Antiaging: is retinol echt een wondermiddel of aan vervanging toe?

Retinol is al meer dan 25 jaar op de markt, en blijft een van de beste antiagingproducten. Tenminste, voor wie het kan verdragen. Gelukkig komen er steeds zachtere vormen op de markt, die vaak ook natuurlijk zijn. Maar is retinol echt een wondermiddel of aan vervanging toe?

Het gebruik van retinol is niet nieuw, het is trouwens het meest gegoogelde cosmetische ingrediënt aller tijden. Als antiagingproduct blijft deze synthetische stof, die afgeleid is van vitamine A, enorm populair. Waarom? Retinol heeft een stimulerend effect op de collageenproductie, doet de huid stralen en rimpels en pigmentvlekken vervagen.

‘Talrijke onafhankelijke studies op grote schaal hebben de doeltreffendheid van retinol op cellulair niveau aangetoond, zelfs bij gebruik in zeer lage concentraties’, aldus Paula Begoun, oprichtster van het merk Paula’s Choice en grote voorstander van retinol, ook al is ze er zelf allergisch voor. Retinol is helaas ook een stof die makkelijk irriteert en roodheid, puistjes, droogte en schilfering kan veroorzaken. Daarom stoppen acht op de tien gebruikers met smeren voor ze er enig voordeel van zien.

Oude bekende

Al jaren is het een topingrediënt bij merken zoals SkinCeuticals, Celestetic of La Roche-Posay, maar door de komst van beautymerken die inzetten op zuivere ingrediënten, zoals Typology, The Ordinary of Drunk Elephant, breekt retinol vandaag echt door bij het grote publiek. Zij verkopen vooral online en mikken daarbij op klanten die resultaat willen zien en met argusogen kijken naar wat er in hun schoonheidsproducten zit. ‘De cosmetica-industrie speelt nog te makkelijk in op de vraag naar nieuwe producten’, zegt Bernard Van Acker, oprichter van Celestetic. ‘Retinol geeft sommigen een beetje een déjà-vugevoel. Nochtans kun je altijd beter kiezen voor iets waarvan de effectiviteit bewezen is.’ Een andere belangrijke factor die verklaart waarom het opnieuw in de lift zit, is de prijs, die vaak lager is dan die van actieve bestanddelen die net uit de testlaboratoria komen.

‘Stilaan weten onderzoekers van de grote merken ook hoe ze irritatie door retinol kunnen verminderen: door retinol te combineren met ontstekingsremmende stoffen zoals niacinamide of andere vormen van vitamine B3’, stelt Bernard Van Acker. ‘Vandaag kunnen we ook de manier waarop het wordt vrijgegeven aan de huid reguleren zonder het minder effectief te maken’, zegt Hina Choudhary, verantwoordelijk voor de wetenschappelijke communicatie bij SkinCeuticals.

Liever plantaardig?

Hoewel huidverzorgingsproducten op basis van retinol over het algemeen steeds zachter worden, dwingt de toenemende vraag naar natuurlijke cosmetica de merken ook om plantaardige alternatieven te zoeken die vriendelijker zijn voor de huid. Zo is bakuchiol, afgeleid van babchi, een Indiase plant die in de ayurveda wordt gebruikt, vandaag het populairst, zelfs bij professionals die niet per se zweren bij natuurlijke cosmetica. Avène gebruikt het in zijn antiaginggamma voor de rijpe huid, maar ook bij Lierac of Isdin wordt het voorgesteld als het perfecte alternatief voor retinol. Een argument dat Paula Begoun weerlegt, ook al bevat haar nieuwste serum retinol én bakuchiol. ‘Samen versterken deze twee ingrediënten elkaar,’ zegt ze, ‘ze hebben een aantal vergelijkbare eigenschappen, maar toch werken ze anders in op de huid.’

Bij Caudalie pakt oprichtster Mathilde Thomas, altijd op zoek naar effectieve natuurlijke oplossingen, het anders aan. Zij zet in op een trio van actieve plantaardige ingrediënten om collageenproductie te stimuleren. ‘Samen met de Harvard Medical School hebben we een patent aangevraagd op de combinatie van resveratrol, het sterbestanddeel van ons Lift-assortiment, en natuurlijk hyaluronzuur, gecombineerd met een veganistische collageenbooster uit mahonieschors’, legt ze uit. ‘Door de hoge concentratie in ons serum is deze cocktail dubbel zo effectief als retinol.’

Bij L’Occitane zien we dezelfde aanpak, met een nieuw extract van immortelle van Corsica – de emblematische bloem van het merk – als alternatief voor synthetische retinol. Dat extract zou net zo goed als retinol inwerken op de stevigheid en het volume van de huid. Rozenbottelolie (ook wel muskusroosolie genoemd), dat populair is in de producten van het groene cosmeticabedrijf Tata Harper en Pai, bevat ook vormen die zijn afgeleid van vitamine A. Deze stof heeft ook een antioxidante en regenererende werking, al is die niet zo sterk als die van retinol.

Langzaam opbouwen

Tenzij je er te gevoelig voor bent of de voorkeur geeft aan natuurlijke ingrediënten, blijft retinol het actieve bestanddeel dat het beste resultaat biedt. ‘Je integreert het beter geleidelijk in je beautyroutine, te beginnen met een lage concentratie’, adviseert Hina Choudhary. ‘Combineer liever niet met scrubs en smeer na gebruik altijd een eenvoudige vochtinbrengende crème. Het gebruik van een zonnebrandcrème overdag is ook van cruciaal belang, zelfs als je ervoor kiest om het ’s avonds aan te brengen, wat wordt aanbevolen door veel merken die het toevoegen aan hun nachtcrème. Gebruik als kuur is ook een optie, maar weet dat het enkele weken kan duren voor je de eerste resultaten ziet. In die zin zijn plantaardige alternatieven ook interessante producten om in de zomer te gebruiken of om je huid te laten ademen. Ze zijn ook meer geschikt voor de zwarte of donkere huid, die sneller last heeft van hyperpigmentatie.