Jong gesmeerd: wat heeft een kinderhuid nodig?

De markt van baby- en kindercosmetica groeit als kool. Maar heeft een kinderhuid al die smeersels wel nodig?

‘Ik voel me bijna schuldig als ik toch weer die bekende gele fles koop omdat ik de geur zo gewend ben.’ Een vriendin verwoordde onlangs wat veel ouders voelen wanneer ze verzorgingsproducten voor hun kroost kopen. Merken als Zwitsal, Mustela en Galenco kregen de voorbije jaren concurrentie van meer groene, cleane maar ook duurdere merken als Dr. Barbara Sturm, Minois, Chantecaille Bébé, Naïf en Most Gentle. Veel ouders zijn bereid wat meer te betalen, omdat ze (niet altijd terecht) geloven dat ze zachter en veiliger voor de jonge huid zijn dan traditionele producten.

Dat merkt ook Ciska Dings, die met haar webshop Things by Dings zo natuurlijk mogelijke cosmetica verkoopt. ‘Een vrouw die heel bewust bezig is met wat ze op haar eigen huid smeert, is dat zeker ook voor haar kind. Ze wil voor haar baby, peuter, kleuter of jonge puber producten die zijn aangepast aan hun huid en is bereid daar geld aan te spenderen.’

Volgens marktonderzoeksbureau Mintel geeft driekwart zelfs liever geld aan verzorgingsproducten voor hun kinderen dan voor zichzelf. De nichemarkt van kinder- en babycosmetica is wereldwijd goed voor zo’n 3,6 miljard dollar, bestaat voor zo’n 45% uit premiumproducten en groeide in 2018 met bijna 9%. Het is een miniatuurversie van de markt voor volwassenen: steeds natuurlijkere formules, steeds vaker free from-bestanddelen als parabenen of minerale oliën. Dat geldt ook voor de traditionele spelers. Zwitsal, bijvoorbeeld, kwam in 2018 met Zwitsal Naturals: vijf producten met formules die voor minstens 98% natuurlijk zijn en vrij zijn van parabenen, zeep, kleurstoffen en de schuimmaker SLES.

Geen babyvet

Moet je je als ouder slecht voelen omdat je je kind niet verzorgt met ‘groene’ producten? Niet per se. Elke categorie heeft goede producten en natuurlijk is niet per se beter dan niet-natuurlijk (en vice versa). ‘Mensen denken vaak dat ze met natuurlijke ingrediënten beter af zijn’, vertelt Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie. Ze blogt over huidverzorging en is zelf moeder van vier. ‘Maar ook natuurlijke stoffen kunnen voor problemen zorgen, zoals eucalyptus, tijm en lavendel.’ Die laatste zit al eens in ontspannende pillow mists en crèmes voor baby’s.

De vraag draait niet om natuurlijk of niet, wel om wat de baby- en kinderhuid (niet) nodig heeft. Die huid is zo’n zes jaar lang dunner en minder gepigmenteerd dan die van een volwassene. En gevoeliger. ‘Onder meer doordat haar barrière makkelijk beschadigt’, aldus Ultee. ‘Een babyhuidje is vijf keer dunner dan de huid van een volwassene. Baby’s reageren daardoor bijvoorbeeld sterk op overmatige zonnestraling. Veel stoffen worden door die dunne huid makkelijker opgenomen in het lichaam. Het beschermende vetlaagje is nog niet volledig ontwikkeld, waardoor de huid snel vocht verliest en gevoeliger is voor irritatie en ontstekingen.’

Niet elke dag in bad

Dat laagje intact houden is een must en doe je door milde producten te kiezen en een kind niet elke dag in bad te stoppen. ‘En zeker niet te lang. Is je kind niet echt vies, dan is enkel water prima. Shampoo en wasgel halen het vetlaagje op de huid deels weg. Hoe meer schuim, hoe agressiever een product doorgaans is.’

Zo wordt de uitdrogende schuimmaker sodiumlaurylsulfaat (SLS) afgeraden voor pasgeborenen. Hoewel SLS steeds minder vaak wordt gebruikt, duikt het nog weleens op in onder meer tandpasta en douchegel. Het minder uitdrogende sodiumlaurethsulfaat (SLES) wordt nog wel vaak gebruikt. Maar veel merken, natuurlijke én traditionele, geven de voorkeur aan de oppervlakteactieve stof cocamidopropyl betaïne, zeker in badproducten voor baby’s en kinderen: die is zacht voor de huid, maar eventuele onzuiverheden in het bestanddeel kunnen weleens allergische reacties uitlokken.

‘Is je kind echt vuil, dan kun je een milde, vloeibare reiniger met een pH van rond de vijf gebruiken. Dat bleek uit onderzoek niet slechter dan wassen met alleen water, overigens ook niet zo zacht voor de huid. Zo komt eczeem vaker voor bij baby’s in gebieden met hard water. Na een te lang bad of te harde reiniger kun je een milde olie of lotion gebruiken.’ De verpakking van de meeste cosmetica voor kinderen vermeldt of ze pH-neutraal voor de huid zijn, en dus een pH-waarde tussen 5 en 6 hebben.

Ultee hamert op ongeparfumeerde formules, voor kinderen én volwassenen. ‘Best lastig, want parfum zit in acht op de tien producten voor baby’s en peuters.’ Bepaalde geurbestanddelen kunnen tot irritatie, eczeem en allergieën leiden.

Ook volgens The Cosmetics Cop Paula Begoun, auteur van boeken over huidverzorging en oprichtster van Paula Begoun Skincare, moet je te allen tijde parfum en essentiële oliën in cosmetica vermijden, voor jezelf en je kind. ‘Net als synthetische geuren geven essentiële oliën geur vrij omdat het vluchtige stoffen zijn. Die eigenschap triggert ontstekingen in de huid, vrije radicalen en collageenschade. De meeste essentiële oliën zijn trouwens, net als parabenen, potentiële hormoonverstoorders, maar doen bij de gebruikers geen alarmbellen rinkelen.’

free from

Veel ouders zijn inderdaad banger voor bestanddelen als parabenen en minerale oliën, dan voor een lekker geurtje in douchegel. En niet geheel onterecht: de kinderhuid is meer doorlaatbaar dan die van een volwassene en die van de gevoelige luierzone is dat nog meer. Legale cosmetica is in de EU echter streng gereglementeerd, in tegenstelling tot die in bijvoorbeeld de VS. Het Committee of Experts on Cosmetic Products stelde ook Europese richtlijnen op over wat cosmetica voor kinderen onder de drie jaar het best niet of zo min mogelijk bevatten, zoals allergenen, potentieel kankerverwekkende en hormoonverstorende stoffen. De EU verbood in 2015 trouwens preventief propyl- en butylparabenen in luiercrème (nadat Denemarken die parabenen vier jaar eerder in alle cosmetica voor kinderen tot drie jaar had verboden).

‘Op basis van het beschikbare onderzoek zou je kunnen stellen dat je parabenen niet hoeft te mijden’, meent Ultee. ‘Ik begrijp de onzekerheid, maar parabeenvrije cosmetica zijn niet altijd de beste oplossing. Sommige bewaarstoffen daarin geven net meer kans op huidproblemen, zoals quaternium-15, rozemarijnextract of methylisothiazolinon, dat al verboden is in leave on-producten en natte doekjes. Kijk dus kritisch naar ingrediëntenlijsten.’

Kort samengevat? Less is more. Niet te vaak wassen, milde cosmetica kiezen en (liefst) parfum mijden. Waarom zou je die babygeur ook willen camoufleren?