‘Ik laat de beha achterwege, een stel tepels is niet aanstootgevend’

We zijn het vast weer vergeten, nu de bladeren van de bomen onder onze voeten ritselen. Maar een paar maanden geleden werd België overvallen door een hittegolf. Het kwik schoot voorbij de dertig graden, of hoe ze dat in het weerbericht ook zeggen. Ik had een romper aan zonder mouwen en dus zonder beha. Omdat ik die kuipjes om op je tieten te plakken of beha’s zonder bandjes waarvan de riem dan toch weer boven je kleren kruipt, te veel gedoe vind.

‘Zo zomers!’, was de opmerking die ik tot vijfmaal toe te horen kreeg. Vertaling: ‘Ik merk dat je geen beha aanhebt.’ Het was de dag dat een vriendin en ik werden aangevallen in het park. Heel lang heb ik me afgevraagd of het ontbreken van een bepaalde hoeveelheid stof daar wat mee te maken had.Wanneer zijn vrouwen zich ook druk gaan maken over de naaktheid onder hun kleren?

Wanneer zijn we ons druk gaan maken over de naakte borsten onder onze kleren?

Diezelfde hete dag was ik tijdens de werkuren vooral erg geconcentreerd naar mijn computerscherm aan het priemen. ‘Kan jij nog werken met al die naakte mannenlijven voor je?’, zei een mannelijke collega en passant.

Ik heb een prachtig zicht over het oude centrum van Gent, maar gewenning heeft ertoe geleid dat ik mezelf er maar zelden op betrap in gedachten verzonken daarnaar te staren. Dat uitzicht lag nu achter het ontblote bovenlichaam van een arbeider die buiten met een boor in de weer was. Nee, ook dat was me ontgaan. Die gewenning weer. Het was een lichaam als een ander en ik had werk te doen. Een andere collega kon het niet geloven: ‘Vrouwen zijn toch zo kieskeurig!’

Vertaling: als een man eender welk topless vrouwenlichaam ziet, kan hij niet anders dan naar de borsten kijken als seksuele voorwerpen. En eigenlijk is ’topless’ hier zelfs optioneel.

Wat als mannen net zo vaak naakte vrouwenlichamen zagen passeren als dat wij op een zwoele zomerdag aan testosteron mogen aanschouwen? Zouden ze ons na enige tijd eindelijk in de ogen kijken, moe van al die mammen?

Nu, begrijp me niet verkeerd. Ik ijver niet voor topless for the sake of it. De #FreeTheNipple-beweging gaat dan ook niet enkel over het loslaten van onze tieten op de wereld. Het gaat over hoe er meer wetten of normen bestaan voor vrouwenlichamen dan voor mannen. Hoe de vrouwelijke areola op sociale media als Instagram en Facebook verboden terrein is, maar ook offline taboe blijft wanneer een moeder borstvoeding geeft in het openbaar. En het hoeft zelfs niet zo naakt te gaan: een vrouw werd gevraagd een koffiezaak te verlaten toen ze er in sportbeha en legging – na een stevige workout – wat wou bestellen.

‘Is het de bedoeling dat je beha zichtbaar is?’, kreeg ik zelf eens te horen toen ik een lichte bloes aanhad voor een dinner date. Tegenwoordig laat ik zelfs die beha achterwege. Omdat ik dat comfortabel vind en een stel tepels niet aanstootgevend hoort te zijn.

De tepel bevrijden kan dus ook onder onze kleding beginnen. Tegenwoordig zijn er valse opkleeftepels op de markt. Vreemd. Want schamen we ons zo over onze eigen exemplaren dat we liever geld tegen replica’s aansmijten om hetzelfde effect te bekomen? Anderen durven hun échte tepels meer en meer in de kijker te zetten. Zo trekken beroemdheden als Kylie en Kendall Jenner, Bella Hadid en Rihanna de aandacht naar hun areolae met de comeback van de tepelpiercing.

Comeback, omdat tepelpiercings al langer dan vandaag bestaan. En laat het zelfs aanvankelijk een symbool van mannelijkheid zijn geweest dat nu de vrouw helpt bevrijden. Zo zouden Romeinse legerofficiers destijds hun cape bevestigen aan ringen door hun tepels. Zelfs Julius Caesars tepels waren naar verluidt gepiercet.

Maar het was koningin Isabella van Beieren die de trend eind de veertiende eeuw voor vrouwen lanceerde. Zonder schroom droeg ze een kleed met decolleté tot aan de navel. Dat leidde tot de mode om tepels te piercen met diamanten, er kettingen door te halen, ze te bekleden met kapjes of te kleuren met rouge.

En ook in het preutse Victoriaanse tijdperk zijn er meldingen van de – toen kostelijke – ‘boezemring’. Tussen 1890 en 1900 zou er sprake zijn geweest van een kortstondige trend waarbij de piercing bovendien niet enkel dienst deed als versiering of seksueel vernuft, maar aangeraden werd om, dankzij de gezwollen vergrote tepels, borstvoeding te vergemakkelijken.

De trend, die rond de vorige eeuwwisseling vooral ook ingang vond in Parijs, werd aan de andere kant van de Atlantische Oceaan echter bestempeld als vulgaire en ongezonde sensualiteit. Meer dan honderd jaar later, gaan onze paradijselijke appeltjes nog steeds onder dat etiket gebukt.

In de jaren ’30 van de vorige eeuw was het voor mannen evengoed not done om hun tepels te laten ademen, ook niet op het strand. De dingetjes waren namelijk gelinkt aan seksueel plezier: zowel vrouwen als mannen geven aan dat stimulatie van de tepels, seksueel genot bevordert. Iets wat puriteins Amerika liever niet onder de aandacht bracht, of brengt.

Het tij keerde voor mannen na protestacties onder andere op Coney Island en in Atlantic City in de VS – gestuwd door het verschijnen van blote mannenborsten op het witte doek – en hun tepels vergaarden vanaf de jaren ’40 volledige vrijheid.

Maar de boost van echt vrouwelijk naakt door Hollywood bleef uit. Vrouwelijke tepels zijn intussen zo geseksualiseerd dat een onschuldige slip of the nip nu vaak als illegaal of onfatsoenlijk beschouwd wordt. Het blijven verhullen van onze tepels maakt een sporadische onthulling echter des te aantrekkelijk. Het is zoals mannen in het Iran na de islamitische revolutie wild werden bij het zien van een haarlok piepend vanonder een sluier. Een reactie die niet zal uitblijven als we geheimzinnig blijven doen over – echt wel banale – borsten.

Het is een moeilijk te vatten angst. Al helemaal in een wereld waarin pakweg wespen en Donald Trumps kiezers bestaan. Er zijn, geloof ik, meer afschrikwekkende dingen dan die tsjoepjes waar je als baby nog zo gelukkig aan sabbelde. Helaas doet onze maatschappij nog al te vaak in zijn broek bij de aanblik van wat zowel machtig als vrouwelijk is.

Wided Bouchrika