soms betekent dat ook: uit handen geven wat je zelf niet kan.”

Van Doorne: “Dat is wat nog te weinig gebeurt tussen onze disciplines. Sommige plastische chirurgen zien het silicone implantaat in de kin nog als de enige behandelingsoptie voor een terugliggende kin, terwijl de maxillo-faciaal chirurg de beenderige kinpunt naar voren kan brengen.”

Decoopman: “Ik vind het logisch dat je enkel datgene doet wat goede resultaten kan opleveren. Tijdens het programma kwam er bijvoorbeeld een jonge vrouw langs die vooraan haar hoofd bijna geen haar meer had, terwijl achteraan een mooie bos groeide. Zij verwachtte een haartransplantatie, maar ik heb haar moeten zeggen dat ze met een transplantatie niet dezelfde dichtheid zou kunnen bekomen als achteraan. Dat je het altijd zou blijven zien. Ik heb haar dus doorverwezen naar iemand die professionele haarstukjes maakt. Dat was een beslissing die die dame duidelijk teleurstelde, maar achteraf gezien is ze heel tevreden met die oplossing en echt geholpen met haar probleem.”

Wat zijn de grootste evoluties die esthetische chirurgie heeft doorgemaakt de laatste vijftien jaar?

Van Doorne: “Voor mijn vakgebied is dat enorm. Vandaag de dag kunnen we een gebit dat volledig kapot is gewoon vervangen: we trekken de tanden, plaatsen implantaten en de dag zelf nog kunnen we de patiënt voorzien van tanden die vastmaken aan die implantaten. Dat was vroeger ondenkbaar, dan kregen patiënten zo’n los kunstgebit met een gehemelte mee naar huis. Mensen zijn ook meer bezig met hun volledige gelaat, niet alleen met het zachte weefsel maar ook met de botstructuur: de kaaklijn, de jukbeenderen,…”

Decoopman: “De technieken zijn inderdaad geëvolueerd maar ik merk toch vooral een mentaliteitswijziging. Wanneer vroeger iemand buiten kwam moesten ze eerst eens goed kijken of er toevallig niemand voorbij liep die ze kenden. Of wanneer ik op feestjes een oud-patiënte tegenkwam dan maakte ze zich uit de voeten omdat ze niet geassocieerd wou worden met wat ik doe.” (lacht) “Vandaag komen ze zelf naar me toe om me goeiedag te zeggen. Er wordt meer over esthetische ingrepen gepraat, het stigma is verdwenen.”

De onvermijdelijke vraag: zijn mensen hun complexen wel op te lossen door plastische chirurgie? Moeten die niet eerder naar een psycholoog?

Decoopman: “De mensen die wij gezien hebben tijdens het programma zijn geholpen met zo’n ingreep. Als er écht iets is waar je je al heel je leven op blindstaart, dat je levenskwaliteit echt in de weg zit, dan gaan een paar goede gesprekken bij een psycholoog niet helpen. Soms kan een eenvoudige ingreep hen uit hun lijden verlossen.”

Er zijn natuurlijk ook wel mensen die zich over het algemeen heel slecht in hun vel voelen.

Van Doorne: “Uiteraard, daarom dat een goed gesprek ook zo belangrijk is. Voor een maxillo-faciale ingreep zijn verschillende afspraken en gesprekken nodig om de patiënt voor te bereiden en dan leer je die persoon en de onderliggende problemen ook beter kennen.”

Decoopman: “Een lang intakegesprek is cruciaal. Ik denk dat patiënten makkelijk een uur bij mij binnen zitten. Ik weet meestal al op vijf minuten wat er moet gebeuren en hoe ik die procedure ga uitvoeren, maar als mensen eindelijk de moed hebben om iets te doen aan het probleem dat hen al jaren dwars zit dan kàn je hen niet gewoon op vijf minuten buitenwerken. Bovendien moeten we, zoals mijn collega zegt, ook echt wel achterhalen of de patiënt gemotiveerd is. Het moet een probleem zijn dat al langer speelt, iets waar ze toch al een tijdje mee in hun hoofd zitten en dat hen ook daadwerkelijk helpt. Een vrouw die een facelift wil omdat haar man haar verlaten heeft voor een jonger meisje gaat niet gelukkiger worden van die facelift.”

Hoe brengt u dat dan aan?

Decoopman: “Heel eerlijk. Rimpels gaan zelden aan de oorzaak liggen van een relatiebreuk hé. Ik zal die vrouw dus zeggen dat ik die ingreep medisch gezien wel kan uitvoeren, maar dat ze toch écht eens moet nadenken over haar motivatie.”

Wat zijn de grootste misverstanden die nog heersen over jullie vakgebied?

Van Doorne: “Dat onze ingrepen altijd gepaard gaan met helse pijnen, een afschuwelijk blauw en opgezet gelaat. Het oude idee van de tandarts/mond-kaak-aangezichtschirurg als verschrikking, daar dienen we echt eens komaf mee te maken. Ik zou het fijn vinden dat mensen wat minder bang zijn wanneer ze op mijn stoel belanden. Je zal dat ook wel zien in het programma: die operaties zien er indrukwekkend uit, maar die pijn wordt zwaar overschat.”

Decoopman: “Ik vind dat de meeste misverstanden vooral leven bij onze collega’s. Sommige dokters zijn nog van mening dat wat wij doen puur commercieel is. Zeker toen ik net begon was ik haast geen arts in hun ogen. Terwijl sommige practici tegenwoordig ook liposucties uitvoeren en botox injecteren. Akkoord, in feite is geen enkele ingreep die wij als plastisch chirurg uitvoeren levensnoodzakelijk, maar ze kunnen wel levensbepalend zijn. We krijgen hier echt mensen over de vloer wier leven na een ingreep 180 graden gedraaid is. Ze kunnen weer gaan zwemmen, of durven weer eens op date gaan of zich gewoon maar vertonen zonder zich te verstoppen. We krijgen achteraf vaak brieven van voormalige patiënten die ons bedanken voor hun tweede leven.”

Van Doorne: “Dat geeft een enorme drive en bevestiging. Het leven van mensen beter maken, daar doe je het als arts toch voor, ongeacht in welke discipline.”