Vaseline op je lippen smeren om de kou te trotseren, is dat een goed idee of maakt het je huid lui? En is het een duurzaam product?
Wat hebben de blauwe pot van Nivea, Elizabeth Ardens 8 Hour Cream en Crème de la Mer met elkaar gemeen, op hun iconische beautystatus na? Een formule met een hoge dosis paraffinum liquidum, ook wel minerale olie genoemd. Dat is, net als petrolatum (vaseline), een bijproduct uit de petroleumindustrie.
Voor die bestanddelen in cosmetica en geneesmiddelen (mogen) worden gebruikt, worden ze sterk gezuiverd zodat ze vrij zijn van polycyclische aromatische koolwaterstoffen die kanker kunnen veroorzaken. Studies bevestigen hun veiligheid. Van aardolie afgeleide bestanddelen worden al sinds eind 19de eeuw gretig gebruikt in cosmetica. Dat ze goedkoop en lang houdbaar zijn en niet oxideren is alvast mooi meegenomen. “Bovendien is de kans op allergische reacties miniem,” zegt Dagmar Ostijn, dermatoloog bij Dermadent in Merelbeke.
Hun nut? “Ze leggen een occlusief laagje op de huid dat haar vochtverlies kan inperken.” En zo uitdroging voorkomt. Dat laagje beschermt ook tegen externe factoren als wrijvende kledij, wind en droge lucht.
De bestanddelen zitten dan ook vaak in lippenbalsem en gezichtscrème en bodylotion voor de (erg) droge en/of atopische huid. Uit hun verzwakte barrière ontsnapt makkelijk vocht.
Door de opkomst van natuurlijke en cleane beauty kregen minerale oliën een slechte reputatie: ze zouden de huid ‘lui’ maken zodat je moet blijven smeren en ze zouden haar belemmeren te ademen.
Nu, ademen doet de huid niet: ze krijgt zuurstof via ons bloed. Dat vaseline haar lui maakt is een versimpeling van het feit dat minerale oliën volgens sommige studies de huid kunnen overhydrateren. Door hun occlusieve karakter wordt er té veel vocht in de huid vastgehouden, waardoor bepaalde processen op den duur minder goed gaan lopen en de huid net gaat uitdrogen. “Dat is de theorie. In realiteit hangt veel af van hoeveel en hoe vaak je smeert”, aldus Ostijn. “Drie keer per dag een dikke laag vaseline, of eens per dag bodylotion met wat minerale oliën? Om honderd procent occlusie te krijgen zou je ook een érg dikke laag moeten smeren.”
En wat met de duurzaamheid van minerale oliën? De aardolie-industrie is erg vervuilend en haar voorraad is eindig. Daarom lanceerde het Britse natuurlijke cosmeticamerk Beauty Kitchen in 2019 Natruline, een plantaardig alternatief voor vaseline. “Plantaardige bestanddelen zijn hernieuwbaar en dus duurzamer dan petrolatum”, aldus oprichtster Jo Chidley.
Andere beautyinsiders argumenteren dan weer dat, zolang we op benzine rijden, er vaseline is en je die maar beter kunt gebruiken. Als bijproduct hebben minerale oliën een verwaarloosbare milieu-impact, aldus cosmetisch wetenschapper Michelle Wong, die op sociale media beautymythes doorprikt met gestaafde argumenten. “Niemand ontgint aardolie om er enkel cosmetica mee te maken,” schrijft ze op Instagram, “en plantaardige oliën produceren vraagt ook veel energie.”
Conclusie?
Minerale oliën zijn vooral voor een droge en atopische huid interessant. Als bijproduct van een vervuilende industrie is hun impact op het milieu vrij verwaarloosbaar.
