Kappers klappen uit de biecht: ‘Het is belangrijk dat de klanten weten dat je kunt zwijgen’

‘Je kapper, dat is je luisterend oor, je psycholoog, je biechtvader en toeverlaat.’ Dat schrijft Koen Crucke in zijn Verhalen uit het kapsalon. Wij vroegen vier kappers hoe zij zich verhouden tot de koppen die ze knippen.

GILLES VANOVERBEKE (24)

Morpho, Tielt

Gilles is de derde generatie Vanoverbekes die voor het kappersvak koos, maar hij begon zijn carrière niet erg traditioneel. Hij reisde met zijn schaar in zijn rugzak door Azië, waar hij langs de weg mannen en vrouwen kapte in ruil voor een maaltijd en een dak.

‘In veel andere culturen is nabijheid taboe. Alleen familie komt dichtbij, of de dokter. Maar dus ook de kapper. Wanneer je in iemands personal space mag komen, creëert dat al vrij snel een intieme band. Hoewel ik de taal niet sprak en we elkaar niet begrepen, vertrouwden mijn klanten me. Ik merkte hoe ze ontspanden wanneer ik begon te kappen. Dat is een fijn en speciaal gevoel.’

Daarnaast ontdekte Gilles ook veel over zichzelf als kapper en het contact dat hij nastreeft met zijn cliënteel: ‘Ik wil geen oppervlakkig contact met mijn klanten, maar wil hen een klein stukje dichter brengen bij wie ze zijn.’

Gilles ziet het als zijn missie om iedereen die zijn zaak uit wandelt zich beter te laten voelen dan toen hij binnenkwam: ‘Er goed uitzien en je mentaal goed voelen liggen in dezelfde lijn. Iemand een uiterlijk aanmeten dat past bij hoe die persoon zich voelt en wat hij wil uitdrukken, dat is mijn ultieme doel als kapper. Ik geloof ook echt dat wij kappers op die manier van de wereld een beetje een betere plek maken.’

LOUISA GERRITS (64)

Kapsalon Helena, Hoboken

Louisa is een kapster van de oude garde, en het interieur in de zaak is al 26 jaar hetzelfde: ‘Ik denk dat ik tot een uitstervend ras behoor met mijn klassieke zaak. Tien jaar geleden wilde ik renoveren, maar alle nieuwe meubelen waren zo lelijk dat ik het maar zo heb gelaten. Ondertussen is mijn zaak zo antiek dat mijn meubelen opnieuw hip zijn geworden.’

Niet alleen het interieur heeft hier de tand des tijds doorstaan, ook de technieken zijn bij Kapsalon Helena oerdegelijk: ‘Tegenwoordig gebeurt het echte coifferen niet meer en is het vooral: knippen, drogen en klaar. Wij zetten nog permanenten en maken échte kapsels. Daar zit vakmanschap in waar ik hard voor heb moeten zwoegen – je moest eens weten hoeveel stapels krullen en platte krolletjes ik al heb gedraaid.’

Ook in de relatie met haar klanten is Louisa trouw aan haar tijd, en die staat in schril contrast met de houding van sommige kappers waar ze zelf weleens naartoe gaat: ‘Jonge mensen praten veel minder met hun kapper. De band die ik met mijn klanten heb is veel intiemer. Ik ben voor veel klanten een luisterend oor en velen worden ook echte vrienden: je ziet ze kleinkinderen krijgen en leeft mee met alle belangrijke momenten in hun leven.

Maar je ziet ze ook wegvallen. Een van mijn eerste klanten, 45 jaar geleden, is nu een dame van 93 die niet meer kan komen. Met haar heb ik bijna een heel leven meegeleefd, dus breng ik haar af en toe zelf een bezoekje.’

DAVID EEKHAOUDT (48)

Barbershop, Beveren

David liet als 23-jarig jonkie het kapsalon van zijn ouders achter om een zaak te beginnen waar hij zijn eigen ding kon doen. Het resultaat is een mannenkapsalon dat al 25 jaar teruggrijpt naar het kappersconcept van vroeger: er wordt maar één klant per keer gekapt en het persoonlijke contact met de klanten primeert.

‘Ik wilde geen typisch kapsalon met een badkamerinterieur en slechte muziek op de achtergrond, maar een kleinschalig eigen universum waar je binnenkomt en voelt dat er een ambacht wordt uitgeoefend. Een plek waar de tijd even kan stilstaan en er ook echt bij de mensen wordt stilgestaan.’

David is daarom vaak het klankbord van zijn cliënteel: ‘Mij maakt het gelukkig om klanten met drukke levens een halfuurtje in mijn stoel te zien ontspannen terwijl ze eens over iets anders praten en zich nergens zorgen over hoeven te maken. Soms delen klanten ook erg intieme zaken, dan doe ik mijn best om ze te helpen. Het is daarbij belangrijk dat ze weten dat je kunt zwijgen, zeker in een dorp.’

De combinatie van het mentaal en fysiek soms nogal zware werk is niet altijd even licht te verteren en het gebeurt weleens dat David de gebeurtenissen van de dag mee naar huis neemt. Daarom is hij naast zijn werk als kapper ook bezig met cultuur, zowel buiten- als binnenshuis. Hij laat beginnende kunstenaars exposeren in zijn zaak en koestert de droom om ooit een eigen galerie te openen. Maar ondertussen kapt hij met veel liefde verder.

ILGAR BAKHSHALIYEV (50)

Kapsalon Eldar, Berchem

Ilgar opende vier jaar geleden zijn eigen barbershop in Berchem. In de kapperszaak van zijn ooms in Azerbeidzjan leerde zijn opa hem scheren op ballonnen. ‘Als dat fout ging, ontplofte die ballon vol scheerschuim in je gezicht – zo leerde je het wel!

Echt goed kunnen scheren is een ware kunst waar je een lichte hand voor nodig hebt. Bij mijn ooms hoorde je bij elke beweging het mes over de haartjes schaven, maar zoals ik het op mijn twaalfde geleerd heb van mijn opa gaat dat geruisloos, alsof je een boterham smeert. Dát is de kunst.’ En die kunst staat bij Ilgar centraal.

Iedereen kan kapper zijn, maar het kappen écht beheersen is nog iets anders: ‘Een kapsel moet nij een gezicht passen, bij de vorm van de schedel én bij iemands persoonlijkheid. Dat vereist inzicht en mensenkennis. Een kapper is op die manier uniek in zijn talent en visie. Zoals Rubens of Rembrandt.’

In de stoel zit een trouwe klant die na zes weken op zee bij zijn terugkomst steevast langs Ilgar passeert alvorens opnieuw de maatschappij in te stappen. ‘Elke nieuwe klant die hier binnenkomt en mij vertrouwt, geeft mij het gevoel belangrijk te zijn. Dan heb ik als mens en kapper echt het gevoel dat ik bijdraag aan de maatschappij en dat doet mij oprecht plezier. Als mijn klant straks dadelijk buiten wandelt en een compliment krijgt, dan krijg ik vleugels. Daar doe ik het voor.’